Media-icmal 09.03.2017

Ölkədə xalça sənətinin dirçəlişi, hökumət üzvlərinin hesabatına parlamentin formal yanaşması, ölkənin bank sisteminin durumu bu günkü medinaın aparıcı mövzusudur.

Gözəlliyin bazara çıxması 

“Azərbaycan” qəzeti “Xalçaçılıq Qarabağ qızlarına nənələrindən yadigar qalıb”  (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=117529) sərlövhəli məqalədə ölkədə xalça sənətinin dirçəlişi dəyərləndirilir.

Müəllif dövlət başçısı İlham Əliyevin 2016-cı ildə “Azərxalça”ASC-nin yaradılması haqda sərəncam verməsini və bu qurumun ilk müəssisəsinin Horadiz şəhərində fəaliyyətə başlamasını xatırladır.

Müəllif hesab edir ki, bu addım təkcə bir iqtisadi qurumun fəaliyyətə başlaması deyil, həm də erməni tərəfə ciddi mesajdır.

Məqalədə bu müəssisənin Azərbaycanın tarixi xalçaçılıq mərkəzlərindən biri olan Qarabağ xalçaçılıq məktəbini təmsil etdiyi vurğulanır. 

Müəllif həm də bu kombinatın yaradılmasını ölkədə qeyri-neft sektorunun inkişafına bir nümunə kimi göstərir.

Yazı müəllifi xalçaların toxunması, xalça üzərində rənglərin sərgilənməsi, çoxsaylı təsvirlər barədə öz düşüncələrini ifadə edir: “Horadizdəki müəssisədə Qarabağın tarixi xalça çeşniləri əsasında xalçalar toxunur. Lakin bu o demək deyil ki, müəssisədə Azərbaycanın digər xalça məktəbləri diqqətdən kənarda qalır. Burada Qazax, Quba və digər bölgələrin xalçaları da istehsal edilir”.

Müəllif xatırladır ki, son illərdə Azərbaycanın birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyeva Azərbaycan xalçalarının dünyada tanınması üçün böyük əmək sərf edib.

Yazıda deyilir ki, 2010-cu ildə Azərbaycanın ənənəvi xalçaçılıq sənəti UNESCO-nun Bəşəriyyətin Qeyri-Maddi Mədəni İrsin reprezentativ siyahısına salınıb, 2014-cü ildə isə Bakıda Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Xalça Muzeyinin yeni binası istifadəyə verilib.

Müəllif Horadiz toxuculuq emalatxanasına istinadən keçən ilin noyabrından bu yana burada  7 xalçanın hazırlandığını və xalçaların ümumi həcminin 70 kv.metrə yaxın olduğunu bildirir.  

Müəllif bu toxunan xalçaların təkcə bir sənət əsəri olduğunu yox, həm də xarici bazara çıxaraq ölkəyə valyuta gətirəcək məhsul olduğunu deyir.

Müəllifə görə, Qarabağ torpağında yaradılan bu təkrarsız əsərlər bütün dünyaya bir daha xalçaçılıq sənətinin vətəni Azərbaycan olduğunu sübut edir.

Müstəqil məhkəmə sistemi olsa idi...

“Novoye Vremya” qəzeti “”Hesabat təqdim verildi-hesabat qəbul olundu”

(http://www.novoye-vremya.com/w84539/.../#.WMAuVTuLTIU) sərlövhəli məqalədə hökumət qurumlarının parlamentə hesabatlarının formal xarakterli olması müzakirə edilir. 

Müəllif nazirlər də daxil olmaqla, verilən hesabatların ciddi müzakirəsi getmədiyini, ciddi tənqidi münasibət olmadığını vurğulayır: “Əgər hansısa tənqid səslənibsə də bu parlamentin demokratik qanunverici orqan olması görüntüsü yaratmaq üçün edilib”.

Müəllif daha sonra ombudsman Elmira Süleymanovanın martın 7-də parlamentə hesabatına toxunur, Ombudsman Aparatı əməkdaşlarının təcridxanalara baş çəkmələri haqda danışır. 

Müəllif deyir ki, parlamentarilər hesabatı dinlədilər və qəbul etdilər.

Məqalədə xatırladılır ki, Ombudsman Aparatı ölkə vətəndaşlarının hüquqlarını qoruyan qurumdur və ancaq hesabatdan hesabata yada düşür ki, ölkədə belə bir qurum var: “Başqa hallarda bu qurumun fəaliyyəti barədə heç nə demək olmur, çünki faktiki insan haqlarının müdafiəsi üzrə fəaliyyəti yoxdur”.

Müəllif deyir ki, vətəndaşların real hüquqlarının müdafiəsinə gəlincə, elə bil ki, bu deyilənlərin bu quruma aidiyyatı yoxdur, bir çox hallarda isə ombudsman nə qədər qəribə olsa da məmur aparatının maraqlarını qorumaq mövqeyi sərgiləyir.

Məqalədə vətəndaşların siyasi müstəvidən iqtisadi müstəviyə qədər hüquqlarının pozulduğu deyilir, dövlət qurumları tərəfindən evlərinin başlarına uçurulduğu xatırladılır və ombudsmanın buna səssiz qaldığı vurğulanır: “Vətəndaşlar heç olmasa mülki məsələlərdə hüquqlarının qorunmasında ombudsmandan fəaliyyət gözləyirlər, nə qədər məmur özbaşınalığı baş verir”.    

Müəllif xatırladır ki, Ali Məhkəmənin Kollegiya sədri belə Daxili İşlər Nazirliyi sistemində polislərin fəaliyyətindən şikayət edir, amma ombudsman bu haqda bir cümlə belə söyləmir. 

Məqalədə Ali Məhkəmənin kollegiya sədri Şahin Yusifovun əsassız həbslər barədə danışdığı, bu həbslərin əksəriyyətinin Cinayət Məclləsinin 234-cü maddəsilə (qanunsuz yollarla narkotik maddə əldə etmək) bağlı olduğu barədə dedikləri vurğulanır, müəllifə görə isə bunları ombudsman deməli idi.   

Müəllif ölkədə intiharların normaya döndüyünü, amma ombudsmanın buna münasibət ifadə etmədiyini də yada salır.

Müəllif bütün bu çatışmazlıqlara baxmayaraq, hesab edir ki, indiki halda ombudsman institutunun gücləndirilməsi vacibdir: “Əgər müstəqil məhkəmə sistemi olsa idi, ombudsman institutunun buraxılması haqda düşünmək olardı”.

Bankların müflisləşməsi davam edə bilər 

“Müsavat.com” saytı “Əksər banklar “reanimasiya vəziyyətindədir” sərlövhəli məqalədə (http://musavat.com/news/ekser-banklar-reanimasiya-veziyyetindedir_421472.html) ölkə banklarının durumunu ekspert Əkrəm Həsənovla müzakirə edir.

Müəllif hesab edir ki, iqtisadi böhran dərinləşdikcə bank sektorunun durumu da çıxılmaz olur və ekspertlərə istinadən 2017-ci ildə bir neçə bankın da müflis olacağını bildirir: “Bank sektorunda kreditləşmə demək olar ki, dayanıb,  problemli kreditlərin qaytarılması prosesi daha da çətinləşib, nəticədə banklar əmanətləri qaytarmaqda çətinlik çəkirlər”.

Müəllif deyir ki, bu durum həm iş adamlarını, həm də sadə vətəndaşları narahat edir.

Məqalədə deyilir ki, fəaliyyət naminə banklar ancaq valyuta alqı-satqısı ilə məşğul olurlar. 4 faizlik marjanın ləğvindən sonra valyutanı əhalidən ucuz alıb baha satmaqla bu prosesdən qazanc əldə edirlər.

“Ümumən bank sektoru çox ağır durumdadır, problemli kreditlərin həcmi durmadan artır, əmanətlərin həcmi isə kəskin azalır, hətta banklar bunu gizlədir. Bank sisteminə etimad sarsılıb, bankların təxminən yarısı hesabatları gizlədir, açıqlanan hesabatlara isə etibar azdır”. Bank sistemində bu durumu qəzetə ekspert Ə.Həsənov şərh edir. 

İqtisadçının sözlərinə görə, bütün bunlar onu göstərir ki, cari il bank sistemi üçün daha ağır olacaq, bu il bir neçə bank müflisləşəcək. Ekspert vurğulayır ki, müflis olmuş bankların ləğvi prosesi də çox qeyri-şəffaf davam edir, hətta kreditorlar belə prosesə yaxın belə buraxmırlar: “Minlərlə vətəndaş və şirkətlər həmin banklarda milyonlarla vəsaitini itirib, odur ki, sahibkarlar bankda pul saxlamağa qorxur, iş o yerə çatıb ki, banklar yalandan müştərilərə deyir ki, ayda 30 min manatdan çox pul nağdlaşdırmaq olmaz”.

Ə.Həsənovun fikirncə, bu durumda Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası vəzifələrinin öhdəsindən gəlməyərək müflis olmuş bankları sıradan çıxarmağı, sağlam bankları yaşatmağı bacarmır.

Ekspert deyir ki, bank sisteminin cari acınacaqlı vəziyyəti o cümlədən dövlət orqanları arasında birliyin olmaması ilə də bağlıdır və elə buna görə də banklardan kredit adı ilə oğurlanmış milyonlarla vəsaitlərin üzə çıxarılmasında heç kəs maraqlı deyil. Ə.Həsənov bildirir ki, bu durumda belə hərə öz şəxsi marağını güdür, dövlət maraqları isə kənarda qalıb”.