Media-icmal 09.05.19

İkinci Dünya müharibəsində Azərbaycanın rolu, ölkənin İnternet və ikinci əl maşın bazarında vəziyyət və s. məsələlər bugünki (09 may, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Əgər bu ixtira və bu neft olmasa idi...

"Azərbaycan" qəzeti "Yaqub Mahmudov: Bakı nefti və Azərbaycan aliminin ixtirası olmasaydı, dünya faşizm bəlasından xilas olmazdı" sərlövhəli məqalədə ikinci dünya müharibəsində azərbaycan xalqının rolunu dəyərləndirir.

"9 May qələbəsi ilə dünya faşizm kimi bir bəladan xilas oldu. İkinci Dünya müharibəsində Qələbənin qazanılmasında Bakı nefti əvəzsiz rol oynayıb.

1941-1945-ci illərdə müharibə zamanı Sovet İttifaqının sərf etdiyi neftin 70 faizindən çoxu, benzinin 80 faizi, motor yağlarının isə 90 faizi Azərbaycanın payına düşüb"AMEA Tarix İnstitutunun direktoru, Milli Məclisin deputatı, Yaqub Mahmudov bunu AZƏRTAC-a söyləyib.

Y.Mahmudov faşizm üzərində Qələbənin qazanılmasında Azərbaycan xalqının zəkasının mühüm rolu olduğunu deyərək, Yusif Məmmədəliyevin yüksək oktanlı yanacaq ixtira etməsinin həm də İkinci Dünya müharibəsində böyük dönüş yaranmasına səbəb olduğunu bildirir.

Y.Mahmudov deyir ki, müharibənin gedişində azərbaycanlıların çeçenlər, məshəti türkləri kimi 48 saat ərzində sürgün edilməsi planı olub: "Lakin Stalinə sübut edilib ki, neftçilərimizin xəyanəti barədə məlumatlar yalandır, Bakı neftçilərinin sisternlərlə yanacaq göndərdikləri, Stalinqradın müdafiəsini təmin etdikləri sübut olunmuşdu. Bakı nefti olmasaydı, nə aviasiya, texnika, nə də döyüşən ordu yanacaqla təmin oluna bilməzdi".

Tarixçi deyir ki, müharibə başa çatandan sonra Kreml Bakı neftindən asılılığa son qoymaq üçün buradakı neft bazalarını Volqaboyuna, Sibirə köçürdü.

Tarixçi vurğulayır ki, sovet dönəmində cəmiyyətə yalançı tarix sırıyıblar, odur ki, tarix institutu bu tarixi yeni səpkidə araşdırır və artıq "Azərbaycan SSR 1941-1945-ci illər müharibəsində" monoqrafiyası çap edilib.

Azərbaycan tarix elmində İkinci Dünya müharibəsinin tarixinə yeni baxış yaradılıb və buna "Böyük Vətən müharibəsi" anlayışı ilə yox, "1941-1945-ci illər müharibəsi"anlayışı ilə yanaşılır.

Deputat deyir ki, Bakı nefti və Azərbaycan aliminin mühüm ixtirası olmasaydı, 1941-1945-ci illər müharibəsi qələbə ilə sona çatmaz və dünya faşizm bəlasından xilas olmazdı.

Y.Mahmudov deyir ki, 1994-cü ildən Azərbaycanda 9 may - Qələbə Günü qeyd olunur, İkinci Dünya müharibəsinin ağır və çətin sınaqlarından keçmiş veteranların qayğılarına həssaslıqla yanaşılırr, qələbə bayramı ərəfəsində onların problemlərinin həllilə bağlı sərəncamlar imzalanması artıq ənənə halını alıb.

"Qiymətlər yüksələcək" anonsu

"Yeni sabah.az"da isə "Maşın bazarında son durum - Bir ay sonra qiymətlər yüksələcək" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkənin maşın bazarının mövcud durumunu və yaxn perspektivini ekpset Eldəniz Cəfərovla dəyərləndirir.

"Müşahidələrə əsasən, avtomobil bazarında qiymətlər yüksəlməyib. Bunu həm yeni, həm də ikinci əl avtomobillərə şamil edə bilərik. Yəni hazırda bazarda qiymət artımı müşahidə olunmur". E.Cəfərov bunu "Yeni Sabah"a açıqlamasında bildirib.

Ekspert xatırladır ki, ötən il mühərrik həcminə görə aksiz vergisi artırılmışdı, yeni maşınlarda qiymət artımı oldu, amma hazırda müşahidə edilən odur ki, yeni avtomobil satan rəsmi distribüter və dilerlər endirimlər təklif edirlər.

Daha sonra ekspert maşın bazarındakı qiymətlər barədə danışaraq deyir ki, ikinci əl avtomobil bazarında da qiymət artımı yoxdur: "Yanvarda qiymət artımı var idi, fevraldan başlayaraq mayın 1-nə qədər ikinci əl maşın bazarında qiymətlər yüksəlməyib, Yanvarda 10 min manata ala biləcəyiniz avtomobili indi 9 min manata ala bilərsiz".

Ekspert əlavə edib ki, Azərbaycanda qiymətlərin enməsi və artması mövsümi xarakter daşıyır, yeni avtomobil bazarında ilin sonunadək qiymətlər stabil olaraq qalacaq:

"Bu bazarda qiymətlərin yüksəlməsi yalnız müəyyən rüsumların qalxmasıyla baş verir. Məsələn, gömrük rüsumu qaldırılır və ya aksiz vergisi artır.

Həmin dövrdə ölkəyə gətirilən yeni avtomobillərin qiymətlərindən rüsumun qalxma faizinə qədər artım müşahidə edilir. Hazırda hər hansı hərəkət yoxdur", deyə bu bazarda duruma aydınlıq gətirir.

E.Cəfərova görə, ikinci əl avtomobil bazarında isə iyul ayından sonra yay mövsümündə qiymətlər yüksələ və bu artım 5%-ə qədər ola bilər: "Çünki hazırda Azərbaycana Avropa ölkələrindən dizel mühərrikli ikinci əl avtomobillər çox gətirilir. Bilirsiz ki, Avropa İttifaqı ölkələrində dizel mühərrikli avtomobillərin istismarına qadağa qoyulub".

Ekspertin sözlərinə görə, Almaniyanın iri şəhərlərində artıq dizel mühərrikli maşınları sürmək qadağandır, amma bu ölkənin ikinci əl avtomobil salonlarında 300 minə yaxın maşın qalıb, onlar da post-sovet, Şərqi Avropa ölkələrinə göndərilir:

E.Cəfərov deyir ki, indi hibrid avtomobillər dünyada populyarlaşır, Azərbaycana hər gün ən azı 2 hibrid avtomobil daxil olur. Bunlar hamısı ikinci əl avtomobil bazarına aiddir, bu avtomobillərin qiyməti təxminən 12-14 min manat civarındadır. Almaniyadan gətirilən dizel avtomobillərin qiyməti də 10-16 min manat arasında dəyişir. Bu avtomobillər çox gətirildiyinə görə, ikinci əl avtomobil bazarında qiymətlərin yüksəlməsindən danışa bilmərik.

İnternetin ucuzlaşacağı gözlənilir

"Oxu.az"da isə "Azərbaycan əhalisinə şad xəbər - İnternetin qiyməti kəskin ucuzlaşacaq" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif bu mümkün ucuzlaşma ilə bağlı Azərbaycan İnternet Forumunun prezidenti Osman Gündüz ilə söhbətləşir.

Müəllifin sözlərinə görə, "Delta Telekom LTD" MMM provayderlərə təmin olunan internetin qiymətində təxminən 70 faizə qədər endirim etməklə bağlı qərar qəbul edib və bununla bağlı "Delta Telekom LTD"dən məlumat verilib.

Yazı müəllifi bildirir ki, qiymətin belə kəskin endirilməsinin məqsədi internet xidmətinin keyfiyyətinin yüksəldilməsi və qiymətlərin hər bir şəxs üçün əlçatan olmasının təmin edilməsidir.

Müəllifə görə, mayın 10-dan endirim qiymətlərindən istifadə etmək istəyən provayderlər satdığı internetin keyfiyyətinin yüksək səviyyədə olması və son istifadəçiyə qiymətlərdə endirim etməsi öhdəliyini götürməlidir.

Müəllif vurğulayır ki, məsələ ilə bağlı "Oxu.az"a açıqlama verən Azərbaycan İnternet Forumunun prezidenti Osman Gündüz bu addımı müsbət qiymətləndirib: "Uzun müddətdir Azərbaycanın internet bazarında qiymət və keyfiyyət problemi qalmaqda idi. Bizdə qiymətləri internet bazarı deyil, daha çox dövlət provayderləri müəyyən edir. İkinci dərəcəli provayderlər isə interneti alıb, vətəndaşlara satır", qurum rəhbəri O.Gündüz belə deyib.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycanda internetin qiymətinin ucuzlaşması tarixinə baxsaq, görərik ki, ikinci provayderlər dövlət provayderlərinin qiymət endirməsindən sonra ucuzlaşmaya əl atırlar. Azərbaycan internet bazarının 50 faizə qədəri dövlət provayderlərinin əlindədir: "Biz gözləyirdik ki, dövlət provayderləri qiyməti salacaqlar. Ancaq indiki halda "Delta Telekom LTD" belə bir maraqlı təşəbbüs irəli sürüb. Bu da bazarda şərtləri kifayət qədər dəyişdirəcək. Çünki provayderlərin xeyli hissəsi interneti bu MMM-dən alır".

O.Gündüzə görə, əgər əsas provayder qiyməti 70 faizə qədər endirirsə, düşünürəm ki, bazarda provayderlər də qiyməti ucuzlaşdırmalıdır: "Burada iki cür yanaşma olur. Birincisi, provayderlər də qiyməti endirir. İkincisi, ikinci dərəcəli provayderlər qiyməti saxlayıb, sürəti qaldırırlar. Düşünürəm ki, bu, yaxşı təşəbbüsdür. Həm internetin keyfiyyətinin artmasına təsir edəcək, həm də bazarda inkişafa səbəb olacaq. Ümid edirəm ki, bundan sonra dövlət provayderləri də bu məsələyə ciddi yanaşacaqlar", deyə O.Gnüdüz internet bazarındakı durumu dəyərləndirib.