Media-icmal 12.03.19

Fiziki şəxslərin problemli kreditlərinin həllilə bağlı fərmanın dəyərləndirilməsi, uşaqpulları verilməsinin bərpa olunması təkliflərinə fərqli baxışlar və s. məsələlər bugünki (12 mart, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Bu, təqdirəlayiqdir

"Azərbaycan" qəzeti "800 min nəfərin kredit probleminin birdəfəlik həlli təqdirəlayiq haldır" sərlövhəli məqalədə fiziki şəxslərin problemli kreditlərinin həllilə bağlı fərmanın sosial mahiyyətini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, prezident İlham Əliyevin "Azərbaycan Respublikasında fiziki şəxslərin problemli kreditlərinin həlli ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında" fərmanı çox mühüm sosial-iqtisadi əhəmiyyətə malikdir.

Müəllifə görə, müasir bazar münasibətləri şəraitində çox az ölkədə əhalinin maliyyə-kredit probleminin həlli ilə bağlı belə hüquqi sənəd qəbul olunur və icra mexanizmi tətbiq edilir.

Müəllif problemin səbəbi kimi 2015-ci ildə baş verən devalvasiyaları, bunun nəticəsində əhalinin müəyyən qisminin ödəmə qabiliyyətinin zəiflədiyini, kredit borcuna görə insanların məhkəmələr qarşısına çıxardıldıqlarını göstərir.

"Vəziyyətin mürəkkəbliyini nəzərə alan ölkə başçısı əhalini və maliyyə-bank sektorunu çətin durumdan qurtarmaq üçün son dərəcə vacib bir sənədə imza atdı", müəllif fərmanı belə dəyərləndirir.

Müəllifə görə, fərmanın sosial mahiyyətindən irəli gələrək, 800 min nəfərin kredit probleminin birdəfəlik həll edilməsi təqdirəlayiq haldır, digər tərəfdən, bu sənəd insanların dövlətçiliyə inamını, dövlətin isə öz vətəndaşlarına qayğısını bir daha təsdiqləyir.

Yazı müəllifi deyir ki, fərman banklarla bağlı kifayət qədər maliyyə problemi yaşayan insanların maddi və sosial vəziyyətinin sabitləşdirilməsi baxımından da xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

Müəllifə görə, bu fərmanla banklara 682 milyon manat məbləğinədək dövlət zəmanəti ilə güzəştli kredit ayrılması, həm də ölkənin maliyyə bazarlarının sağlamlaşdırılması məqsədi daşıyır.

Müəllif hesab edir ki, fərmanda banklara verilən tövsiyələr bank-müştəri münasibətlərinin daha düzgün qurulmasına yönələn tövsiyələrdir.

Sonda isə oxuyuruq: "İnsani və dini baxımdan yanaşdıqda deyə bilərik ki, bu fərman borclu insanlarımızın çətin vəziyyətini nəzərə alıb, onların maddi-maliyyə durumunu yaxşılaşdırmaq istiqamətində atılan bir addım kimi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir".

18 yaşadək uşaqlara uşaqpulu verilsin - təklif

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Hökumətə uşaqpulunun bərpasına dair təkliflər təqdim olunub" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkədə uşaqpulu verilməsinin bərpa olunması haqda QHT rəhbəri Vüqar Bayramov ilə müzakirə aparır.

V.Bayramov hesab edir ki, Azərbaycan hökumətinin sosial sahədə növbəti addımı uşaqpulunun bərpası olmalıdır və bununla bağlı "İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi" (CESD) bu istiqamətdə təkliflər hazırlayaraq hökumətə təqdim edib.

Mərkəzin rəhbəri, iqtisadçı-eskpert Vüqar Bayramov deyir ki, hazırda ölkədə 17 yaşınadək olan uşqların sayı 2 milyon 614 min nəfərdir: "Uşaqpulunun bərpasını və onun differensial şəkildə tətbiqini məqsədəuyğun hesab edirik. Yaşına görə xərcin məbləğindən asılı olaraq uşaqpulu üçün ödənilən vəsaitin həcmi də dəyişə bilir.

Ekspert deyir ki, hökumətə təklif etdikləri mexanizmə görə, uşaqpulu məbləği üç yaş qrupu üzrə (1-3 yaşlı uşaqlar; 4yaşdan məktəb yaşına qədər olan uşaqlar; məktəbli uşaqlar) qruplaşdırılır.

Ekspert hər qrupa daxil olan uşaqların sayını və onlara ödəniləcək pulların aylıq məbləğini göstərir.

Belə ki, 1-3 yaşında olan uşaqlara ödəniləcək uşaqpulunun aylıq məbləği 50 milyon 752 min manat, 4-6 yaşlı uşaqlara ödəniləcək aylıq məbləğin həcmi25 milyon 840 min manat, məktəbli uşaqlara ödəniləcək aylıq uşaqpulunun aylıq məblği 58 milyon 512 manat təşkil edir.

V.Bayramov deyir ki, bütün yaş kateqoriyaları üzrə uşaqlara ödənilməsi təklif edilən aylıq uşaq pulunun məbləği 135 milyon 104 min manat, illik isə 1 milyard 612 milyon manat deməkdir: "Bəzi uşaqların müavinət aldığını nəzərə alsaq, məbləğ nisbətən aşağı olacaq. Məsələn, 58.4 min uşaq fiziki imkanları məhdud olduğu üçün sosial müavinət alır. Tətbiq etdiyimiz mexanizmdə illik məbləğ nisbətən böyük görsənə bilər, amma biz bu məbləğin ödənilməsi yollarını da təklif edirik".

Ekspert xatırladır ki, 2019-cu il üçün dövlət büdcəsinin xərcləri 24 milyard 780 milyon manatdır, bu da o deməkdir ki, təklif edilən illik uşaqpulu məbləği ümumi büdcə xərclərinin 6.5 faizini təşkil edəcək.

Ekspert hesab edir ki, büdcənin movcud imkanları bu xərci qarşılaya bilər, habelə büdcə xərclərinin strukturunda dəyişikliklər edib bu istiqamətə vəsait ayırmaq mümkündür.

Sonda isə ekspert təklif edir: "Özünü maliyyələşdirən rayonların sayını artırmaqla və eləcə də rayonların inzibati birləşdirilməsi yolu ilə sayını azaltmaqla, ünvanlı sosial yardım alanları özünüməşğulluq proqramına transfer etməklə və ölkədə son illər infrastrukturun inkişaf etməsi səbəbindən büdcənin investisiya xərclərini optimallaşdırmaqla uşaq pullarının ödənilməsi üçün vəsaitin ayrılmasını təklif edirik".

Ancaq 3 yaşadək uşaqlara - deputat

"Modern.az"da isə "Komitə sədri uşaqpulunun bərpası haqda danışdı" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif son vaxtlar ölkə gündəmində yer alan uşqapullarının bərpa olunması ilə bağlı müzakirələrə dair deputat Hadi Rəcəbli ilə söhbətləşir.

Məsələ ilə bağlı Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət komitəsinin sədri Hadi Rəcəbli "modern.az"a deyib ki, bu gün 18 yaşadək olanlar üçün uşaqpulunun bərpası gündəmdə deyil.

"Ünvanlı yardımın uşaqpulu ilə əvəz olunması mexanizmini üzərində iş getmir. Bildiyiniz kimi, mən hər dəfə parlamentin iclaslarında 3 yaşadək uşaqlar üçün uşaqpulunun artırılması təkliflərini səsləndirmişəm. Və hər zaman dediyim odur ki, 4 və daha çox övladı olanlar çoxuşaqlı hesab olunsunlar".

H.Rəcəbli xatırladır ki, prezident çoxuşaqlı ailələrə müavinət ayırdı, I qrup əlilliyi olan şəxslərə və sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlara qulluq edənlərə 50 manat veriləcək, uşaqpulu ilə bağlı bəzi məsələlər var.

18 yaşadək bütün uşaqlara uşaqpulu verilməsinə gəlincə, deputat buna müsbət yanaşmır və H.Rəcəbli hesab edir ki, 18 yaşadək bütün təbəqələrdən olan uşaqlara uşaqpulu verilməsi doğru deyil: "Bu, belə ola bilməz. Uşaqpulu bərpa olunsa, varlı-kasıb hamıya bu müavinət verilməlidir. Axı aztəminatlı ailə ilə imkanlı ailəni bir tutmaq olmaz, dünyada belə texnologiya yoxdur".

H.Rəcəbli deyir ki, 3 yaşadək uşaqlara görə uşaqpulu verilə bilər, doğuşa görə birdəfəlik müavinət verilir, amma bunu 18 yaşadək bütün təbəqələrdən olan uşaqlara şamil etmək olmaz.

Komitə sədri qeyd edib ki, uşaqpulunun bərpası ilə bağlı Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyində də hər hansı məlumat yoxdur.