Media-icmal 15.10.18

Son 15 ilin uğurları, avtomobil satışı problemləri, rus dilinə artan marağın səbəbləri və s. məsələlər bugünki (15 oktyabr, 2018-ci il) medanın aparıcı mövzularındandır...

Son 15 ilin uğurları

"Azərbaycan" qəzeti "Qürur doğuran yüksəliş yolu" sərlövhəli məqalədə müəllif dövlət başçısı İlham Əliyevin ölkədə prezident olduğu 15 illik dönəmi dəyərləndirir.

Müəllif vurğulayır ki, İ.Əliyev ilk dəfə 2003-cü il oktyabrın 15-də prezident seçilib, amma belə gündə müasir Azərbaycan dövlətinin qurucusu Heydər Əliyevi də xatırlamamaq olmur.

Müəllif bunu belə əsaslandırır ki, Azərbaycan dövlətinin əldə etdiyi uğurlara görə Azərbaycan xalqı ulu öndər Heydər Əliyevə minnətdardır.

Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə 15 ildə xalq yüksəliş dövrünü yaşayıb, daha da güclənib, ölkənin müstəqilliyi möhkəmlənib, milli mənafelər uğurla müdafiə olunur: "Xalq inkişaf və sabitliyin, sosial rifah və güclü dövlətçiliyin tərəfdarıdır. Bütün bunlara nail olmaq isə son 15 ildə Prezident İlham Əliyevin fəaliyyətinin əsas prioritetləri olub".

Müəllif deyir ki, islahatlar və dövlət proqramlarının real nəticəsi olaraq Azərbaycanda iqtisadiyyatın bütün tərəfləri inkişaf edib və bütün bunlar paralel olaraq vətəndaşların sosial rifahının yüksəlməsinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərib: "Bu dövrdə milli iqtisadiyyat 3,2 dəfə, qeyri-neft iqtisadiyyatı isə 2,8 dəfə artıb. Yoxsulluq həddi 50 faizdən 5 faizə endirilib, 1 milyon 900 min yeni iş yeri yaradılıb".

Müəllif deyir ki, uğur göstəriciləri bütün sahələri əhatə edir, belə ki, qısa müddətdə 12 min 300 kilometr avtomobil yolu çəkilib, tikilən yeni 7 aeroportun 6-sı beynəlxalq status alıb, 443 körpü inşa edilib.

Yazı müəllifi Oğuz-Qəbələ-Bakı su kəmərinin çəkilməsini və bununla ölkədə içməli su ilə təminatın 26 faizdən 67 faizə, qazlaşdırmanın səviyyəsinin 51 faizdən 95 faizə çatdığını da bildirir.

Müəllif vurğulayır ki, bu müddət ərzində ölkədə 3100-dən çox məktəb, 642 tibb müəssisəsi, 43 Olimpiya İdman Kompleksi tikilib ki, bu da ilk növbədə, təhsilin inkişafına və sağlamlığa verilən önəmin göstəriciləridir.

Məqalə müəllifi qeyd edir ki, 1994-cü ildə neft kontraktları ilə milyardlarla vəsaitin əldə edilməsinin əsası qoyulub və uğurlu neft strategiyası ilə qeyri-neft sektoru inkişaf etdirilib və bu 15 ilin ən mühüm uğurlarından biri Azərbaycanın bir dövlət kimi müstəqilliyini və dünya birliyində öz yerini möhkəmləndirməsi, beynəlxalq aləmdə söz sahibinə çevrilməsidir.

Müəllif deyir ki, Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasət Azərbaycanı inkişaf yoluna çıxarmaqla yanaşı, beynəlxalq mövqelərini də əhəmiyyətli dərəcədə gücləndirib: "Azərbaycanın 15 ildə keçdiyi böyük inkişaf yolu göstərir ki, Heydər Əliyev siyasəti, ideyaları yaşayır, müstəqil dövlətimizin yüksəlişinə xidmət edir.

Son olaraq müəllif deyir ki, Aərbaycan xalqını xoşbəxt gələcəyə aparan bu siyasət növbəti 7 ildə də uğurla davam etdiriləcək, ölkə İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə inkişaf tempini sürətləndirəcək, qabaqcıl dövlətlər arasında layiqli yerini tutacaq.

Kim aldı, kim satdı, qazanan kim?

"Azadlıq.info" da isə "Hakimiyyətin "aldım qoz, satdım qoz" iqtisadi siyasəti" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin tabeliyində olan Mənəvi Dəyərlərin Təbliği Fondunun bu yaxınlarda Neftçala Sənaye Məhəlləsində fəaliyyət göstərən "Azərmaş" MMC-dən 22 ədəd "Khazar SD" markalı minik avtomobili almasını müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, Fond buna görə zavoda 359 986 manat ödəniş edib və həmin avtomobillərin 14-ü bu il oktyabrın 11-də 14 dini icmaya təqdim olunub.

Məqalə müəllifi deyir ki, Neftçala Sənaye Məhəlləsində Azərbaycanın "Azevrocar" MMC şirkəti ilə İranın "İran Khodro" şirkəti avtomobil istehsalı üzrə 2016-cı ildən layihə icra edir və avtomobil istehsal edəcək zavodun təməli 2016-ci ildə qoyulub, layihənin dəyəri isə 22.5 milyon manatdır.

Müəllif xatırladır ki, bundan illər öncə analoji olaraq Şamaxıda "Azsamand", Naxçıvanda "NazLifan" avtomobil zavodları istifadəyə verilmişdi və bir neçə il sonra hər iki zavod fəaliyyətini dayandırmışdı: "Adları zavod olsa da, əslində, hər ikisi sadəcə sex kimi fəaliyyət göstərirdi. Hazır maşınların hansısa detallarını bu sexlərdə avtomobilə bağlamaqla zavod görüntüsü yaratmaq istəyirdilər".

Müəllifin sözlərinə görə, bu avtomobillərin satışı problemə döndü, belə ki, Naxçıvanın istehsal etdiyi maşınların bir hissəsi müharibə əlillərinə hədiyyə kimi verildi, büdcə pulları hesabına yaradılan zavodun maşınlarını elə büdcə pulları hesabına da aldılar: "Başqa modellər isə sahibsiz qaldı. Prezident İlham Əliyevin müdaxiləsi də, həmişəki kimi, nəticəsiz oldu. Onun dövlət qurumlarına bu maşınları almaq göstərişi verməsi o qədər də uğur qazanmadı. Yalnız bir neçə nazirlik bir-iki "NazLifan" almaqla prezident göstərişinə diqqətsiz olmadığını göstərib işini bitmiş saydı. 2006-cı ildə yaradılan, 2010-cu ildə istismara verilən zavod 2017-ci ildə fəaliyyətini dayandırdı".

Müəllif deyir ki, indi Neftçalanın "Khazar SD" avtomobilləri də eyni taleyi yaşayır, istehsal gücü 10 min avtomobil olan bu zavodun istehsal etdiyi ilk avtomobillər yenə də büdcə vəsaiti hesabına alınıb: "Mənəvi Dəyərlərin Təbliği Fondu 22 maşına 359 986 manat pul verib. Deməli, hər maşına 16 min 363 manat büdcə pulu verilib. Maşınlar da yaslara gecikməmək üçün mollalara hədiyyə olunub, heç də uğurlu başlanğıc deyil".

Yazı müəllifi bu qədər dövlət vəsaiti sərf olunan istehsalda dövlətin qazancı olmamasına ironik münasibət ifadə edir: "Çox "maraqlı və uğurlu" iqtisadi sistem qurulub. Deməli, büdcə pulu ilə zavod tikirsən, büdcə puluyla o zavoda maşın və detallar alırsan, sonra da büdcə puluyla həmin maşınları alıb kimlərəsə hədiyyə verirsən. İndi çox savadlı, səviyyəli, dünya iqtisadiyyatından yaxşı başı çıxan iqtisadçılar qrupu gərəkdir ki, bu prosesdə dövlətin qazancını hesablasın".

Xəmiri "çox su aparacaq" problem

"Moderator.az" da isə "Baş verənlər onu göstərir ki, "bu xəmir hələ çox su aparacaq..." sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Saytda təhsil eksperti Nadir İsrafilovun Azərbaycanda rus dilinin tədrisnə dair şərhinə yer verilib.

Ekspert xatırladır ki, deputat Gövhər Baxşəliyeva parlamentdəki çıxışında Azərbaycanda son illər rus sektorunda oxuyan uşaqların artması tendensiyasından narahatlıq ifadə edib.

Eyni zamanda, N.İsrafilov bildirir ki, buna qədər deputat Kamilə Əliyev anın "Azərbaycan məktəblərində rus bölməsi pullu olsun" təklifi ətrafında geniş müzakirə açılmışdı, hətta bəzi xarici nəşrlər bu barədə yazılar dərc edirdilər.

Müəllif deputat G.Baxşəliyevanın parlamentdəki çıxışından sitat da gətirir: "Birinci sinif uşaqlarının rus bölməsinə verilməsi yanlışdır. Cənubi Azərbaycanda 35 milyon əhali ana dilində təhsili uğrunda mübarizə aparır, amma biz sanki könüllü şəkildə ana dilindən imtina edirik. Hesab edirəm ki, birinci sinifdə təhsil ana dilində olmalıdır".

Ekspert isə deputatın Milli Məclisdəki çıxışının məzmununa işarə edərək, buna çox mənalı cavab kimi yozulan "bu xəmir hələ çox su aparacaq" münaisbəti ifadə edir.

N.İsrafilov Azərbaycanda rus dilinin öyrənilməsinə artan marağı təkcə bu dilə artan maraqla çərçivələmir, həm də ölkədəki tolerantlıq, multikulturalizm dəyərlərini təşviq, bütün dinlərə bərabər münasibət siyastilə əlqələndirir.

Ekspertin sözlərinə görə, 50 məktəbdə rus dilinin intensiv tədrisi haqqında əmr imzalanıb, Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun, Ali İqtisadiyyat Məktəbinin və Rusiya Dövlət Humanitar-İqtisadiyyat Universitetinin filiallarının açılması planlaşdırılır, bütün bunlar rus dilini öyrənməyi zərurətə çevirir.

N.İsrafilov özü də təsdiq edir ki, son 5-10 ildə xüsusilə Bakıda ümumi təhsil məktəblərinin rus bölməsinə maraq xeyli artıb, amma rus dilinə artan maraq Azərbaycan təhsili və cəmiyyətinin problemləri üçün barometr sayılmaz.

Ekspert deyir ki, belə açıqlamalar verərkən, problemi qaldırarkən səbəb-nəticə əlaqələrinə biganə yanaşmaq, nəticəni qabardıb, səbəblərdən yan keçmək olmaz.

N.İsrafilov deyir ki, bu kimi təkliflər ana dilinə məhəbbət, rəğbət və diqqətdən irəli gəlir, amma bu kimi təkliflərə başqa rəng verənlər, onu siyasi məcraya yönəldənlər də az deyil.

Ekspert vurğulayır ki, qnunvericiliyə əsasən valideynlər övladları üçün dil seçimi etməkdə sərbəstdirlər, amma qaldırılan məsələnin mahiyyətindən çox, bu məsələnin tez-tez gündəmə gətirilməsi narahatlıq doğurur.