Media-icmal 20.06.18

Son zamanlar pambıq sahələrində kütləvi zəhərlənmələr, yol hərəkəti qaydalarının pozulmasına görə cərimələrin yüksəkliyi, Biləsuvarda 16 yaşlı qızın intiharı bugünkü (20 iyun, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Zəhərlənmə hadisələri nəzarətdə

"Azərbaycan" qəzeti "İmişlidə baş verən kütləvi zəhərlənmə hadisəsinin səbəbləri araşdırılır" sərlövhəli məqalə dərc edib.

Müəllif deyir ki, iyunun 19-da İmişlidəki pambıq sahələrinin birində baş verən kütləvi zəhərlənmə ilə bağlı Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin, Baş Prokurorluğun və s. aidiyyatı qurumların nümayəndələri hadisə yerinə gediblər.

Yazıda vurğulanır ki, onlar həm də zəhərlənən vətəndaşlara baş çəkiblər.

Müəllif deyir ki, kənd təsərrüfatı naziri İnam Kərimov həm iyunun 20-də İmişlidə, həm də ondan öncə Saatlı və Tərtərdə baş vermiş analoji hadisələrlə bağlı cinayət işinin başlandlığını, hadisənin səbəblərinini araşdırıldığını söyləyib.

"Bu məsələ cənab prezidentin birbaşa nəzarətindədir. Hazırda Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin, Baş Prokurorluğun, Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin, Fövqəladə Hallar Nazirliyinin nümayəndələri bu rayona ezam olunublar".

Müəllif bildirir ki, kənd təsərrüfatı naziri İ.Kərimov texniki bitki olaraq pambığın yetişdirilməsi üçün həşəratlara qarşı kimyəvi maddələrin tətbiqini qaçılmaz, zəruri proses adlandıraraq burada özəl şirkətlərin də üzərinə ciddi öhdəlik düşdüyünü deyib: "Özəl şirkətlərin və fermerlərin həm yığımda, həm də qulluqda texniki təhlükəsizlik qaydalarına ciddi riayət etməklə bağlı məsuliyyəti var".

İ.Kərimovun sözlərinə görə, bu hadisələrlə bağlı pambığın yetişdirilməsində tətbiq olunan dərmanların keyfiyyətinin də araşdırılmasına başlanılıb və bununla bağlı istintaqın nəticələrini gözləmək lazımdır. "Bu hadisələr idxal olunan dərmanların keyfiyyəti və yaxud özəl şirkətlər tərəfindən təhlükəsizlik qaydalarına riayət olunmaması səbəbindən baş verə bilər".

Kənd təsərrüfatı naziri deyib ki, bu məsələ ilə bağlı nazirlik son günlər ciddi xəbərdarlıq da edib.

Nazir İ.Kərimov vurğulayıb ki, fitosanitar sahədə dərman preparatlarının idxalına nəzarət bu il iyulun 1-nə kimi Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Fitosanitar Nəzarəti Xidmətinin səlahiyyətindədir.

İ.Kərimovun bildiriməsinə görə, iyulun 1-dən sonra isə bu səlahiyyət Qida Təhlükəsizliyi Agentliyində olacaq.

Müəllif deyir ki, zəhərlənən şəxslərin vəziyyətinə toxunan nazir onların səhhətlərinin normal olduğunu deyib: "Çox şükür ki, hər şey qaydasındadır. Xəstələrin vəziyyəti normaldır. Yəqin ki, onlar bu gün evə buraxılacaqlar".

Cibləri boşaldan cərimələr

"Bizim yolinfo.az" da isə "Maaş az, cərimə çox: Cibimizi cərimələr boşaldır" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif yol hərəkəti qaydalarının pozulmasına görə tətbiq olunan cərimələrin real gəlirlərə uyğun olmadığını müzakirəyə çıxarır.

Müəllif hesab edir ki, Azərbaycanda yol hərəkəti qaydalarının pozulmasına görə tətbiq olunan cərimələrin məbləği yüksəkdir və hətta o qədər yüksək ki, cərimələr əhalinin orta gəlirinə uyğun belə götürülməyib.

Üstəlik müəllif ekspertlərə itinadən yol hərəkəti qaydalarının pozulmasına görə tətbiq olunan istənilən cərimə məbləğinin əməkhaqqına adekvat deyil.

Yazı müəllifi yol hərəkəti qaydalarının pozulmasına görə 10 manatdan 4 min manata qədər yüksələn cərimələr olduğunu, 100 manat və daha yuxarı cərimə hədlərinin əhalinin gəlirlərinə uyğunsuzluğunu vurğulayır.

Yol-nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert Ərşad Hüseynov da Azərbaycanda müvafiq cərimələrin həddən artıq yüksək olduğu qənaətindədir.

Ekspert deyir ki, sürücünün sürət həddini 10-20 kilometr aşmasına, parklanma qaydalarını pozmasına, avtomobildə dərmanların olmamasına görə 10 manat cərimə nəzərdə tutulur: "Cərimələr çox fərqlidir, 10 manatdan başlayır və sürücünün törədə biləcəyi konkret elə xəta var ki, 4000 manata qədər cərimə tətbiq olunur. Qayda pozuntuları fərqli olduğuna görə orada cərimələrin məbləği də fərqlidir".

Bu baxımdan Ə.Hüseynov hesab edir ki, cərimələrin məbləği ilə bağlı adekvatlıq və optimallıq yoxdur, cərimə tətbiq olunacaq fiziki və hüquqi şəxsin maddi durumu və məruz qalacaqları itkilər hesablanmır.

Ekspertə görə, bu məsələdə çox ciddi boşluqlar, bir sözlə sistemsizlik mövcuddur.

Ə.Hüseynov vurğulayır ki, sanksiya insanları, təşkilatları bu pozuntulardan çəkindirməkdə real rol oynadıqda səmərəli olur.

Ekspert deyir ki, bu zaman onun icra və tətbiqetmə imkanları olur, tətbiqetmə insan üçün müflislik yaratmır: "Bundan ötrü isə məsələlər araşdırılmalı, hesablanmalı və təhlil edilməlidir. Cərimələri qaldırmağın məqsədi kimisə qorxutmaq yox, məsuliyyət hissini artırmaq olmalıdır".

Ə.Hüseynov hesab edir ki, reallıq baxımından 100 manatlıq cərimədənsə 20 manatlıq cərimə tətbiq olunmalıdır və hamı da bilməlidir ki, hüquq pozuntusunu törədəndə 20 manatlıq cərimə mütləq olacaq.

Ekspertə görə, 100 manatlıq cərimə bu şəxsin aylıq qazancının az qala dorddə biri deməkdir.

Nişan qaytarılmasından adətlərə qədər...

"Qafqazinfo.az" da isə "Səkinələri qorumasaq..." sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Biləsuvar rayon Ağalıkənd sakini 16 yaşlı Səkinə adlı qızın bu ilin may ayında intihar etməsinin səbəblərini araşdırır.

Yazı müəllifi deyir ki, intihardan öncə bu məsələ ilə bağlı Səkinə videosüjet hazırlayıb: "Üzüklər qayıdandan sonra bizimkilər məni başqasına verəcəklər, bilirəm, amma mən o adamla yaşaya bilmərəm...".

Müəllif deyir ki, Səkinənin sevdiyi şəxslə arası dəyib, üzüklər qaytarılmaq həddinə çatıb, bundan sonra valideynləri onu başqa adama nişanlamaq istəyib və bu da intiharın səbəbi olub.

Amma müəllif hesab edir ki, Səkinənin başına gələnlər təkcə bir sevgi hekayəti deyil, bir həyat faciəsi, xüsusilə Azərbaycanın rayonlarında yaşanan çox acı bir gerçəkliyin üzə çırpılmasıdır.

Müəllif vurğulayır ki, hələ 2007-2008-ci illərdə "Yoxsulluqla Mübarizə Koalisiyası" adlı QHT birliyi ilə rayonlarda monitorinqlər aparıblar və məyusedici nəticələr üzə çıxıb: "Üzləşdiyimiz mənzərədən dəhşətə gəlmişdik: 10-11-ci siniflərdə oxuyan qızların böyük əksəriyyəti ərə verilirdi. Siniflərdə yalnız oğlanlar, bir də ali təhsil almaq istəyən uzağı 1-2 qız qalmışdı".

Məqalə müəllifi deyir ki, bu reallılqa bağlı təkliflər hazırlayaraq bütün əlaqədar qurumlara göndəriblər, kampaniyalar təşkil ediblər, amma elə bu məsələyə verilən reaksiya da real mənzərə qədər məyusedici olub.

Müəllif xatırladır ki, 10-11 il bundan öncə deyilənləri bu gün deputatlar da, bir çox başqalqrı da deyir, amma ortada real iş hələ də yoxdur, erkən ərə verilən qızlara görə heç kim cəzalandırılmır.

Müəllif hesab edir ki, bu faciədə bəzi mövcud adətlərin də, bu adətlərə uyan validenlərin də öz payı var: "Valideynləri qınayıram, rayon yerlərində nişanı qayıtmağı az qala ərdən boşanmaq həddinə çatdıran böyükləri suçlayıram.

Nəhayət, birindən üzüyü hələ qayıtmayan qızını başqasına verməyə hazırlıq görən ata-ananı suçlayıram. Faciə tək Səkinənin, onun ata-anasının deyil, bütün cəmiyyətimizindir, Azərbaycanındır".

Müəllif bu zülmətin durdurulması harayını qaldırır, hesab edir ki, əks halda, bu zülmətin qurbanı olan Səkinələrin sayı sürətlə artacaq: "Kimisi nişanı qayıdanda canından bezəcək, kimisi ər evindən atası evinə göndəriləndə, kimisi də elə ər evində gördüyü əziyyətlər səbəbindən".