Media-icmal 21.05.19

Məhkəmə-hüquq islahatları ilə bağlı müzakirələr, məktəbli yükünün azaldılmasının yolları, dövlət rüsumu ilə bağlı qanun layihəsinə ekspert baxışı və s. məsələlər bugünki (21 may 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Hüquqi islahatlara bəslənilən ümidlər

"Azərbaycan" qəzeti "Məhkəmə-hüquq islahatlarının əsas istiqamətləri sahibkarlarla müzakirə edilib" sərlövhəli məqalədə bu islahatların perspektivini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, bu məqsədlə mayın 20-də Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyasının təşkilatçılığı ilə "Fairmont Baku" mehmanxanasında "Məhkəmə hüquq islahatlarının əsas istiqamətlərinin sahibkarlarla ictimai müzakirəsi" mövzusunda tədbir keçirilib.

Həm də müəllif əlavə edir ki, ictimai müzakirələr dövlət başçısının bu il aprelin 3-də "Məhkəmə-hüquq sistemində islahatların dərinləşdirilməsi haqqında" imzaladığı fərman fonunda aparılıb.

Müəllifin sözlərinə görə, Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyasının (ASK) prezidenti Məmməd Musayev bildirib ki, fərman ölkənin məhkəmə-hüquq sistemində islahatların dərinləşdirilməsi məqsədi daşıyır, yeni iqtisadi formasiyaya keçid bu islahatların daha dərin aparılmasını zəruri edir.

Müəllif deyir ki, ASK prezidenti fərmanda ölkə sahibkarlarının problemlərinin daha çevik həlli, qərarların icrasının daha sürətli həyata keçirilməsi üçün özəl icra qurumunun yaradılmasının nəzərdə tutulduğunu vurğulayıb.

"Bununla yanaşı, vergi, gömrük, sosial sığorta ödənişləri üzrə ixtisaslaşmış məhkəmələr sahibkarlıq subyektləri ilə bağlı məhkəmə mübahisələri üzrə alternativ həll mexanizmlərini - Arbitraj, Mediasiya institutları mübahisələrin həllində çevikliyi artıracaqdır", deyə M.Musayev fərmanın ölkədə sahibkarlıq sahəsinə verəcəyi töhfələri virğulayıb.

Müəllif deyir ki, Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın köməkçisi Gündüz Kərimov isə fərmanın icrasının dövlət orqanları ilə sahibkarların münasibətlərinin institusional müstəvidə aparılmasını, sahibkarlar üçün yeni imkanların yaradılmasını nəzərdə tutduğunu deyib.

Daha sonra G.Kərimov bu sahədə statistik məlumatlara toxunaraq deyib ki, 2018-ci ildə ölkə məhkəmələrində 246 920 işə baxılıb, onlardan 17 307-ni inzibati, 5000-i iqtisadi işlər təşkil edir.

G.Kərimov 2020-ci ildə qəbul edilməsi nəzərdə tutulan "Rəqabət Məcəlləsi"nin də görülən tədbirlərin bir hissəsi olacağı anonsu verib.

Müəllifin sözlərinə görə, müzakirələr zamanı sahibkarlıq subyektləri barədə statistik məlumatlar açıqlanıb və vurğulanıb ki, 2019-cu il aprelin 1-inə ölkədə 996 min 296 sahibkarlıq subyekti fəaliyyət göstərir, onardan 133 min 541-i hüquqi şəxs və 862 min 755-i isə fərdi sahibkarlıq subyektləridir.

Forması məzmunundan ağır "yük"

"Yeni sabah.az"da isə "Dərsliklərin çəkisinin azaldılması ilə bağlı ekspertdən təklif" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Təhsil Nazirliyinin nəşriyyatlara dərsliklərin çəkisinin azaldılması barədə tapşırıqlarını təhsil sahəsində eskpert Kamran Əsədovla müzakirə edir.

"Təhsil Nazirliyi nəşriyyatlara dərsliklərin çəkisinin yüngülləşdirilməsi ilə bağlı optimal yolların müəyyənləşdirilməsi üçün tapşırıqlar verib. Bu, olduqca müsbət bir addımdır. Çünki şagirdlərin daşıdıqları çantalar həqiqətən də çox ağırdır". Bunu "Yeni Sabah"a açıqlamasında təhsil eksperti Kamran Əsədov deyib.

K.Əsədov hesab edir ki, çantanın ağır olmasına təsir göstərən dörd əsas amil var ki, onlardan biri çantanın öz çəkisi, digəri çantaya qoyulan dərsliklərin çəkisi, çantaya valideynlər tərəfindən qoyulan qida, su ehtiyatının çəkisi və köməkçi və əlavə dərs vəsaitləri,nin ləvazimatların çəkisidir.

Onun sözlərinə görə, rəsmi olaraq birinci sinf şagirdlərinin beş kitabı var ki, onların çəkisi 1 kiloqram 145 qramdır, iş dəftərlərilə birgə isə bu çəki 2 və ya 3 kiloqrama yaxın olur, amma bu rəqəm reallığı əks etdirmir.

Ekspert çəkinin azaldılması yollarını da sadalayaraq, bunun xeyirli və ziyanlı tərəflərini də diqqətə çatdırır.

Ekspert hesab edir ki, dərsliklərin çapı üçün daha yüngül kağızlardan istifadə edilə bilər, amma bu, olduqca təhlükəlidir, çünki yüngül çəkili kağızlardan istifadə edilsə, dərsliklərin istifadə müddəti 1 ildən də az olar və bu, iqtisadi baxımdan sərfəli deyil. "Mütləq şəkildə dərsliklər əla növ kağızlardan istifadə edilməklə hazırlanmalıdır".

Ekspert daha bir çıxış yolu kimi dərsliyin yazı şriftlərini kiçiltməklə həcminin azaldıla bilməsini vurğulayır, amma bundan istifadə etməyi qətiyyən məqbul saymır: "Onsuz da orta məktəblərdə təhsil alan şəgirdlərin 65 faizində görmə problemi var və bu addımın atılması daha ciddi fəsadlar yarada bilər".

K.Əsdəov daha bir çıxış yolu kimi dərsliyin həcminin azaldılması üçün paraqraf daxilində abzasların silinməsini göstərir, bunu da məqbul hesab etmir.

Müəllifə görə, bir çıxış yolu odur ki, dərsliklər hər bir şagirdə bir nüsxəsi evdə oxumaq üçün, digəri məktəbdə saxlanmaq üçün iki nüsxə verilsin, beləliklə, şagirdlər çantalarında dərslik daşımasınlar.

Ekspert hesab edir ki, digər çıxış yolu dərsliklərdə ancaq lazımi məlumatlar, biliklər yazılması, əlavə, lazımsız mövzulara ehtiyac qalmamasıdır.

Qeyd edək ki, Təhsil Nazirliyi tərəfindən tədris-metodiki ədəbiyyatların çapı ilə məşğul olan nəşriyyatlara dərsliklərin çəkisinin yüngülləşdirilməsi ilə bağlı optimal yolların müəyyənləşdirilməsi üçün tapşırıqlar verilib. Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin sədri, akademik İsa Həbibbəyli bildirib ki, dərsliklərin çapı üçün daha yüngül kağızlardan istifadə edilməsi təklif edilir. Amma o, təklif edilən kağızların dözümünün az olduğunu vurğulayıb.

Avropaya 5 illik viza pulsuz olduğu halda, biz...

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Bu dəyişiklik turizmin inkişafını əngəlləyəcək" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif "Dövlət rüsumu haqqında" qanuna dəyişiklik layihəsini iqtisadçı-ekspert Vüqar Bayramovla müzakirəyə çıxarır.

Müəllif deyir ki, ötən həftə Milli Məclisdə müzakirəyə çıxarılan "Dövlət rüsumu haqqında" qanuna dəyişiklik layihəsi parlamentin üzvləri tərəfindən ciddi şəkildə tənqidlərə məruz qalıb, əksər deputatlar ali təhsil və məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin açılması üçün çox yüksək rüsumların müəyyənləşdirilməsinin əleyhinə çıxış ediblər.

Müəllifin sözlərinə görə, iqtisadçı-ekspert, "İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi"nin rəhbəri Vüqar Bayramov "Dövlət rüsumu haqqında" qanuna edilməsi nəzərdə tutulan başqa bir dəyişikliyə diqqət çəkir:

"Bu layihədə diqqəti cəlb edən bir sıra məqamlar var. Əvvəlla, 2 illik çoxdəfəlik giriş vizalarının rəsmiləşdirilməsi üçün dövlət rüsumu 350 ABŞ dolları təklif edilir. Maraqlıdır ki, turizimin inkişafının prioritet olduğu bir dövrdə çoxdəfəlik giriş vizası üçün izah edilməsi çətin olan məbləğdə viza rüsumu təklif olunur. Avropa Birliyinin 26 ölkəsinə çoxdəfəlik giriş imkanı verən 5 illik vizanı pulsuz aldığım halda, biz müddəti 2 il yarım olan Azərbaycan vizasını Avropa ölkəsi vətəndaşına 350 dollara təklif edirik. Bu, təbii ki, turizmin inkişafına birbaşa əngəldir".

Müəllif Dövlət Sərhəd Xidmətinin məlumatına əsasən deyir ki, bu ilin ilk rübündə Azərbaycana 610,8 min turist gəlib, bu isə ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2,9 faiz azdır. Aprel ayında isə cəmi 0.1 faiz artım olub, belə olan halda, yüksək rüsumların təklifinin iqtisadi əsaslarını izah etmək mümkün deyil. Bu rüsumdan dövlət büdcəsinin də ciddi qazancı olmayacaq. Əksinə, bu, ölkəyə gələn turistlərin sayına mənfi təsir göstərəcək.

V.Bayramov məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin açılması üçün nəzərdə tutulan rüsumun da adekvat olmadığı qənaətindədir: "Məktəbəqədər təhsil müəssisələri, yəni uşaq bağçaları açmaq üçün 3 000 manat rüsum təklif olunur. Əksər inkişaf etmiş ölkələrdə məktəbəqədər təhsil müəssisələri yaratmaq üçün dövlət subsidiya və ya güzəştli kredit təklif edir, biz isə yüksək rüsumlar ilə yeni bağçaların açılmasının qarşısını alırıq. Halbuki məktəbəqədər təhsil müəssisələrində təhsilin və tərbiyənin keyfiyyətini artırmaq üçün bu sektorda rəqabəti gücləndirməliyik. Nəzarətin artırılması ilə belə müəssisələrin sayının çoxalması bu sahədə daha keyfiyyətli xidmətin təklif olunmasına imkan yarada bilər".