Media-icmal 23.05.2016

Milli Məclisin qəbul etdiyi amnistiya aktı, ölkədə bankların və ipoteka kreditlərinin problemləri, Qarabağ münaqişəsinin  həllində dinc vasitələr və  müharibə variantlarının nisbəti bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.

Ədalətin mərhəməti

“Azərbaycan” qəzeti Milli Məclisdə amnistiya aktının qəbul edilməsilə bağlı deputat Mehriban Əliyevanın təşəbbüsünü dəyərləndirir. “Ədalətin mərhəməti” sərlövhəli məqalədə bu barədə danışılır.

Önsə məqalədə M.Əliyevanın 2007-2016-cı illərə kimi təşəbbüsü ilə qəbul edilən 4 amnistiya aktının nəticələriinin 39481 nəfər məhbusa şamil edldiyi yada salınır.

M.Əliyevanın amnistiya aktları təşəbbüsləri qaldırmasına belə qiymət verilir: “Sivil cəmiyyətdə insan haqlarının təminatına və ümumbəşəri humanist dəyərlərin bərqərar olmasına xidmət edən əfv və amnistiya aktları olduqca yüksək dəyərləndirilir”. Daha sonra müəllif bütün bu humanizmin əsasında keçmiş prezident Heydər Əliyevin lider və şəxsiyyət kimi rolu olduğunu xüsusi qeyd edir.

Müəllif bu aktın tətbiqi nəticələrini cəmiyyətə belə təqdim edir: “Beləliklə, Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə gerçəkləşən 4 amnistiya aktı ümumilikdə 39481 məhkuma şamil edilib. H.Əliyev ideallarını yaşadan, humanizm, mərhəmətlilik və insanpərvərlik ənənələrini davam etdirən M.Əliyevanın 28 may Respublika Günü münasibətilə Milli Məclisə göndərdiyi amnistiya aktının təsdiqi 3500 məhbusun azadlığa qovuşması ilə nəticələnəcək.”

Banklar üçün olduqca ağır durum  

“Azadlıq” qəzeti ölkə banklarının və ipoteka krediti problemlərini ekspertlərlə araşdırır. Belə ki, Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF) və Dünya Bankı missiyalarının artıq başa çatmış Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı rəhbərinin gözlənilən səfəri fonunda bu məsələ aktual görünür.

Məqalədə qeyd edilir ki, həm Dünya Bankı, həm də BVF görüşlərdə diqqəti bank sektorundakı ağır duruma yönəldərək bunun aradan qaldırılmasının vacibliyini deyiblər. Yeri gəlmişkən, məqalədə bir neçə gün öncə deputat Vahid Əhmədovun da bu sahədə ağır  vəziyyətin yaranması haqda açıqlaması da xatırladılır.

Ekspert Samir Əliyev bankların ağır duruma düşmələrinin səbəbini belə izah edir: “Bank sektoru iki devalvasiya nəticəsində ağır duruma düşüb. Bank aktivlərinin sağlamlaşdırılmasına ehtiyac var. Problemli kreditlər aktual olaraq qalır. Banklar verdikləri kreditləri geri ala bilmədiklərinə görə öhdəliklərini yerinə yetirə bilmirlər. Kreditləşmə yox dərəcəsindədir, bankların iqtisadiyyatda rolu azalır. Bank sektorundakı problemlərə dırnaqarası yanaşmaq ölkəyə baha baş gələ bilər”. S.Əliyev ilk növbədə problemli kreditlərin həll olunmasının vacibliyini bildirir.

Ölkədə ipoteka kreditlərinin problemə dönməsini isə ekspert Oqtay Haqverdiyev İpoteka Fondunun yenidən qurulması ilə əlaqələndirir. “Fondun yenidən qurulması hələ başa çatmayıb. Bu iş başa çatandan sonra proteka , o cümlədən sosial ipoteka kreditləşməsi davam edə bilər”. Ekspert onu da deyib ki, ipoteka şərtlərinin özü hələ məlum deyil. “Hamı ipoteka kreditləşməsinin müsbət olacağına ümid edir, amma nəyin yaxşı olacağı bəlli deyil və bundan irəli gələrək bu problem həllini tapa bilmir”.

Müharibə istəmirsinizsə...

“Yeni Müsavat” qəzeti isə Qarabağ münaqişəsinin həllində dinc və müharibə nisbətini ekspertlərlə müzakirə edir. Azərbaycanın Rusiyadakı keçmiş səfiri, politoloq Hikmət Hacızadə bu məsələnin hərb yolu ilə həlli olmaması haqda beynəlxalq vasitəçilərin mövqeyini əsaslı saymır. Onun fikrrincə, bu mövqe gerçəyi yox, maraqları ifadə edir: “Qərb ekspertlərini götürsək, onların marağı Azərbaycanın neft sektoruna və cürbəcür kəmərlərə qoyduqları vəsaitlərdir. Onlar istəmirlər ki, müharibə başlasın və neft boru kəmərlərinə risk yaransın. Əgər müharibə istəmirlərsə o zaman Ermənistana təzyiq etməlidirlər ki, işğal etdiyi torpaqlardan geri çəkilsin”. H.Hacızadə 4 günlük aprel savaşlarındakı hərbi uğuru vurğulayaraq burada Rusiyanı neytrallaşdırmaq məsələsinin vacibliyi amilinə toxunur.

İctimai fəal Bəxtiyar Hacıyev də yaxın 2-3 illik danışıqlarla problemin dinc vasitələrlə həllinə şübhə ilə yanaşır. Eyni zamanda problemin həlli üçün müharibə variantının ağır yol olduğunu deyir: “4 günlük aprel savaşlarındakı itkilər göstərdi ki, bu, hər iki tərəfə ağır başa gələcək. Amma beynəlxalq vasitəçilər də anlamalıdırlar ki, ölkənin təxminən beşdə birinin 20 ildən yuxarı işğal altında saxlanması da dövlət qurmağa mane olur. O zaman problemin həlli üçün beynəlxalq vasitəçilər ortaya iradə qoymalıdır”.

Eyni zamanda B.Hacıyev ad çəkmədən vasitəçilərdən birinin problemin həll edilməsində maraqlı olmadığını vurğulayır.