Media-icmal 23.12.2016

“AAAF-Holdinq”in uğurları, hakimiyyətin əsassız vədləri, əhalinin maliyyə problemləri, dollarlaşmanın səviyyəsinin artması bugünki medianın aparıcı mövzusudur...

“AAAF-Park” uğurlarından danışır

“Azərbaycan” qəzetində dərc edilən “Prezidentin qayğısı uğurların zəminidir” sərlövhəli məqalə (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=112644) “AAAF-Park  Holdinq”in uğurlarına həsr edilib.

Məqalə müəllifi olan “AAAF-Park”ın təsisçisi Tofiq Heydərli deyir ki, son 25 illik müstəqillik dövründə keçmiş prezident Heydər Əliyevin və daha sonra indiki prezident İlham Əliyevin siyasi kursu nəticəsində Azərbaycanda yeni dövrün tələblərinə uyğun iqtisadiyyat formalaşıb.   

Müəllif təsisçisi olduğu şirkətin yaradılmasını ölkədə həyata keçirilən uğurlu siyasətin, sahibkarlıq üçün əlverişli mühitin nəticəsi adlandırır və holdinqin icra etdiyi uğurlu layihələrdən danışır: “Xırdalan şəhərindəki “AAAF-Park” Yaşayış Kompleksi ən uğulu layihələrdən biridir, bu layihə 36 ha sahədə 12 min mənzillik yaşayış kompleksidir ki, bunun 12 ha sahəsində park, digər hissəsində yaşayış binaları yerləşir. Burada 3,5,7,9,12 və 17 mərtəbəli binalar, villalar inşa edilib, layihənin artıq 95%-i yekunlaşıb”. 

Holdinq rəhbəri bu layihəni çoxfunksiyalı adlandıraraq, onu yaşayış binaları, istirahət və uşaq əyləncə mərkəzlərinin, idman komplekslərinin birgə harmoniyası kimi dəyərləndirir. Bu keyfiyyətlər müəllifə kompleksi modern yaşayış kompleksi kimi təqdim etməyə imkan verir.

Məqalədə bu layihə müasir standartlara cavab verən, modern, təkrarsız layihə adlandırılır.

Holdinq rəhbəri deyir ki, Xırdalanda “Gənclər şəhərciyi” layihəsinin icrasına başlayırlar, bu komples 12 ha sahədə 33 binadan ibarət olacaq, daha bir yaşayış kompleksi isə Astarada salınır.

Müəllif deyir ki, holdinq həm də idmanın inkişafında maralıdır və ağırlıqqaldırma üzrə “Zirvə” idman klubunun əsas təlim-məşq bazasıdır. Sonda isə müəllif bütünlükdə holdinqin uğurlarını belə dəyərləndirir: “AAAF-Holdinqin fəaliyyəti prezident İlham Əliyevin ölkəmizin inkişafı ilə bağlı elan etdiyi prioritetlərə uyğundur. Belə ki, həyata keçirilən layihələr regional inkişafa, sosial qayğıların yoluna qoyulmasına, idmanın yüksəlişinə, idman infrastrukturunun yenilənməsinə töhfəsini verir.    

Hökumətin inkişaf "nağılları"

“Azadlıqinfo” “Yarıtmazlığın “analoqsuz imitasiya” mərhələsi” sərlövhəli məqalədə ölkədəki mövcud ağır iqtisadi durumu dəyərləndirir. (https://www.azadliq.info/171565.html)

Müəllif son iki ildə ölkənin ciddi böhran yaşadığını, amma bunun sonunun görünmədiyini bildirir: “Son 2 ildə isə “analoqsuz böhran” mərhələsinə qədəm qoymuşuq, amma proses davam edir və indi də “analoqsuz imitasiya” dövrünü yaşayırıq. Bir yandan böhran dərinləşir, valyuta ehtiyatları azalır, hökumət pul axtarışına çıxır, o biri yandan yeni layihələrə imza atacaqlarının anonsunu verirlər”.

Məqalədə bu mənada hakimiyyətin icra etməyi nəzərdə tutduğu ayrı-ayrı layihələrin adları çəkilir, amma icra ediləcəkləri şübhə altına alınır: “Əlbəttə ki, bu layihələrin heç biri reallaşmayacaq və hamısı görüntü xarakteri daşıyır. Sadəcə olaraq hökumət “biz böhran dövründə də sürətlə inkişaf edirik” yalanını cəmiyyətə yedirtmək istəyir”.

Müəllif hakimiyyətin indiki şəraitdə ölkədə iqtisadi inkişaf haqda danışmasını belə əsassız sayır. Məqalədə deyilir ki, hökumətin iqtisadi inkişaf barədə danışıqları ilə Asiya İnkişaf Bankından (AİB) 500 mln. məbləğində kredit alması bir-birinə əks olan mütənasiblikdir. Müəllifə görə, iqtisadiyyatı dirçəltmək, əhalinin sosial vəziyyətini düzəltmək üçün 500 milyon dollar tapmayan hökumət aeroprtu, yeni şəhəri, metro stansiyasını necə tikəcək?

Yazı müəllifi hakimiyyətin mövcud siyasətini ölkənin indi böhranı yaşamasının səbəbi adlandırır: “ Ölkəni “böhran şəhəri”nə çeviriblər, “sakit şəhər” salmaqdan danışırlar, ölkəni tənəzzül stansiyasına aparırlar, yeni metro stansiyasının tikilməsindən söhbət açırlar, küçədə qalanlara ev verə bilmirlər, 122 min mənzilin söküləcəyi proqnozunu verirlər. Quru vədlər, çürük təsəllilər, reallaşmayacaq layihələr havada uçuşur”.

Müəllif hesab edir ki, 500 milyon dolların axtarışına çıxanların, yeni layihələr vəd etməsi vətəndaşı növbəti dəfə aldatmaq, imitasiyanın yeni formalarını kəşf etməkdir. Məqalədə deyilir ki, hakimiyyət bir tərəfdən iqtisadi inkişaf baxımından 2017-ci ilin ən ağır il olacağını deyir, digər tərəfdən isə həmin il böyük layihələr həyata keçirəcəyindən danışır.

Müəllif deyir ki, gələn il üçün daha böyük xarici borcun altına girmək haqqında düşünən də elə bu hökumətdir.

Hər 20-ci ailə pulu ancaq qidaya xərc edir

“Exo” qəzetində isə "Azərbaycanda hər 20-ci ailədə pul ancaq qidaya yetir" (http://ru.echo.az/?p=54165) səlrövhəli məqalə oxumaq olar.

“Azərbaycanda hər 20-ci ailədə pul ancaq qidaya yetir, geyim, paltar və s. almağa əlində heç nə qalmır. Manatın 2015-ci ildə 2 dəfə devalvasiyaya uğraması əhalinin ərzaq xərclərini artırıb. Əgər əvvəl ümumi gəlirin 40-50%-i ərzağa xərclənirdisə, indi bu rəqəm 60%-dən yuxarıdır”. Ekspert Nəriman Ağayev qəzetə durumu belə dəyərləndirir.

N.Ağayev deyir ki, Azərbaycan əhalisi artıq böhrana adət edib, odur ki, burada bir həddən artıq kasıb, bir də həddən artıq varlı təbəqə var, orta təbəqə yoxdur. Ekspert bunu da bildirir ki, bu böhranda əhalinin gəlirləri kəskin azalıb, xərcləri isə kəskin artıb. 

Məqalədə hər 6-cı ailənin böyük olmayan maliyyə çətinlikləri yaşadığı, daha çox sağlamlıqları ilə bağlı maliyyə nəzərdə tutmadıqları bildirilir: “Çoxları məzuniyyətdən imtina edib, çox az halda geyim və s. alır. Restoranlara nadir hallarda gedirlər. 

Espertə görə, əhalinin 10-12%-i hələ də böhranın zərbələrindən özünə gəlməyib. Müəllif deyir ki, bir çox şirkətlər ölkəni tərk edib. Bir çox tələbələr xaricdə oxuduqları məktəblərin xərclərini ödəyə bilmədikləri üçün geri qayıdıblar.

Müəllif rəsmi statistikaya istinadən əhalinin ərzaq tələbatının hansı həddə olduğunu nəzərə çatdırır və deyir ki, bu il ərzaq satışı 2015-ci il ilə müqayisədə 2% artıb, qazancın 50%-i ticarət şəbəkələrində ancaq ərzaq mallarına xərclənib.

Müəllifə görə, bu statistik rəqəmlər həm də onun göstəricisidir ki, əhali çoxluğu qidadan başqa heç nəyə pul sərf edə bilmir.

Ekspert qarşıdakı ildə də bu tendensiyanın dəyişməyəcəyi düşüncəsindədir.

Onun fikrincə, indiki mövcud büdcə ilə 2017-ci il uğur olacaq bir şey vəd etmir. Əhali kəmərləri daha da “sıxmalı” olacaq. 

Müəllif deyir ki, burada çıxış yolu iş yerlərinin yaradılması ola bilər, amma yenə də mövcud şərait bu haqda düşünməyə yer belə qoymur, odur ki, hələlik iqtisadi inkişafdan danışmaq bir qədər tələsmək kimi görünür.

Gələcəyi müəyyən olmayan manat

“Novoe Vremya” qəzeti “Dollarlaşma Azərbaycan iqtisadi sturkturunda möhkəmlənib” sərlövəhli məqalədə ölkənin iqtisadi sistemində dolların yerini müzakirə edir. (http://www.novoye-vremya.com/w76303/.../#.WFwpChuLTIU)

Müəllifə görə, dollar Azərbaycan iqtisadiyyatında get-gedə güclənir və belə ölkədə dolların həcminin tələbatı ödəməyə imkan verib-verməyəcəyi sualı gündəmə gəlir. Hazırda ölkədə dollarlaşmanın 70%-ə yüksəldiyini deyən müəllif bunun son 10 il üçün ən yüksək rəqəm olduğunu bildirir.

Məqalədə deyilir ki, daşınmaz əmlak bazarında canlanma manata etimadı yüksəldən alətlərdən biri ola bilərdi. Amma bu hal hələ ki, özünü göstərmir və bu bazarda tam durğunluq hökm sürür.

Müəllif deyir ki, manatla sövdələşmələr 28%-ə yaxın azalıb, 920 milyon manat təşkil edir. Halbuki, 2014-cü ildə bu rəqəm 7.7 milyard manata bərabər idi, üstəlik manatla verilən kreditlərin həcmində də ciddi azalmalar var: “Dollarlaşma manata ictimai etimad yaranmaqla azala bilər, bu isə manatın zəmanətli şəkildə sabit yüksəlişindən asılıdır. İnamsızlıq qapalı dairə yaradaraq müştərilərin əmanətləri manatla saxlamaqda maraqlı olmamasına gətirir, nəticədə manat qıtlığı yaradır”.

Məüllif hesab edir ki, dollarlaşmanın güclənməsi manatın sonrakı taleyini də sual altına gətirir.

Məqalədə deyilir ki, manatın məzənnəsinin dəstəklənməsi, dollarlaşmanın azalması ilə bağlı ölkənin maliyyə institutlarının dəqiq proqramı yoxdur, manatı yenidən etimadlı valyutaya çevirə biləcək islahatların işartısı da görünmür.

Bu mənada müəllif hesab edir ki, ölkənin maliyyə instituları manatın güclənməsi sahəsində əl belə tərpətməyiblər.

Yazı müəllifi deyir ki, ölkə iqtisadiyyatındakı mövcud durum maliyyə və bank bazarını sabitləşdirməyə imkan vermir, digər tərəfdən neft bazarında da sabitləşmənin olmaması durumu daha da ağırlaşdırır, neftin qiymətinin qalxacağına ümid etmək hələlik əsassızdır.

Məqalədə deyilir ki, hələlik aydın olan budur ki, qeyri-neft sektoru artım və ixrac imkanları nümayiş etdirmir.

Müəllif həm də bu düşüncədədir ki, indiki iqtisadi komanda ilə iqtisadiyyatda uğurlar əldə olunacağı inandırıcı görünmür.