İqtisadi islahatlar real olmalıdır – ekspert

İstehlak mallarının qiymətlərinin artımından kompleks şəklində tədbirlər görməklə - inhisarçılığı aradan qaldırmaqla, biznes üçün kreditləri ucuzlaşdırmaqla, regionlarda sahibkarlığa təkan verməklə qaçmaq olar. Bu fiki Turan agentliyinin Çətin Sual verilişinə müsahibəsində iqtisadçı-ekspert, parlamentin keçmiş deputatı, hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvü Nazim Bəydəmirli bildirib.

Son günlər qiymət artımının səbəblərinə gəlincə, o hesab edir ki, bu, müxtəlif səbəblərdən baş verir. İlk növbədə bu, oktyabrın 1-dən bir sıra malların idxal rüsumunun artması ilə bağlıdır.

İstehlak mallarının böyük hissəsi idxal olunur və yerli malların çoxu idxal xammaldan hazırlanır. Nəticədə, istehlak mallarının 70-80%-i idxal olur.

Qiymətlərin artmasına son həftələr dolların məzənnəsinin artması da təsir edib. Nəhayət, yüksək qiymətlər inhisarçılığın və ədalətli rəqabət olmamasının nəticəsidir.

“Buna görə bütün biznes subyektləri üçün bərabər şərait yaradılmalı, bəzilərinə əlverişli şərait yaratmaq üçün digərlərinin inzibati yolla aradan qaldırılması halları istisna edilməlidir”, deyə Bəydəmirli qeyd edib.

Qiymət artımının daha bir səbəbi kredit resurslarının bahalaşmasıdır. AMB uçot dərəcəsini yüksəltdikdən sonra depozitlər 15%-ə qədər artdı, kreditlər üzrə dərəcələr isə 24%-dən aşağı deyil.

Biznesmenlər bu 24%-i qaytarmalı, üstəgəl vergiləri və digər icbari ödənişləri ödəməlidirlər ki, bu da onların mallarının qiymətinin iki dəfə artmasına gətirib çıxarır. Buna görə kreditlərin ucuzlaşdırılması və gömrüksüz sərhəd ticarətinin inkişafı zəruridir, Bəydəmirli belə hesab edir.

Dövlət qurumlarında da islahatlara ehtiyac var. Xüsusən, hər bir rayonda icra hakimiyyəti orqanına ehtiyac yoxdur. Onların funksiyaları bələdiyyələrə verilə bilər, icra hakimiyyətini isə ölkənin 10 iqtisadi bölgəsində prezidentin nümayəndələri təmsil edə bilər.

Həmçinin nazirliklərin – Təhsil Nazirliyinin, Maliyyə Nazirliyinin və s. regional idarələri yaradılmalıdır.

Vergi sistemində islahatlar aparılmalı – gəlir vergisi və icbari sosial sığorta ödənişlərinin alınması birləşdirilməli, bu tək vergi azaldılmalı və Əhalinin Sosial Müdafiəsi üzrə Dövlət Fondu ləğv edilməlidir.

Ədalətli rəqabət və inzibati maneələrin aradan qaldırılması qiymətlərin ucuzlaşmasına və mal və xidmətlərin keyfiyyətinin artmasına şərait yaradacaq.

Bəydəmirli əmindir ki, şəxsi təşəbbüsün təşviqi, regionlarda biznesin inkişafı üçün şərait yaradılması iqtisadiyyatın coğrafi cəhətdən bərabər inkişafına, əhalinin şəhərlərdən əyalətlərə qayıtmasına, məşğulluğun artmasına təkan verəcək. -06D-