İrəvandakı etirazlar Ermənistanda hakimiyyət dəyişməsinə səbəb olacaqmı? - Tiqran Xzmalyan Çətin sualda

Son həftələrdə Ermənistan Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhədin demarkasiyası və delimitasiyası prosesindən qaynaqlanan etiraz dalğasının şahidi olub. Ermənistan Avropa Partiyasının sədri Tiqran Xzmalyan "Çətin sual" proqramında bu problemləri işıqlandırıb, iğtişaşları mövcud hakimiyyətdən kütləvi narazılıq ilə izah edib.

Xzmalyan qeyd edib ki, etiraz fəallığının pik həddində aksiyada 30 000- 35 000 adam iştirak edib ki, bu da ölkə əhalisinin təxminən 1% - ni təşkil edir. Baş nazir Nikol Paşinyanın istefasını tələb edən nümayişçilər Ermənistanın üç keçmiş prezidenti və onların müvafiq partiyaları tərəfindən dəstəklənib. Bu koalisiyaya Levon Ter-Petrosyanın Erməni Milli Konqresi, Serj Sarqsyanın Ermənistan Respublika Partiyası, Robert Köçəryanın Daşnaksütyun və Dirçəlmiş Ermənistan partiyalarından ibarət bloku daxil olub.

Maraqlıdır ki, etirazlar zamanı bu siyasi fraksiyalar arasında vahid liderin olmaması səbəbindən hərəkatın nominal lideri din xadimi, arxiyepiskop Baqrat Qalstyan olub. Bu hadisə Erməni Apostol Kilsəsinin dini mərkəzi olan Eçmiədzinin ilkin dəstəyi və sonrakı imtinası nəzərə alınmaqla xüsusilə diqqəti cəlb edib ki, bu da daxili fikir ayrılıqlarını ortaya qoyub.

Xzmalyan Ermənistan əhalisinin baş nazir Paşinyanın siyasətindən daha çox narazılığını ifadə edərək deyib ki,  əhalinin 10%-ə qədəri bu narazılığı bölüşür,  lakin fəal etirazdan çəkinir. O bildirib ki, bu səssiz çoxluğun mövqeyi ölkənin siyasi proseslərində həlledici əhəmiyyət daşıyır, onların sükutunun  daha çox çəkisi var, nəinki aktiv azlığın hay-küylü müqaviməti.

Xzmalyanın fikrincə, narazılığın səbəbi Ermənistanın gələcəyilə bağlı fikir ayrılığıdır. Etirazçıların aktiv azlığı Rusiyanın siyasi kursuna qayıtmağın tərəfdarıdır, səssiz əksəriyyət isə Avropaya inteqrasiya yolunu seçir. Onun sözlərinə görə, bu əksəriyyət etirazlardan çəkinir, çünki  müxalifəti dəstəklədiyini bəlli etdirmək istəmir, baxmayaraq ki, Paşinyanın hakimiyyətindən narazıdır.

Rəhbərliyin potensial dəyişməsinə gəlincə, Xzmalyan Paşinyanı devirmək üçün müxalifətin kifayət qədər güc toplamaq qabiliyyətinə şübhə ilə yanaşıb. O proqnozlaşdırıb ki, aktiv azlığın fəallığı səngiyən kimi səssiz əksəriyyət demokratik davamlılıq və Avropaya inteqrasiya cəhdinin davam etdirilməsi tələblərini səsləndirəcək.

Xzmalyan etirazların geosiyasi nəticələrinə də toxunub. O bildirib ki, Rusiya Cənubi Qafqazda öz təsirini saxlamağa çalışır. O ehtimal edib ki, Ermənistanın Qərbə doğru irəliləməsinə əngəl olmaq üçün Moskvanın strategiyasına regionda sabitliyin pozulması daxil ola bilər. Onun fikrincə, Rusiya qoşunlarının Ermənistandan çıxarılması Qafqazda möhkəm sülhün əldə olunması yolunda zəruri addımdır.