Samirə Qasımlı: “Hər şey azad, demokratik, ədalətli seçkidən keçir”

Bakı/23.04.21/Turan: Azərbaycan cəmiyyətində insanların mənəvi sağlamlığından fiziki sağlamlığına kimi bütün məsuliyyət azad, demokratik seçkidən, bu seçkinin yaratdığı məsuliyyətdən və hər bir seçilənin taleyinin seçicinin əlində olmasından keçir. Bu, təmin edilərsə cəmiyyəti kökündən dəyişmək olar”. Siyasi psixoloq Samirə Qasımlı bu fikri 2021-ci il  aprelin 23-də Turan-ın “Çətin Sual” proqramının “Siyasi fiqurların mənəvi sağlamlığından cəmiyyətin fiziki sağlamlığına qədər” mövzusuna dair buraxılışında səsləndirib.

Məsələnin bu günlərdə aktual əhəmiyyət kəsb etməsi bir tərəfdən aprelin 21-də sosial şəbəkələrdə sabiq deputat, Yeni Azərbaycan Partiyası  Xətai rayon şöbəsinin sədri Hüseynbala Mirələmovun videogörüntülərinin yayımlanması ilə bağlıdır. Videoda eks-deputatın qadına seksual xarakterli hərəkətlər etdiyi görünür.

Digər bir səbəb isə son günlər bir neçə həkimin rüşvət alması ilə bağlı həbslər və belə hallara yol verdiklərinə görə 15-dən çox həkimin vəzifəsindən azad edilməsilə bağlıdır. 

Qasımlı deyir ki, azad, demokratik seçki olmadan cəmiyyəti düşmüş olduğu bəlalardan xilas etmək mümkün deyil. Belə ki, azad seçki olduğu yerdə münasibətlər üfuqi şəkildə qurulur, seçici azadlığı, vətəndaş fəallığı, seçilənlərin xalq iradəsi qarşısında məsuliyyət daşıması problemlərin həllinin zəmanətinə dönür.

Onun fikrincə, şaquli münasibətlər qurulduqda isə seçki görüntüsü yaradılır, əslində seçki olmur, hər şey liderin fəaliyyətinə bağlanır: “Belə olduqda isə hakimiyyət özünü  xalqın xidmətçisi yox, xalqın, cəmiyyətin ağası kimi aparır, problemlər də həllini tapmır”.

Qasımlı 2020-ci ildə aparılmış sorğuya istinadən deyir ki,  cəmiyyətin 81 faizi ölkədə baş verən hadisələrdən xəbərdardır, siyasi həyat barədə məlumatları var, yəni proseslər barədə məlumatlıdırlar.

Amma Qasımlı bunu da əlavə edir ki, baxmayaraq ki, 81 fai ölkədə nə baş verməsindən xəbərdardır, cəmi 14 faiz  cəmiyyət daxilindəki proseslərdə fəallıq göstərir: “Bu isə artıq siyasi apatiya göstəricisidir. Siyasi apatiya isə hadisələrə, baş verənlərə biganəlikdən əmələ gələn haldır. Yəni, bu 81 faiz cəmiyyətdə dəyişikliklər olmasını istəyir, amma özünün iştirakını istəmir. Yəni, bunu başqalarının icra etməsini istəyir, özü isə etimad göstərmir”.

Qasımlı hesab edir ki, siyasi apatiya olduğu yerdə isə gerçək seçki ola bilməz, çünki gerçək seçki seçici fəallığı, ortaya vətəndaşlıq mövqeyi qoymağı tələb edir.

Qaısmlı deyir ki, baxmayaraq, son vaxtlar xaricdə təhsil almış şəxslər vəzifələrə qoyulur, onların arasında özünü müsbət, eləcə də mənfi göstərənlər də  var. Bunun səbəbinə gəlincə, Qasımlı deyir ki, yeni kadrlar köhnə zəncirin halqalarıdır və həmin zəncir də şaquli vəziyyətdədir: “Yuxarıdan aşağya tapşırıq gözləyir ki, lider nə deyəcək? Hansı tapşırığı verəcək? Bu kadrların müstəqilliyi yoxdur. Cəmiyyətin dəyişməsi üçün sistem özü dəyişməlidir, sistemin dəyişməsi isə azad, demokratik seçkidən keçir. Bu seçki olmayınca müsbət heç nə baş verməyəcək. Uzağı indiki  kimi “prezident özü yaxşıdır, ətrafə pisdir” kimi  bir gözlənti yayacaq”.

Qasımlı hesab edir ki, gerçək seçki olmayan cəmiyyətin ancaq gözləntisi olur, həmin gözləntiyə yaxınlaşdıqda məlum olur ki, bu gözlənti özü də real fəaliyyət deyilən heç nə vəd etmir. 

Həbslərə gəlincə, psixoloq hesab edir ki, çoxları bu həbsləri gözdən pərdə asmaq kimi dəyərləndirir, az qismi bu həbslərin hansısa müsbət dəyişikliyə səbəb ola biləcəyini düşünür. 

“Cəmiyyətdə dəyişiklik, siyasi məsuliyyətdən, siyasi hesabatlılıqdan, real seçkilərdən keçir. Real, azad, ədalətli seçki olmayana kimi heç nə düzəlməyəcək və hakimiyyət də özünü məsuliyyətli aparamayacaq”-,  Samirə Qasımlı bildirir.-05B-