Təhlil - Yeni Qərb-Şərq marşrutu Avropanı Rusiya qazından asılı qalmağa məcbur edir

Reuters:  Ukraynada müharibə başlayandan bəri Qərbi Avropa hökumətləri Rusiyadan enerji asılılığını azaltmağa çalışırdı, lakin qaza gəldikdə, onlar getdikcə daha çox boru kəmərləri ilə tədarükü mayeləşdirilmiş təbii qazla (LNG) əvəz edir.

Məlumatların “Reuters” tərəfindən təhlili göstərdi ki, əvvəllər boru kəmərləri ilə Avropa İttifaqına tədarük edilən Rusiya qazının onda birindən çoxu Aİ limanlarına verilən LNG ilə əvəzlənib.

Sənaye və ticarət mənbələrindən verilən məlumata görə, qiymət artımı qismən endirimlərlə bağlıdır.

Rusiyanın özəl LNG istehsalçısı “Novatek” keçən il AB-yə məhsulları dünyanın digər yerlərində alıcılar tərəfindən rədd edilən endirimli qiymətlərlə satdı, dövlətə məxsus “Qazprom “isə yeni “Liman LNG” layihəsi vasitəsilə ixracı artıraraq, qərbə boru kəməri tədarükündəki azalmaları kompensasiya etdi.

Əvvəllər boru kəmərləri vasitəsilə Rusiya qazını idxal etməyən Aİ-nin ən böyük idxal terminalı parkına ev sahibliyi edən İspaniya indi dəniz nəqliyyatı ilə tədarük edilən Rusiya qazının ən böyük təkrar ixracatçısına çevrilib.

Aİ statistikası və Reuters hesablamaları göstərir ki, LNG qiymətlərinin artması Rusiya qazının Aİ-yə tədarükdə payının təxminən 15%-ə qayıtmasına səbəb olub, müharibə başlayandan bəri “Qazprom”un boru kəməri idxalı Aİ-yə qaz tədarükünün 37%-dən 8,7%-ə düşmüşdü.

Kpler analitik şirkətin məlumatına görə, keçən il Rusiya Aİ limanlarına 15,6 milyon tondan çox Rusiya LNG göndərib ki, bu da 2022-ci ildəkindən bir qədər çox və 2021-ci ildən 37,7% çoxdur.

Bu artım Aİ qanunlarını pozmur.

Qərbi Avropa hökumətləri 2022-ci ilin fevralında Ukraynada müharibənin başlamasından sonra neftə qarşı sanksiyalar tətbiq etsə də, təbii qaza qarşı eyni şeyi etmədilər.

Bunun əvəzində Avropa Komissiyası 2027-ci ilə qədər bütün Rusiya yanacağının idxalına könüllü son qoymağa çağırıb.

Bununla belə, boru kəməri idxalından LNG idxalına keçid əhəmiyyətli ekoloji xərclərə səbəb olur, çünki yanacağın qazlaşdırılması, daşınması və yenidən mayeləşdirilməsi üçün enerji tələb olunur ki, bu da Aİ-nin 2050-ci ilə qədər istixana qazı emissiyalarını sıfır səviyyəyə çatdırmaq məqsədinə ziddir.