Türkiyə seçim önündə: ya koalisiya, ya növbədənkənar seçki

Türkiyədə bu ilki 7 iyun parlament seçkilərindən sonra koalisiya hökumət qurulması gündəmin aparıcı mövzusudur. 

Belə ki, parlamentə daxil olan Ədalət və İnkişaf, Cümhuriyyət Xalq, Milli Hərəkat və Xalqların Demokratiyası partiyalarından heç biri təkbaşına iqtidar ola bilmək üçün 276 millət vəkili mandatı qazana bilməyib. Bu sırada AKP-nin 258, CHP-nin 132, MHP-nin  və HDP-nin hər birinin 80 millət vəkili var.  

İlkin olaraq koalisiya hökuməti qurulması səlahiyyəti dövlət başçısı Erdoğan tərəfindən AKP sədri Ahmet Davutoğluna verilir, A.Davutoğlu vəzifəni yerinə yetirə bilməsə, o zaman CHP sədri bu missiyaya səlahiyyət alır. Bu il parlament sədri seçilənə qədər parlamentın iclaslarını parlamentin ən yaşlı millət vəkili, CHP-nin keçmiş sədri Deniz Baykal idarə edəcək.

Hələliksə, koalisiya hökuməti qurulması ilə bağlı mövqelər hansı partiyaların kolisiya hökuməti qurmasndan asılı görünür. Belə ki, əgər AKP və CHP koalisiya hökuməti qurmağa razılşarsa, o zaman CHP birinci iki il üçün baş nazirin, daxili işlər, ədliyyə, təhsil nazirlərinin CHP-li olması şərti irəli sürür. Həm də CHP bu məsələyə keçici yox, “olmasa olmaz” kimi baxır.

Əksinə, CHP, MHP və HDP ilə koalisiya yaradarsa növbəti seçki dönəminə kimi  parlament spikerinin, vitse-spikerlərin, aparıcı nazirlərin CHP-dən olması şərtə dönür. CHP nazirlikləri MHP ilə bölüşməyə hazır olduğunu bəyan edib. HDP-yə gəlincə isə, CHP parlamentin bəzi komitələrinin HDP-yə verilməsini mümkün sayıb.

Burada daha bir xüsusatı göstərmək yerinə düşər ki, prezident Erdoğan AKP-CHP və ya AKP-MHP koalisiyası qurulmasına müsbət baxır. AKP-dən kənar koalisiya qurulmasına dəstək vermək fikrində deyil. Həm də AKP-dən kənar koalisiya qurulduğu halda AKP bir sıra nazirlərinin ifşa olunduğu 17 dekabr 2013-cü il cinayətilə bağlı materilların akrtivləşdirilməsi, “Gezi parkı” kimi hökumət basqılarının gündəmə gətiriləcəyindən ehtiyatlanır. Hətta bu məsələ ilə bağlı CHP-nin “biz bu materialları rəflərdən endirəcəyik” mesajına AKP-nin sədr müavini Bülent Arınç “bu, Konstitusiyanı saymamaqdır” cavabı verib.

Hələlik Türkiyənin siyasət səhnəsindəki koalisiya belə şəkillənərək qalmaqda davam edir. Amma bu da var ki, 45 gün ərzində yeni hökumət qurulmazsa, o zaman növbədənkənar parlament seçkilərinin keçirilməsi vaxtı elan edilərək yeni seçkilərə hazırlıqlar başlanır. -05D-