Azərbaycan neft dollarları axınından kənar inkişafa hazır deyil

Bu gün Bakıda İqtisadi Təşəbbüslərə Yardım İB-nin təşəbbüsü və Revenue Watch İnstitute-un təşkilatçılığı ilə «Neftdən sonrakı dövrə hazırlıq və Azərbaycan iqtisadiyyatının şaxələnməsi problemi» mövzusunda konfrans keçirilib.

İTY sədri Azər mehdiyevin sözlərinə görə, ölkənin neft gəlirləri azalır. Əgər 2011-ci ildə "Brent" markalı neftin  barreli $105 idisə, 2012-ci ildə $115 olub, 2015-ci ildə isə geosiyasi təsirlərlə bağlı tarixi minimuma düşə bilər. – 2009-cu ilin aprelində neft $ 49,22-a idi. Ekspert hasilatın azaldığını da qeyd edib –2010-cu ildə 400 mln barrel, 2013-cü ildə 250 mln barrel, 2029-cu il üçün 25 mln barrel.    Beynəlxalq konsorsiumdan vergi mədaxili azalır, Neft Fondundan büdcəyə transfertlər 55%-i keçir, 2010-cu ildə onun büdcədə xüsusi çəkisi 73%, ötən il 63% olub. Bu xətlə $93 mlrd vəsaitin $61 mlrd-ı xərclənib.

İsrafçılığın əsas səbəbi neft dollarlardır, deyə Mehdiyev bildirib. 2006-cı ildən büdcədə investisiya layihələri adı ilə “qara çüxur” yaranıb. 2013-cü ildə 19,81 mlrd büdcə xərclərinin 35,3%-i -  7 mlrd manat yol, körpü və infrastruktura xərclənib.
   Bu rəqəmlər istehlak qiymətlərinin artımına da təsir edib. 2012-ci ilin sonunda ərzaq inflyasiyası 2005-ci illə müqayiəsəd 2 dəfə, qeyri-ərzaq inflyasiyası 2,3 dəfə çox olub. Nəticədə manatın real məzənnəsi də düşüb. 2013-cü ildə 2005-ci illə müqayisədə dövlət borcuna xidmət üçün ayrılan vəsait 7 dəfə artaraq 728,2 mln manat olub.

Mehdiyev hesab edir ki, hakimiyyət neft dollarlarından istifadə üzrə beynəlxalq təcrübədən yararlanmalıdır. Bunun üçün hökumət cəmiyyətə hesabat verməli, parlament ona nəzarət etməlidir. --17D—