2014-cü ildə rəsmən əhalisi 435 min nəfər olan Naxçıvan MR dövlət büdcəsindən 297,7 mln manat dotasiya alacaq. Bu, 2 mln 150 min nəfər yaşayan Bakının büdcəsinin xərclər hissəsindən 63,1 mln manat çoxdur.
Maliyyə Nazirliyinin məlumatına görə, gələn il mərkəzdən dotasiya 14 mln manat və ya 4,9% artacaq. Muxtariyyatın büdcəsi 366,7 mln manat olacaq. Bunun 18,8%-i (69 mln manat) yerli resurslar hesabına təmin ediləcək.
Muxtariyyatın hökuməti AR prezidentinin Ehtiyat Fondundan xeyli vəsait alır. Muxtariyyata çoxlu dövlət investisiyaları da ayrılır. 2008-2013-cü illərdə bu vəsaitlərin həcmi 660 mln manat olub.
Naxçıvanın makroiqtisadi göstəricilərinin analizi göstərir ki, qeyri-formal olaraq bura vergidən azad zonadır. Məsələn, NMR-in ümumi daxili məhsulu $3 mlrd, sənaye məhsulu 862,8 mln manat olsa da, ildə 1,5 mln manat mənfəət vergisi toplanır. Demək, sənaye və kənd təsərrüfatı mallarına ehtiyacın əsasən yerli mənbələr hesabına təmin edildiyi muxtariyyatda sahibkarlar vergi ödəmir. Əlavə dəyər vergisi istisna təşkil edir. Onun həcmi isə 40 mln manatı (gömrük ƏDV-i də daxil) keçmir. NMR iqtisadiyyatına kapital qoyuluşu isə 1 mlrd manatı (2013-cü ilin məlumatları) keçir.
Naxşıvanda iqtisadi və maliyyə rıçaqları prezident İlham Əliyevin qohumu Vasif Talıbovun əlindədir. Onun ailəsinin bir neçə holdinq şirkəti var. Bu şirkətlər maliyyə axınına nəzarət edir və onun hüdudlarından kənarda biznesini genişləndirir. 08B
İqtisadiyyat
-
Artıq bir neçə aydır Azərbaycanda pensiya və sosial ödənişlərin verilməsində gecikmələr olduğu bildirilir. Pensiyaçıların sözlərinə görə, gecikmələr üç-beş gün çərçivəsində olur. Məsələn, onlar vurğulayırlar ki, əlilliyə görə təqaüd ilin əvvəlində hər ayın 15-də ödənilirdisə, artıq üç aydır ki, ayın 20-si və ya 21-i ödənilir.
-
Azərbaycanın tütün ixracından əldə etdiyi gəlirlər 2024-cü ilin ilk səkkiz ayında 15,6 milyon dollara çataraq ötən ilin eyni dövründəki 3,2 milyon dollardan təxminən beş dəfə artıb. Bu kəskin artım, Azərbaycanın tütün məhsullarına beynəlxalq tələbatın genişlənməsini vurğulayır.
-
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, Azərbaycan bu ilin ilk doqquz ayında 11,100 ton çay idxal edib ki, bu da fiziki həcmdə 14.4%, dəyər baxımından isə 13.9% artım deməkdir. Eyni zamanda, ölkə cəmi 500 ton çay ixrac edib və bu, 4.8 milyon ABŞ dolları dəyərində olub ki, bu da Azərbaycanın daxili tələbatının 98%-ni qarşılayan idxal çayına olan güclü asılılığını vurğulayır.
-
Azərbaycan 2024-cü ilin ilk doqquz ayında düyü idxalını əhəmiyyətli dərəcədə artıraraq 52,500 tona çatdırıb ki, bu da 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə fiziki çəkidə 15.1% və dəyər baxımından 33.3% artım deməkdir. Dövlət məlumatlarına əsasən, düyünün hər tonunun orta qiyməti 15.8% artaraq, ötən ilki 899.77 dollardan 1042.17 dollara yüksəlib. Ölkənin düyü tələbatının 85%-nin xarici mənbələrdən qarşılanması Azərbaycanın idxaldan asılılığını daha da vurğulayır.
Rəy yaz