Novruz öncəsi qiymətlər

Novruza bir həftə qalmış Bakıda ərzaq bahalanmayıb. Ucuzlaşan mallar (kələm, kök və s.) var.  Bu, sabitlik və ya deflyasiya deyil, idxala məmur nəzarətinin nəticəsidir – il boyu ərzaq bahalanır, Yeni il və Novruz öncəsi dayanır.

Hətta idxal ədviyyatı Yaşıl bazar və 8-km-də bahalanmayıb. Uzun düyü 1,8 до 5,5 manat, kərə yağı 7- 8,5 manat, soğan 60-90 qəpik, 300 qr kişmiş 1,8 manat, şabalıd da bu qiymətə, qoyun əti 10 manat. Mal əti 7-7,5, təzə kəsilən 8,5 manat, toyuq 3,2, kənd toyuğu 4,5 manatdır.

Əslində bazarda qiyməti tələblə təklif müəyyən edir. Hökumət tarifləri qaldıranda bu amilə istinad edir. Amma məntiq hanı? Bayram öncəsi tələbat artsa da, qiymət artmır, adi günlərdə bahalanır. Yerli süd 1 manat, idxal südü 3,5 manat ($4,45), yerli un 40-50 qəpik, banan 2,3 manat ($2,93), yerli alma 0,5-0,7, idxal olunan 1,5-2 manatdır ($2,55). Bu qiymət uzun müddət qalacaq. Bundan məmurlar, fiskal və hüquq mühafizə orqanları, şadlıq evi, restoran sahibləri,  topdansatışçılar, bankirlər, yüksək rütbəli məmurlar qazanır.

Əhali artdıqca ərzağa tələbat və qiymət də bahalanır. İdxal olunan ərzağın qiyməti isə yaxşılaşmır. Əhalinin əsas kütləsi, GMO texniki meyvə və tərəvəz, ət, quş əti, süd məhsulları almalı olur.

Minimal istehlak səbətində də problem var. 2014-cü ildə o, 125 manat, əmək qabiliyyətli əhali üçün 136, pensiyaçı və uşaqlar üçün 103 manatdır. Aztəminatlı ailələr yeməklə yanaşı paltar, dərman və s də pul xərcləyir.

Rəsmi məlumata görə, 2013-cü ildə ölkədə inflyasiya 2,4% olub. ГDövlət başçısı hökumətə tapşırıb ki, qiymət artımını bu səviyyədə saxlasın. Amma yanacaq bahalanan kimi yarım il əvvəl gətirilən qeyri-ərzaq malları belə bahalandı.

Davamlı makroiqtisadi göstəricilərdən danışmağa da lüzum yoxdur. AMB monitorinqdən sonraümumi yox, baza inflyasiya barədə məlumat verir.

Hələlik xarici ticarət və fiskal fəaliyyət, eləcə də qiymət mexanizmi qanunvericiliklə yox, məmur müdaxiləsi ilə tənzimlənir, ona görə qiymətlər artacaq. Bayram öncəsi qiymət sabitliyi və hətta ucuzlaşması istehlakçını sevindirmir, - axı ardınca adi günlər gəlir.

14 martda hökumət ötən ilin yekunları barədə hökumətə hesabat verəcək. Orda qeyri-neft sektorunun xüsusi çəkisinin artmasından, iqtisadiyyatın şaxələnməsindən danışılacaq. Deputatlar güzgüdə paltarlarına baxsalar yaxşıdır. Hansı paltarlarını yerli fabriklər istehsal edib? Harda müalicə olunurlar? Övladları harda təhsil alır? Sual çoxdur. Cavablar adekvat olacaqmı? --17D—