Rövşən Ağayev: «33 rayonun öz xərclərini ödəyəcəyini demək doğru olmaz»

Reallıqda Azərbaycanın 33 rayonunun öz xərclərini ödəyəcəyini demək doğru olmaz, deyə iqtisadçı Rövşən Ağayev hesab edir.

Turan-ın məlumatına görə, iqtisadçı öz bloqunda yazır ki, 2017-ci ilin dövlət büdcəsi şərh edilərkən öz gəlirləri xərclərini təmin edən, yəni özünü sərbəst dolandıra bilən rayon və şəhərlərin sayı 6-dan 33-ə çatdığı qeyd edilir.

R.Ağayev bildirir ki, 2017-ci ildə yerli xərclər 2 dəfə, 1,541 mlrd manatdan 718 mln manata azaldılır. Rəsmi məlumata görə, 2017-ci ildə yerli gəlirlərin məbləği (642.4 miıyon manat) 2016-cı ilə nisbətən (766.3 milyon manat) az proqnozlaşdırlır.

«Yəni gəlirlərdə elə bir artım yoxdur ki, xərcləri qarşılama imkanları genişləsin. Yerli xərclərin təxminən 98%-i 4 xərc istiqaməti təşkil edir: təhsil, səhiyyə, rayon (şəhər) icra hakimiyyətlərinin və bəzi nazirliklərin (komitələrin) yerli aparatlarının saxlanması, mənzil-kommunal və yerli əhəmiyyətli mədəniyyət, idman obyektlərinin saxlanması. Öz növbəəsində inidyədək bütün yerli xərclərin də təxminən 60%-ni təhsil xərcləri təşkil edib. Hökumət 2017-ci ildən orta məktəblərə üzrə təhsil xərclərini yerli xərclərin tərkibindən çıxarır», deyə R.Ağayev bildirib.

O, qeyd edib ki, həmin xərclər gələn ildən mərkəzi hakimiyyətin xərcləri hesab olunacaq. Səbəb isə odur ki, rayon (şəhər) təhsil idarələri regional formata keçir.

Ekspertin fikrincə, eyni məntiqlə sabah səhiyyə xərclərini də tam mərkəzləşdirməklə və yerli hakimiyyətlərin xərc yükünü qayçılamaqla 33 deyil, ən azı 50 bölgəni "maliyyə cəhətdən müstəqillik qazanmış ərazi" qrupuna keçirtmək olar. 

«Real qiymətləndirmə aparılsa, dövlət büdcəsinin 16 milyard manatdan çox xərcləmələrinin ən azı yarısı yerlərdə xərclənir, amma yerli xərc hesab olunmur. Əgər nəzəri olaraq büdcə ayırmalarını xərclənmə yerinə görə qruplaşdırsaq, məlum olacaq ki, yerli gəlirlər yerli xərclərin heç 10%-ni belə qarşılamağa yetərli deyil. Belə təsnifat olsa, Bakıdan savayı heç bir ərazi öz xərclərini qarşılaya biləcək gəlirlər formalaşdıra bilməz», deyə R.Ağayev yazır. 

Qeyd edək ki, sentyabrın 29-da Maliyyə Nazirliyi öz saytında 2017-ci ilin dövlət büdcəsinin layihəsini yerləşdirib.

Dövlət büdcəsinin gəlirləri 15,9 mlrd manat, xərcləri 16,6 mlrd manat proqnozlaşdırılır. 71D