Azərbaycan Mərkəzi Bankı 2015-ci il dekabrın 21-də milli manatın üzən məzənnəyə keçdiyi vaxtda elan etdiyi 3 məqsədə nail olmadı. İqtisadçı Samir Əliyev belə hesab edir.
Turan məlumat verir ki, Facebook sosial şəbəkəsində öz profilində ötən il manatın üzən məzənnəyə keçdiyi vaxtdan indiyədək yekunlara toxunan ekspert xatırladıb ki, Mərkəzi Bank qarşısına üç məqsəd qoymuşdu: tədiyə balansının tarazlaşdırılması, ölkənin valyuta ehtiyatlarının kritik səviyyədə qorunması və milli iqtisadiyyatın beynəlxalq rəqabət qabiliyyətinin təmin olunması.
S.Əliyev qeyd edib ki, ölkənin valyuta ehtiyatlarının kritik səviyyədə qorunması mümkün olmadı. Mərkəzi Bank manatı qorumaq üçün hətta valyuta ehtiyatlarının daha 20%-ini “qurban” verməli oldu. Baş bankın ehtiyatları il ərazində 5 milyard dollardan 4 milyard dollara qədər azaldı.
Milli iqtisadiyyatın beynəlxalq rəqabət qabiliyyəti də təmin olunmadı. Xarici ticarətin vəziyyəti göstərir ki, neftdənkənar ixrac nəinki artmayıb hətta azalıb. 2016-cı ilin 11 ayında ölkənin qeyri-neft sektoru üzrə ixracı 23.4% (347 mln. USD) azalıb.
Tədiyə balansının tarazlaşdırılmasına nail olunmayıb. 2016-cı ilin 9 ayında Azərbaycanın tədiyə balansının cari əməliyyatlar hesabında isə kəsirin həcmi 1,1 milyard dollara çatıb. Halbuki, üzən məzənnəyə keçiddən əvvəl cari əməliyyatlar hesabında kəsirin həddi 222,5 milyon dollardan çox olmayıb. Amma ötən il üzrə məcmu defisit 9.141 mlrd. dollar təşkil edib.
“Bəzi texniki prosedurları saymasaq, üzən məzənnə maliyyə sabitliyi baxımından bizə fundamental olaraq heç nə vermədi. Məzənnənin hərracın nəticəsinə yox, Mərkəzi Bankın məqsədəuyğun bildiyi səviyyəyə əsaslanması indiki məzənnə siyasətinin əvvəlkindən ciddi fərqlənmədiyini göstərdi. Valyuta satışının açıq valyuta birjası vasitəsilə yox qapalı “Bloomberg” platforması vasitəsilə həyata keçirilməsi də bazar iştiraçılarının sayını xeyli məhdudlaşdırdı”, - S.Əliyev yazıb. 71D
İqtisadiyyat
-
Bu il Avstraliyanın Fortescue Future Industries (FFI) holdinqinin Azərbaycanda "yaşıl" layihələrin inkişafına dair planları yenidən tənzimlənib, lakin iki il əvvəl başlayan danışıqlar davam edir, Turan-a məlumatlı mənbə bildirib.
-
Milli Məclis bazar ertəsi keçirilən iclasda 2025-ci il üçün Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun (DSMF) büdcə layihəsini birinci oxunuşda təsdiqlədi. Layihədə gəlir və xərclərin 7,676 milyard manat səviyyəsində, yəni ötən ilə nisbətən 10,45% artımla balanslaşdırıldığı, kəsirsiz maliyyə planı nəzərdə tutulur.
-
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının (EBRD) proqnozlarına görə, Azərbaycan 2024-cü ildə mühüm iqtisadi dəyişikliklərə hazır görünür. 2023-cü ildə siyasətçilər üçün davamlı çətinlik yaradan inflyasiyanın əhəmiyyətli dərəcədə azalması gözlənilir. Orta illik inflyasiya səviyyəsinin 8,8%-dən 3,5%-ə düşəcəyi proqnozlaşdırılır. Bununla belə, inflyasiyanın azalması fonunda ölkənin cari əməliyyatlar profisiti – xarici iqtisadi gücünün göstəricisi – ÜDM-in 9,9%-dən 8,5%-ə enəcək.
-
2024-cü ilin ilk on ayında Azərbaycanın tərəvəz və meyvə ixracı, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə fiziki çəkidə 4,1%, dəyər baxımından isə 1,7% azalıb. Kartof və fındıq kimi əsas ixrac məhsulları ciddi azalma ilə üzləşib, lakin alma, xurma və pomidor kimi məhsullar mülayim artım göstərib.
Rəy yaz