Açiq mənbələrdən foto.
Bakı/29.09.21/Turan: Bu tədris ilindən etibarən Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində “Osmanlı tarixi” kursunun tədrisinə başlanılıb. Bu barədə Turan-a kursun həmmüəlliflərindən biri, kafedra müdiri, tarix elmləri doktoru Sevinc Əliyeva bildirib. İkinci həmmüəllif tarix üzrə fəlsəfə elmləri doktoru Mehman Ağayevdir.
Uzun müddətdir sovet təhsil sistemi tərəfindən Türkiyə tarixi Rusiya İmperiyasının xarici siyasəti və Osmanlı İmperiyasına qarşı uzunmüddətli mübarizəsi nöqteyi-nəzərdən təqdim edilirdi. SSRİ dağıldıqdan və Azərbaycanın müstəqilliyi bərpa edildikdən sonra türk xalqlarının tarixinə maraq artıb, amma təhsil sistemində ciddi qalıqlar qalmışdı. Məsələn, türk xalqlarının əvvəlki dövrlərdə deyil, yalnız sovet dövründəki tarixi öyrənilirdi.
Uzun müddət “Ümumi tarix” kursunda ABŞ və Latın Amerikası ölkələrinin, Qərbi Avropa və Şərqi Avropa, Asiya və Afrika ölkələrinin tarixi ayrıca tədris edilirdi. Bu, sinif yanaşmasına əsaslanırdı, kapitalist və sosialist düşərgəsi ölkələri, həmçinin inkişaf etməkdə olan ölkələr öyrənilirdi.
Eyni zamanda, Türkiyə və İran tarixinə, hələ müsəlman ölkələrinin tarixini demirəm, Rusiya-Türkiyə, Rusiya İran müharibələri və ya Qızıl Orda boyunduruğundan qurtulma çərçivəsində baxılırdı. Dahi türk sərkərdələri və hökmdarları Avropa və xristian mədəniyyətlərini dağıdan və Avropanın təhlükəsizliyini təhdid edən zalım və despotlar kimi təsvir edilirdi. Türkiyə əsasən Avropa siyasətinin aləti kimi təqdim edilirdi.
Osmanlı tarixinin öyrənilməsi Azərbaycanın Türkiyə ilə tarixi, coğrafi, mədəni və dini bağlarının olması ilə şərtlənib. Türkiyə tarixin böyük dövründə mövcud olan, bütün islam dünyasına böyük təsir göstərən, demək olar ki, yeganə türk dövlətidir.
Bir çox dərsliklərdə Osmanlı tarixi islam dünyasını və Asiya mədəniyyətlərini geridəqalmış hesab edən Qərbi Avropa və Şimali Amerika tarix elmi prizmasından təqdim edilir. Sovet dövrünün marksist yanaşması bundan çox az fərqlənirdi.
Yeddi əsrdən çox xronologiyası ilə Osmanlı tarixi ümumi tarixin, böyük türk-müsəlman dünyasının bir hissəsi, tolerantlığın və dövlət idarəçiliyin nümunəsidir, deyə S.Əliyeva qeyd edib.
Yeni nəşrin redaktoru AMEA-nın Şərqşünaslıq İnstitutunun Beynəlxalq Münasibətlər şöbəsinin müdiri, tarix üzrə fəlsəfə elmləri doktoru Gülər Qafqazlı, resenzenti Türkiyənin Bakıdakı Səfirliyinin Təhsil Şöbəsinin müşaviri, tarix üzrə fəlsəfə elmləri doktoru Nihat Büyükbaşdır. -0-
Mədəniyyət
-
Azərbaycan kinosunun çoxdan gözlənilən anı nəhayət gəlib çatdı. Yerli rejissorlar öz yeni əsərlərini təqdim edərək, animasiya, dram və uşaqlıq xəyalları ilə dolu bir qarışığı böyük ekranlara gətirdilər. Nurlan Həsənlinin Erkən Hisslər, Hacı Səfərovun Tərsinə Kölgələr və Məsud Pənahinin animasiya filmi Nərqız maraqla gözlənilən tamaşaçılar tərəfindən həm alqışla, həm də tənqidlə qarşılandı.
-
Tarixdə baş verən hadisələr sadəcə bir rəqəm, tarixi yaddaş olaraq qalmır. Bu hadisələr mədəni yaddaşda da dərin izlər buraxır. Xüsusən sənətçilər hadisələri öz hiss etdikləri, anladıqları formada əsərlərinə köçürdürlər. 20 Yanvar da mədəni yaddaşa köçmüş hadisələrdən biridir. Müasir dövr yaradıcılığında nisbətən az işlənən mövzu olsa da heç vaxt öz aktuallığını itirmir. Bu tarixi yaddaş necə göstərilməlidir? İncəsənətdə necə öz əksini tapır?
-
Yanvarın 16-da nüfuzlu Gazelli Art House Elnarə Nəsirlinin irimiqyaslı “Meşənin Pıçıltısı – Səsin Sehri” adlı sərgisinin ikinci qapalı təqdimatına yenidən qapılarını açdı. Azərbaycanlı rəssamın bu sərgisi müxtəlif ölkələrin diplomatları, səfirlik nümayəndələri və xüsusi dəvətli qonaqlar tərəfindən böyük maraqla qarşılandı. Tədbir sərginin mədəniyyətlərarası və ekoloji əhəmiyyətini bir daha vurğuladı.
-
Hər il yanvarın 13-də Litva xalqı 1991-ci ildə müstəqillik uğrunda həyatlarını qurban vermiş qəhrəmanlarını anaraq Azadlıq Müdafiəçiləri Gününü qeyd edir. Bu mühüm tarix, Litva tarixində azadlıq iradəsinin Sovet təzyiqləri üzərində qələbə çaldığı dönüş nöqtəsini simvolizə edir. Həmin gün 14 nəfər həlak oldu, yüzlərlə insan yaralandı, lakin azadlıq arzusu heç vaxt sarsılmadı. Azadlıq Müdafiəçiləri Günü, Litva xalqının keçmişinə nəzər saldığı və azadlığın həqiqi qiymətini dərk etdiyi bir gündür.
Rəy yaz