Açiq mənbələrdən foto.
Bakı/29.09.21/Turan: Bu tədris ilindən etibarən Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində “Osmanlı tarixi” kursunun tədrisinə başlanılıb. Bu barədə Turan-a kursun həmmüəlliflərindən biri, kafedra müdiri, tarix elmləri doktoru Sevinc Əliyeva bildirib. İkinci həmmüəllif tarix üzrə fəlsəfə elmləri doktoru Mehman Ağayevdir.
Uzun müddətdir sovet təhsil sistemi tərəfindən Türkiyə tarixi Rusiya İmperiyasının xarici siyasəti və Osmanlı İmperiyasına qarşı uzunmüddətli mübarizəsi nöqteyi-nəzərdən təqdim edilirdi. SSRİ dağıldıqdan və Azərbaycanın müstəqilliyi bərpa edildikdən sonra türk xalqlarının tarixinə maraq artıb, amma təhsil sistemində ciddi qalıqlar qalmışdı. Məsələn, türk xalqlarının əvvəlki dövrlərdə deyil, yalnız sovet dövründəki tarixi öyrənilirdi.
Uzun müddət “Ümumi tarix” kursunda ABŞ və Latın Amerikası ölkələrinin, Qərbi Avropa və Şərqi Avropa, Asiya və Afrika ölkələrinin tarixi ayrıca tədris edilirdi. Bu, sinif yanaşmasına əsaslanırdı, kapitalist və sosialist düşərgəsi ölkələri, həmçinin inkişaf etməkdə olan ölkələr öyrənilirdi.
Eyni zamanda, Türkiyə və İran tarixinə, hələ müsəlman ölkələrinin tarixini demirəm, Rusiya-Türkiyə, Rusiya İran müharibələri və ya Qızıl Orda boyunduruğundan qurtulma çərçivəsində baxılırdı. Dahi türk sərkərdələri və hökmdarları Avropa və xristian mədəniyyətlərini dağıdan və Avropanın təhlükəsizliyini təhdid edən zalım və despotlar kimi təsvir edilirdi. Türkiyə əsasən Avropa siyasətinin aləti kimi təqdim edilirdi.
Osmanlı tarixinin öyrənilməsi Azərbaycanın Türkiyə ilə tarixi, coğrafi, mədəni və dini bağlarının olması ilə şərtlənib. Türkiyə tarixin böyük dövründə mövcud olan, bütün islam dünyasına böyük təsir göstərən, demək olar ki, yeganə türk dövlətidir.
Bir çox dərsliklərdə Osmanlı tarixi islam dünyasını və Asiya mədəniyyətlərini geridəqalmış hesab edən Qərbi Avropa və Şimali Amerika tarix elmi prizmasından təqdim edilir. Sovet dövrünün marksist yanaşması bundan çox az fərqlənirdi.
Yeddi əsrdən çox xronologiyası ilə Osmanlı tarixi ümumi tarixin, böyük türk-müsəlman dünyasının bir hissəsi, tolerantlığın və dövlət idarəçiliyin nümunəsidir, deyə S.Əliyeva qeyd edib.
Yeni nəşrin redaktoru AMEA-nın Şərqşünaslıq İnstitutunun Beynəlxalq Münasibətlər şöbəsinin müdiri, tarix üzrə fəlsəfə elmləri doktoru Gülər Qafqazlı, resenzenti Türkiyənin Bakıdakı Səfirliyinin Təhsil Şöbəsinin müşaviri, tarix üzrə fəlsəfə elmləri doktoru Nihat Büyükbaşdır. -0-
Mədəniyyət
-
İqlim dəyişikliyinin təsirləri getdikcə artan bir dünyada, incəsənət gözlənilməz, lakin güclü bir platforma olaraq ortaya çıxaraq ekoloji məsuliyyət barədə məlumatlandırma və müzakirələrə təkan verir. Bu təşəbbüslərdən biri də hazırda Goethe-Institutun dəstəyi ilə Kapellhausda nümayiş olunan “Başqa bir iqlim növü” adlı sərgidir. Bu sərginin zamanlaması təsadüfi deyil və 11-22 noyabr tarixlərində Bakıda keçiriləcək BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransı — COP29 ilə üst-üstə düşür. Sərgi, yerli və beynəlxalq perspektivləri birləşdirərək tamaşaçılara vacib ekoloji məsələlər barədə düşünməyi təklif edir.
-
Şəhərin hərarəti və müasir həyatın səs-küyü arasında, təbiətin də bir səsi olduğunu tez-tez unuduruq. Lakin rəssam Elnarə Nəsirli, "Meşənin Pıçıltısı - Səsin Sehri" adlı son sərgisi ilə təbiətin nəbzini və mesajını bizə xatırlatmaq istəyir. Hazırda "Gazelli Art House"-da nümayiş olunan bu multidisiplinar sərgi izləyiciləri meşənin ürəyinə daha yaxınlaşdırır; hər bir yarpaq xışıltısı, hər bir pıçıltı həyatla dolu görünür.
-
Dünya, təcili ekoloji çağırışlarla üzləşdiyi bir dövrdə, təbii resursların qorunması artıq ölkələri birləşdirən ortaq dəyərə çevrilib. Əvvəllər sadəcə müzakirə mövzusu olan ekoloji mühafizə indi demək olar ki, hər qlobal tədbirin diqqət mərkəzindədir.
-
İqlim dəyişikliyinin sürətləndiyi, qlobal temperaturun artdığı və bir çox növün məhv olduğu bir dövrdə, dünyanın müxtəlif ölkələri ətraf mühiti qorumaq üçün daha təsirli tədbirlər görməyə məcbur olur. Bu artan şüurlanma bir çox ölkəni təbiətin qorunması layihələrinə əhəmiyyətli maliyyə vəsaiti ayırmağa vadar edib. Meşələrin bərpasından heyvanların qorunmasına qədər ekoloji təşəbbüslər artıq inkişaf layihələrinin əsas hissəsinə çevrilib.
Rəy yaz