Mədəniyyət Nazirliyi M.Ə.Rəsulzadənin Ev Muzeyinin yaradılması üçün layiqli yer ayıra bilmir

2024-cü ilin yanvarında 2018-ci ildə Azərbaycan Milli Şurasının təsisçisi və sədri Məmməd Əmin Rəsulzadənin 140 illiyi tamam olub. Dövlət bu tarixi Bakıda dahi Azərbaycan xadiminin abidəsini ucaltmadan, “tədbirlər planı” ilə qeyd edib. Lakin Azərbaycanın paytaxtında və Bakının hüdudlarından kənarda şair və yazıçıların abidələri var, bu da, şübhəsiz, ölkənin mədəni-tarixi landşaftını bəzəyir.

Bakıda Məmməd Əmin Rəsulzadənin Ev Muzeyi yoxdur. Tarixçi, professor Solmaz Rüstəmova-Tohidinin rəhbərlik etdiyi “Rəsulzadə Ev Muzeyi” ictimai qrupunun Rəsulzadənin keçmiş mənzilinin muzey yaradılması üçün boşaldılması xahişi ilə icra hakimiyyəti orqanlarına müraciətləri müxtəlif bəhanələrlə qarşılaşır. Hələlik ictimaiyyət biznesmen Vahid Mustafayevin şirkəti tərəfindən yaradılmış Rəsulzadənin virtual ev-muzeyini ziyarət etməklə kifayətlənməli olacaq.

İnteraktiv virtual muzeyin təntənəli açılışı əvvəlcə 1 fevral 2024-cü il tarixində Bakıda, “II Beynəlxalq Rəsulzadə qiraətləri”ndə, daha sonra martın 5-də İstanbulda və martın 6-da Ankarada “M.Ə.Rəsulzadə və Türk Dünyası Konfransı”nda keçirilib.

Keyfiyyətli resursda ziyarətçilər Üzeyir Hacıbəyovun möhtəşəm musiqisisinin müşayiəti ilə tarixi fotoşəkillərə, sənədlərə, Rəsulzadənin evindəki mebelə, daxili dizaynına 360 dərəcə rakursda baxa bilərlər. Sənədlərin və fotoşəkillərin surətlərini əldə etmək imkanı var. Tarixi sənədlər Süni İntellekt üsulu ilə təmizlənib və araşdırmaçıların, tələbələrin - maraqlanan hər kəsin sərbəst şəkildə istifadəsi üçün təqdim olunur.

Professor Solmaz Rüstəmova-Tohidi Turan-ın M.Ə.Rəsulzadənin həqiqi, real Ev Muzeyinin olmamasının səbəbləri haqqında suallarına cavab verib.

“Problem məkan məsələsidir. Rəsulzadənin Bakı şəhərində yaşadığı ata-baba mülkü 60-cı illərdə sökülüb və yerində Nizami metro-stansiyası tikilib. Novxanıda doğulduğu evdə uşaq bağçası yerləşir və biz əvvəldən bu evə iddia etmirdik. Biz muzey ünvanı olaraq Rəsulzadəyə Cümhuriyyət dönəmində bir çox xadimlərə olduğu kimi verilmiş - Vorontsovskaya 15 - indi İslam Səfərli 15 ünvanındakı mənzili almaq istərdik. Lakin bu mənzilin yerləşdiyi binada hazırda otel yerləşir, içəridən tamam sökülüb və otel halına salınıb.

Yolumuz bu binanın digər küçələrə açılan hissələrində bir mənzil tapmaqdır. Yaxud da elə həmin küçə, lakin 13 nömrəli eyni quruluşlu binanın 2-ci mərtəbəsində muzey üçün yararlı məkan var. Şansımızdan Mədəniyyət Nazirliyinin balansındadır və çox uyğundur. Doğrudur, bu halda "Xatirə-Ev Muzeyi" ola bilir, amma həmin otaqların muzey üçün ayrılması məsələsini qaldırarkən ilkin mərhələdə qaldı, danışıqlar getdi, sonra nazirlikdə 2 dəfə rəhbərlik dəyişdi və hələ də muzey məsələsi açıq qalır”, deyə professor bildirib.

Fəallar Azərbaycanda və xaricdə M.Ə.Rəsulzadənin Ev Muzeyində yerləşdirilə biləcək tarixi əşyaları, kitabları, sənədləri yığıblar. “Rəsulzadə Ev Muzeyi” Fondunda, Milli Tarix Muzeyində nadir kolleksiya saxlanılır. Solmaz xanım həmçinin ictimai qrupun səyləri ilə “Beynəlxalq Rəsulzadə qiraətləri” konfranslarının keçirildiyini və “Rəsulzadə irsini araşdırma Mərkəzi”nin fəaliyyət göstərdiyini bildirib.

Professor Rüstəmova-Tohidi ictimai qrupun səylərinə olan marağına görə Turan-a təşəkkür edib və Ev Muzeyi yoxdursa, mətbuatda heç olmasa İslam Səfərli, 15 ünvanındakı binanın divarına onun burada yaşadığına dair barelyef - xatirə lövhəsi vurulması məsələsini qaldırmağı xahiş edib. İctimai qrup 2 ildir bu məsələ ilə bağlı müxtəlif instansiyalara müraciət edib, lakin heç bir cavab almayıb.