Yarat İncəsənət Mərkəzi sərgilər keçirməyə davam edir. Hazırda iki sərgi- “ EKİNOKS” “YOXLANILIB MİNA YOXDUR” qrup sərgiləri nümayiş olunur. “Yoxlanılıb mina yoxdur” sərgisi Xanlar Qasımov, Orxan Hüseynov, Elturan Məmmədov, Kamilla Muradova, Vüsal Rəhim və Sabina Şıxlinskayanın YARAT-ın sifarişi ilə hazırlanan performans, videoinstalyasiya və qrafika əsərlərini bir araya gətirib.
Sənətşünas Ülkər Əliyeva sərgi ilə bağlı fikirlərini bölüşüb. Ülkər Əliyeva deyir ki, “Ekinoks” sərgisində toxunulan kollektiv travma məsələsi bu sərgidə daha lokal şəkildə ifadə edildiyini görə bilərik. Ülkər qeyd edir ki, Qarabağ münaqişələrinin qığılcımlarının yarandığı ilk illərdən bəri nəsilbənəsil xalq olaraq kollektiv şüurumuzda silinməz travmalar yaratıb, 30 ildən artıq bir müddətdə gələcək nəsillərə də ötürülüb.
“Bu sərgi I və II Qarabağ müharibələrinə toxunaraq postmüharibə dövründə Qarabağ torpaqlarında mövcud olan minalara, onun yaratdığı cinayətlərlə yanaşı, ekoloji və mədəni terrora da diqqəti çəkməyə çalışır”.
Ülkər sərginin girişində olan torpaq ekspozisiyasına diqqət çəkib. Onun sözlərinə görə müəllifin sərginin açılışı zamanı Qarabağın bəzi regionlarından gətirilən torpağın altında olması fikri maraqlı və cəsarətli məqamlardan olub. Burada sənətçi torpağın yaddaşını vurğulayaraq bizim də torpaqdan gəlib torpağa gedəcəyimizi yadımıza salır.
Sənətçilər öz şəxsi travmalarını da sərgidə ifadə ediblər
Ülkər deyir ki, Kamilla Muradova Qarabağ mövzusu ətrafında öz şəxsi travmasını izləyicisi ilə bölüşür. Rəssamın pilot olan atası vertolyotunun vurulması nəticəsində I Qarabağ Müharibəsində şəhid olub. Kamilla Muradova Qarabağın müxtəlif mənəzələrini əks etdirdiyi qrafik əsərlərində ağ, qara rənglərdən istifadə edib.
Diqqəti ən çox çəkən videoinstalyasiya
Sərgidə Ülkərin ən çox marağını cəlb edən Elturan Məmmədovun “Qeyri-dəyirmi masalar” adlı 16-kanallı videoinstalyasiyasıdır. İnstalyasiyada göstərilən Qarabağ xəritəsi və müxtəlif regionlara edilən işarələr bir kənara, çayxanada - qeyri-dəyirmi masalarda aparılan siyasi söhbətlərin vizuallaşdırılması tamamilə reallığı əks etdirir və yəqin ki, hər birimizin şahidi olduğu bir məqamdır. Həmin reallığın təsviri müəllifin işini bu cür həssas mövzularda çox zaman yol verilən pafosdan uzaqlaşdırmağı bacarır.
Videolarda iştirak edən şəxslər isə elə I və II Qarabağ müharibələrinin iştirakçılarıdır.
“Ümumilikdə, sərgi postmüharibə dövründə toxunulması zəruri olan mövzu və ideya həlli kimi qarşımıza çıxsa da, ekspozisiyadakı əsərlər son illərdə ərsəyə gətirilən Qarabağ mövzulu digər əsərlərdən müasir həllinə görə fərqlənir”.
Mədəniyyət
-
Bakının hərəkətli küçələrində, dəbin şəhərin siluetləri qədər dinamik olduğu bir mühitdə, sakit bir inqilab baş verir. Azərbaycanın tullantıların idarə edilməsində əldə etdiyi uğurlara baxmayaraq, geyim və tekstil tullantıları məsələsi ətraf mühitin inkişafına kölgə salmaqda davam edir. Təkcə 2023-cü ildə ölkədə 2,7 milyon ton bərk məişət tullantısı yaranıb. Bu rəqəm atılan geyimlərin artan miqyasını gizlətsə də, qlobal trendlərlə bənzərlikləri nəzərə çarpır. ABŞ-da hər il təxminən 17 milyon ton geyim tullantıya atılır, Avropa İttifaqında isə bu rəqəm 5,8 milyon tona çatır. Proqnozlara əsasən, sürətli dəbin inkişafı ilə bu göstərici 2050-ci ilə qədər 175 milyon tona qədər yüksələ bilər.
-
Azərbaycanda ianə mədəniyyəti zəngin tarixi keçmişə malik olsa da, müasir dövrdə bu ənənənin qarşılaşdığı problemlər də az deyil. İanələrin hədəf auditoriyaya çatması ilə bağlı şəffaflıq məsələləri, insanların inamının azalması və davamlı dəstək mexanizmlərinin olmaması bu sahədə əsas problemlərdən biridir. Həmçinin, ianə mədəniyyətinin təbliğatının zəif olması cəmiyyətin daha geniş təbəqələrində bu anlayışın inkişafına mane olur. İanələrin sosial təsirini artırmaq üçün həm maarifləndirmə, həm də müasir həllər vacibdir.
-
Soyuq bir dekabr həftəsonunda, Bakının mərkəzində yerləşən Passage1901 məkanı yaradıcılıq, ticarət və icma ruhunun canlandığı bir məkan oldu. Yerli brendləri, sənətkarları və kiçik biznesləri dəstəkləməyə həsr olunmuş “Bizimkilər” Festivalı 14-15 dekabr tarixlərində uzun fasilədən sonra yenidən baş tutdu. İki gün davam edən yenilikçi proqramla festival bir daha sənət ifadəsi, yerli sahibkarlıq və xeyriyyəçilik üçün canlı bir platforma olduğunu sübut etdi.
-
Azərbaycanın ən sevilən sənət xadimlərindən birinə rəngarəng hörmət əlaməti olaraq, Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodiki və İxtisasartırma Mərkəzi (MEMİM), Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası və Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının birgə təşkilatçılığı ilə 13 dekabr 2024-cü il tarixində “Tablolarda Nağıllar” adlı sərgi-müsabiqəyə yekun vurdu. Bu tədbir, Xalq rəssamı Səttar Bəhlulzadənin nəsilləri ilhamlandırmağa davam edən ölməz yaradıcılığını qeyd etmək məqsədilə təşkil olunmuşdu.
Rəy yaz