Rəssamların şəxsi travması"Qarabağ" sərgisində özünü göstərir

Yarat İncəsənət Mərkəzi sərgilər keçirməyə davam edir. Hazırda iki sərgi- “ EKİNOKS” “YOXLANILIB MİNA YOXDUR” qrup sərgiləri nümayiş olunur.  “Yoxlanılıb mina yoxdur” sərgisi Xanlar Qasımov, Orxan Hüseynov, Elturan Məmmədov, Kamilla Muradova, Vüsal Rəhim və Sabina Şıxlinskayanın YARAT-ın sifarişi ilə hazırlanan performans, videoinstalyasiya və qrafika əsərlərini bir araya gətirib.

 Sənətşünas Ülkər Əliyeva sərgi ilə bağlı fikirlərini bölüşüb. Ülkər Əliyeva deyir ki, “Ekinoks” sərgisində toxunulan kollektiv travma məsələsi bu sərgidə daha lokal şəkildə ifadə edildiyini görə bilərik. Ülkər qeyd edir ki, Qarabağ münaqişələrinin qığılcımlarının yarandığı ilk illərdən bəri nəsilbənəsil xalq olaraq kollektiv şüurumuzda silinməz travmalar yaratıb, 30 ildən artıq bir müddətdə gələcək nəsillərə də ötürülüb.

“Bu sərgi I və II Qarabağ müharibələrinə toxunaraq postmüharibə dövründə Qarabağ torpaqlarında mövcud olan minalara, onun yaratdığı cinayətlərlə yanaşı, ekoloji və mədəni terrora da diqqəti çəkməyə çalışır”.

Ülkər sərginin girişində olan torpaq ekspozisiyasına diqqət çəkib. Onun sözlərinə görə müəllifin sərginin açılışı zamanı Qarabağın bəzi regionlarından gətirilən torpağın altında olması fikri maraqlı və cəsarətli məqamlardan olub. Burada sənətçi torpağın yaddaşını vurğulayaraq bizim də torpaqdan gəlib torpağa gedəcəyimizi yadımıza salır.

Sənətçilər öz şəxsi travmalarını da sərgidə ifadə ediblər

Ülkər deyir ki, Kamilla Muradova Qarabağ mövzusu ətrafında öz şəxsi travmasını izləyicisi ilə bölüşür. Rəssamın pilot olan atası vertolyotunun vurulması nəticəsində I Qarabağ Müharibəsində şəhid olub. Kamilla Muradova Qarabağın müxtəlif mənəzələrini əks etdirdiyi qrafik əsərlərində ağ, qara rənglərdən istifadə edib.

Diqqəti ən çox çəkən videoinstalyasiya

Sərgidə Ülkərin ən çox marağını cəlb edən Elturan Məmmədovun  “Qeyri-dəyirmi masalar” adlı 16-kanallı videoinstalyasiyasıdır. İnstalyasiyada göstərilən Qarabağ xəritəsi və müxtəlif regionlara edilən işarələr bir kənara, çayxanada - qeyri-dəyirmi masalarda aparılan siyasi söhbətlərin vizuallaşdırılması tamamilə reallığı əks etdirir və yəqin ki, hər birimizin şahidi olduğu bir məqamdır. Həmin reallığın təsviri müəllifin işini bu cür həssas mövzularda çox zaman yol verilən pafosdan uzaqlaşdırmağı bacarır. 

Videolarda iştirak edən şəxslər isə elə I və II Qarabağ müharibələrinin iştirakçılarıdır.

“Ümumilikdə,  sərgi postmüharibə dövründə toxunulması zəruri olan mövzu və ideya həlli kimi qarşımıza çıxsa da, ekspozisiyadakı əsərlər son illərdə ərsəyə gətirilən Qarabağ mövzulu digər əsərlərdən müasir həllinə görə fərqlənir”.