![Travma və mürəkkəblik qatlarını açarkən: "İçərişəhər"in yenidən düşünülməsi](https://turan.az/resized/news/2024/ywkMCKkpvxyUlYYl4yLHj8KzyZOaZdQz5xTr5xGw-750-500-resize.webp)
Travma və mürəkkəblik qatlarını açarkən: "İçərişəhər"in yenidən düşünülməsi
Çox zaman kinoekran insan emosiyalarının incəliklərini və sosial problemləri cəsarətli ştrixlərlə əks etdirən kətan (xolst) sayılır. Rejissor İlqar Safatın "İçərişəhər" psixoloji dramı da belədir.
İlk dəfə 2016-cı ildə tamaşaçılara təqdim edilmiş "İçərişəhər" izləyiciləri öz personajlarının həyatına, xüsusən də cəmiyyətin gözləntilərinə və özünün artan istəklərinə əməl edən gənc qız Arzuya aparır. Film Bakının qədim “İçərişəhər” məhəlləsi fonunda baş verir. Film qadağan olunmuş sevgi və ictimai diqqətin hekayəsini ortaya qoyur.
Bir neçə gün əvvəl film yenidən ekranlarda görünməsi hörmətli kino tənqidçisi Sevda Sultanovanın moderatorluğu ilə düşündürücü müzakirələrin canlanmasına səbəb oldu.
"İçərişəhər"in əsasını müharibənin buraxdığı yaralardan, qarşılıqlı münasibətlərin incəliyindən və ana ilə qız arasındakı dərin əlaqədən bəhs edən hekayə təşkil edir. Filmdə bu mövzuların araşdırılması dərin rezonans doğurur, kino ekranından kənara çıxan söhbətlərə səbəb olur.
Dialoqda mərkəzi yeri ssenari müəllifi və rejissor arasındakı münasibətlərin dinamikası tutub ki, bu da filmin ərsəyə gəlməsi prosesində tez-tez fikir ayrılığı mənbəyinə çevrilib. Ancaq "İçərişəhər" məsələsində rejissor İlqar Safat ahəngdar əməkdaşlığa işıq salıb və hər nüans diqqətlə müzakirə edilib və həll olunub. Bu baxış vəhdəti filmə sirayət edərək məzmun toxumasını zənginləşdirib.
Filmdə cərrah-ana baş rolunu oynayan Mehriban Zəki öz xarakterini yaradarkən üzləşdiyi çətinliklərdən danışıb. Zəkinin öz peşəsinə sadiqliyi konsepsiyanın hazırlanmasından tutmuş həyata keçirilməsinə qədər transformasiya prosesi haqqında danışarkən hər şeydə özünü göstərib. Hətta saç kəsdirmək kimi fiziki dəyişikliklərə məruz qalsa da, onun rola tam qərq olmağa hazır olması öz peşəsinə sadiqliyinin dərinliyini önə çəkib.
Lakin diskussiya aktyorluq sahəsində nəsillərin qarşılıqlı əlaqəsi mövzusuna da toxunub. Zəki təcrübəli aktyorların iyerarxiya dinamikasına uymamasının, öz gənc həmkarlarını dəstəkləməsinin və ruhlandırmasının vacibliyini vurğulayıb. Bu düşüncə kino sənayesindən kənara çıxır, himayədarlığın və əməkdaşlığın gücü haqda xatırlatma rolunu oynayır.
Söhbət zamanı bəzi aktyorların, əsasən Təhminə Rafaellanın üzləşdiyi dil problemlərinə də toxunulub. Rafaellanın ingilis dili biliyi müəyyən çətinliklər yaratsa da, onun autentikliyə sarsılmaz sadiqliyi üstünlük təşkil edib, o, öz ifasının bütövlüyünün saxlanması üçün dublyaj təkliflərindən imtina edib. Zəkinin Rafaellanın qərarını təsdiqləməsi kinematoqrafiya əsərində orijinal özünüifadənin vacibliyini vurğulayır.
İşıqlar sönəndə və film yenidən auditoriya qarşısına çıxanda "İçərişəhər" yeni hərarətlə qarşılandı. Bakının səs-küylü küçələrindən Zaqatalanın sakit mənzərələrinə qədər Azərbaycanın mədəni qobeleninin mahiyyəti əsərə hopdurulub.
"İçərişəhər" kinematoqrafın insan təcrübəsini bütün mürəkkəbliyilə işıqlandırmaq qabiliyyətinin sübutudur. Travmalar, qarşılıqlı münasibətlər və ailə bağlarının incə təsviri sayəsində film janrdan kənara çıxır və insan səviyyəsində dərin əks-səda tapır. Titrlər getdikcə hekayənin əks-sədası da artaraq tamaşaçıları ortaq insanlığımızı müəyyən edən saysız varolma çalarları haqqında düşünməyə dəvət edir.
Mədəniyyət
-
İyulun 9-da Almaniyanın Azərbaycandakı səfirliyinin iqamətgahında gender bərabərliyinə verilən töhfələrə görə 2024-cü il Almaniya-Fransa Gender Bərabərliyi mükafatının təqdimatı olub.
-
Müasir insanın kimlik və həyatda məna axtarışları son zamanlarda bir çox sənətçi tərəfindən müraciət edilən bir mövzudur. YAY Qalereyasında nümayış olunan Rasim Babayev, Elşən Baba, Orxan Hüseynov, Tərlan Qorçu, Aida Mahmudova,Qafar Rzayev, Zamir Süleymanov və ve CHINGIZ-in əsərlərindən ibarət "Hər şey yaxşı olacaq: Sabah ve ya nə vaxtsa" adlı qrup sərgisində müasir insanın həqiqəti, kimlik axtarışları və s. mövzular müxtəlif aspektlərdən işlənib. Sərginin kuratoru Zəhra Məmmədovadır.
-
İnsanlar özlərindən öncəki dövrləri öyrənmək üçün ya internetdə araşdırmalar edir ya filmlərə baxır ya da tamaşaların daimi izləyicisi olur. Mədəniyyət tarixinin bəzi dövrləri vardır ki, hazırda çox da dərindən araşdırılmayıb və Azərbaycan dilində dəqiq, detallı məlumatlar tapmaq isə demək olar ki, mümkün deyil. Belə dövrlərdən biri də 1794-1985-ci illərdə hakimiyyətdə olan Qacarların dövrüdür.
-
İyulun 5-dən 12-dək Azərbaycanda V "Sevil" Beynəlxalq Qadın Sənədli Film Festivalı keçirilir.
Rəy yaz