Amerikalı qanunvericilər dünyada jurnalistlərin müdafiəsi üçün sanksiyaları müzakirə edirlər

Vaşinqton/12.02.19/Turan: Vaşinqtonda Dövlət Departamentinin yüksək vəzifəli məmurları, qanunvericilər və jurnalistlər bütün dünyada jurnalistlərin müdafiəsi üçün insan hüquqları ilə bağlı sanksiyaların tətbiqinə artan tələbatı müzakirə edirlər, Turan-ın Vaşinqton müxbiri məlumat verib.

"Bütün dünyada avtoritar rejimlər korrupsiyaya görə təqib ediləndə bir qədər həssas olurlar. Öz xalqını incitdiyinə görə təqib olunanda isə daha həssar olurlar", - bazar ertəsi Vaşinqtonda Milli Mətbuat Klubunda Obama administrasiyasında dövlət katibinin keçmiş köməkçisi, konqresmen Tom Malinovski bildirib.

O əlavə edib ki, xoşbəxtlikdən ABŞ-da bunun əleyhinə güclü alət var - Qlobal Maqnitski qanunu.

2017-ci ildə Konqres tərəfindən qəbul edilmiş Qlobal Maqnitski qanunu "ABŞ prezidentinə bütün dünyada insan hüquqlarının pozulmasına, korrupsiyaya görə məsuliyyət daşıyan istənilən şəxsə sanksiya tətbiq etməyə səlahiyyət verir", - o deyib və bu qanunu "dərin effektiv və mühüm alət" adlandırıb.

"Əgər biz Səudiyyə Ərəbistanı ilə münasibətdə insan hüquqlarının müdafiəsi üçün alətdən istifadə etsək, bizim dəyərləri bizim müsibətlərdən üstün tutmaq lazımdır", - Malinovski Washington Post-un şərhçisi, səudiyyəli dissident Camal Kaşıkçının qətlini nəzərdə tutaraq deyib.

Human Rights First-də siyasət üzrə baş vitse-prezident və dövlət katibinin demokratiya məsələləri üzrə keçmiş müavini Rob Berşinski üçün Kaşıkçı işi, sadəcə, qətl deyil, daha geniş auditoriya üçün mesajdır.

"Bu mesaj bütün avtoritar hökumətlərdən gəlir. Belə səslənir: "Əgər bizi tənqid etməyə və ya bizim amansız olmağımız, korrupsiyamız haqda faktları açıqlamağa cəsarətiniz çatarsa, arxanızca gələcəyik. Siz heç bir yerdə təhlükəsiz durumda olmayacaqsınız". Belə yanaşmanın işləməsinə yol vermək olmaz, Berşinski deyib.

Azərbaycanda və digər Yaxın Şərq ölkələrində insan hüquqlarının, xüsusilə də jurnalistlərə qarşı kobud pozulmasını nəzərə alan Jurnalistləri Müdafiə Komitəsindən maraqların müdafiəsi üzrə direktor Kortni Radş deyib ki, heç bir ölkə Maqnitski qanununa uyğun olaraq sanksiyalara məruz qalmayıb.

Bütün dünyada qətlə yetirilmiş jurnalistlərin işi üzrə 10 haldan 9-da ədalətə çatmaq mümkün olmur. Bu, bəzən "siyasi iradənin və institusional potensialın olmamasından" irəli gəlir.

Sanksiyalar yüksək vəzifəli məmurların maraqlarına yönəlib. "Bu, sanksiyaların təsirini yaxşılaşdıracaq və artıracaq. Məqsəd, sadəcə, aşağı səviyyəli məmurları cəzalandırmaq deyil, həm də hakimiyyətə, nüfuza sahib olanları əldə etməkdir. Bizim can atdığımız da budur", - o qeyd edib.

Berşinski üçün səhih sübutların əldə edilməsi məsələnin həlli üçün vacibdir, həm müdafiə baxımından (söhbət Azərbaycan kimi ölkələrdən gedərkən), həm də ABŞ hökuməti tərəfindən. "Sonda bu, effektiv tədbirlər qəbul etmək üçün siyasi iradə məsələsidir".

Konkret ölkəyə qarşı hərəkət etmək üçün siyasi iradə varsa, Dövlət Departamenti, Xəzinədarlıq və Ədliyyə departamentləri təkcə problemi göstərməməlidir, həm də addımlar atmalıdır.

ABŞ-da Maqnitski qanunu qəbul edildikdən sonra analoji qanunlar Kanada, Böyük Britaniya və Estoniyada da qəbul edilib.-025B-