Əhalinin Qarabağ münaqişəsinə baxışlarının yeni araşdırması

Bakı/17.10.18/Turan: Dağlıq Qarabağ münaqişəsi regionda yaşayan insanların həyatına o dərəcədə təsir edib ki, onların kimliyinin ayrılmaz hissəsinə çevrilib. İnternational Alert beynəlxalq QHT-nin apardığı araşdırma haqqında məruzədə gəlinən nəticə belədir.

"Dünya görüşü" layihəsi 2016-cı il "aprel müharibəsi"ndən - Dağlıq Qarabağda 1994-cü ildə Müddətsiz Atəşkəs Sazişinin imzalanmasından sonra baş vermiş döyüş əməliyyatlarından etibarən ən geniş miqyaslı araşdırmadır.

Araşdırma çərçivəsində Azərbaycan, Ermənistan və Dağlıq Qarabağda 100-dən çox respondent arasında ətraflı sorğu keçirilib.

Araşdırma nəticələri göstərir ki, zaman keçdikcə insanlar münaqişə vəziyyətini "normal" vəziyyət kimi qəbul etməyə başlayıblar. Məruzə müəlliflərinin fikrincə, bu hal münaqişənin həlli cəhdlərini çətinləşdirə bilər.

Sorğu kənd, şəhər və paytaxt sakinləri arasında, habelə cəbhə xətti yaxınlığında yaşayanlar və daxili köçkünlər arasında aparılıb.

Araşdırmanın mühüm nəticələrindən biri münaqişə həyatlarına böyük dərəcədə təsir edən insanların münaqişənin sülh yolu ilə həllinə daha çox meylli olmasıdır. Bu kateqoriyaya təmas xəttində və ya dövlətlərin sərhədində yaşayanlar, münaqişənin bilavasitə iştirakçıları və ölümlərin və talanların şahidləri (tibbi heyət və döyüş əməliyyatlarının keçmiş iştirakçıları), habelə çağırış yaşında olan gənclər daxildir. Ermənistan və Azərbaycanda respondentlər arasında vətənpərvərlik əhval-ruhiyyəsi cəbhə xəttindən uzaqlaşdıqca artır.

"Araşdırma nəticələri birbaşa müharibə ilə qarşılaşan və "digər tərəfin" nümayəndələri ilə birgə yaşamaq təcrübəsinə malik olan əhalinin sülhyaratma potensialını cəlb etmək zərurətini göstərir.

Bu insanlar münaqişənin həllinin əhəmiyyətini dərk edir və sülhyaratma təşəbbüslərinin təşviqi üzrə təcrübi addımlar atmaq iqtidarındadır", deyə İnternational Alert-in Qəyyumluq Şurasının rəhbəri, əvvəllər isə ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədri olmuş Keri Kavano qeyd edir.

Respondentlərin fikrincə, münaqişə yalnız əhalinin gücü ilə həll edilmək üçün çox geniş miqyaslıdır. Çoxları hesab edirlər ki, bu vəzifə hakimiyyətin və ya ATƏT-in Minsk Qrupu, ABŞ və ya RF kimi xarici oyuncuların üzərinə qoyulmalıdır. Bununla eyni zamanda, məruzə müəllifləri qeyd edirlər ki, respondentlərin bu oyunçulara etimad səviyyəsi aşağıdır.

* "Dünya Görüşü: Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə baxışların təhlili" məruzəsi oktyabrın 17-də ingilis və rus dillərində dərc edilib.

Araşdırma Aİ-nin "Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həlli uğrunda Avropa tərəfdaşlığı" təşəbbüsü çərçivəsində aparılıb.

İnternational Alert sülhyaratma sahəsində aparıcı beynəlxalq təşkilatlardan biridir. Onun vəzifəsi sabit sülh yaratmaq məqsədilə münaqişələrin birbaşa təsiretdiyi insanlarla işləməkdir. www.international-alert.org -0-