Ekspertlər Putinin Bakıya səfərilə bağlı müxtəlif versiyalar irəli sürürlər

Avqustun 19-da Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Bakıya səfəri başlayacaq. Azərbaycana ikigünlük dövlət səfəri zamanı iki ölkənin prezidentləri dövlətlərarası və beynəlxalq münasibətləri müzakirə edəcəklər, həmçinin ikitərəfli sənədlər imzalanacaq. Rəsmi mənbələrin səfərin gündəliyi barədə verdikləri məlumat bu qədərdir.  Görünür, məlum olmayan razılaşmalar artıq əvvəlcədən əldə olunub və Bakıya bu sənədlərin imzalanmasını başa çatdırmaq qalır.

Moskvadakı mənbələr də geniş məlumat vermirlər.

Dövlət Dumasının beynəlxalq məsələlər komitəsinin sədri Leonid Slutski ölkələrin "bütün sahələrdə- iqtisadi, siyasi, humanitar sahələrdə" daim genişlənən əməkdaşlıq perspektivlərini xatırladıb. Rusiya və Azərbaycan çoxqütblü dünyanın qurulması prinsipinin qəti tərəfdarı olaraq qalır. Və aktual beynəlxalq gündəliyin bir sıra məsələləri üzrə mövqelərimiz üst-üstə düşür, -  Slutski deyib.

Putin Azərbaycana hansı siyasi gündəmi gətirir? Azərbaycanda siyasi xadimlər səfərdən narahatlıqlarını bildirirlər. Xalq Cəbhəsi Partiyası Ali Məclisinin sədri Nurəddin Məmmədli diqqəti Naxçıvanda Azərbaycanın hərbi mövqelərinin atəşə tutulmasının gücləndirilməsinə çəkir.  Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi  hərbi mövqelərimizin atəşə tutulmasına sərt reaksiya verərək ermənilərə 44 günlük müharibənin nəticəsini xatırladıb.  Məmmədli ehtimal edir ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh sazişinin imzalanmasının qarşısını almaq üçün gərginliyi Rusiya tərəfi qəsdən yarada bilər.

“Atlas” Analitika Mərkəzinin rəhbəri Elxan Şahinoğlunun fikrincə, hazırda Ukrayna ordusu tərəfindən işğal edilmiş Kursk vilayətini geri qaytarmaq Putinə yeni hərbi qüvvələr lazımdır. Bundan ötrü Kreml Gümrüdəki hərbi bazanı bağlaya bilər və oradan əsgərləri Ukrayna cəbhəsinə göndərə bilər.

“Hazırda Putinin əsas vəzifəsi Rusiyanın ərazi bütövlüyünü qorumaq və öz zəifləmiş imicini bərpa etməkdir", - politoloq hesab edir. O ehtimal edir ki, Azərbaycan prezidentilə koordinasiya Putinin planı üçün həlledici əhəmiyyət daşıyır.

Cənubi Qafqaz Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Fərhad Məmmədov qeyd edir ki, Rusiya sülhməramlı kontingenti Azərbaycandan çıxdıqdan sonra problem Qarabağ nizamlanması problemi həllini tapıb, Rusiya, sadəcə, kommunikasiyaların açılması üzrə üçtərəfli hökumətlərarası komissiyanın iştirakçı olaraq qalıb.

Lakin Ermənistanın Rusiyaya Ermənistanda əlavə rollar vermək istəməməsi səbəbindən kommunikasiyaların açılmasında irəliləyiş olmadı, Paşinyan hökuməti isə heç bir həll təklif etmədi.

Məmmədov daha sonra sosial şəbəkələrdə yazır: Siyasi dialoq/təhlükəsizlik və humanitar əməkdaşlıq baxımından Bakı və Moskva arasında rəhbərlik səviyyəsində etibarlı münasibətlər, daimi dialoq və qarşılıqlı anlaşma mövcuddur. Azərbaycan Rusiya ilə münasibətlərdə öz mövqeyini dəyişməyib və Rusiyanın regionun digər ölkələrilə münasibətləri ilə müqayisədə regionda Rusiyanın ən proqnozlaşdırılan tərəfdaşı olaraq qalır.

İqtisadiyyatda əmtəə dövriyyəsi artır, bu təbiidir, situativ artım deyil. Perspektivli istiqamətlər Rusiya şirkətlərinin Azərbaycanda istehsalat yaratmasıdır, qaz ixracı, nəqliyyatdır.

Bakı Rusiya qazının Avropaya təkrar ixracında ittiham olunur. Lakin Avropa KİV-lərinə sızmalar Avropa İttifaqının Azərbaycandan Ukraynaya qaz ixracında maraqlı olduğunu göstərdikdən sonra o, faktiki olaraq əvvəllər mövcud olmayan təkrar ixracı legitimləşdirir.

Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi vacib  məsələdir,   Bakı və Moskva arasında bu mövzuda heç bir problem yoxdur. Əsas maneə İrandadır və görünür, Rusiya İran tərəfilə problemli məsələləri həll edə biləcək. Bundan əlavə, cənuba və ya qərbə gedən Çin-Rusiya-Azərbaycan marşrutu da əhəmiyyət  kəsb edə bilər.

Azərbaycanın BRICS-ə potensial üzvlüyü, ŞƏT-də statusunun artırılması və əlbəttə ki, COP29 kimi mövzular qlobal səviyyədə aktualdır.

Səfər Rusiyanın Qərblə qarşıdurması və Ukraynada müharibə kontekstində xüsusilə diqqəti çəkir.

Müharibəyə qədər Bakı Rusiya və ABŞ/NATO hərbi məmurlarının görüş yeri olub. Həm Rusiya, həm də Ukrayna rəhbərliyi Azərbaycan prezidentinə etibar edir. İndiki şəraitdə dialoq yersiz ola bilər, lakin cəbhə xəttindəki hərəkətlər bu ilin sonunda gözlənilən danışıqlar öncəsi mövqeləri möhkəmləndirmək istəyilə əlaqələndirilir.