Niyə Azərbaycan hakimiyyəti jurnalist araşdırmalarından qorxur?

Azərbaycanda hakimiyyətin araşdırmaçı jurnalistlərə qarşı yeni təqib və təzyiq dalğası Vaşinqtonda ciddi narahatlıq yaradır. “Azadlıq” radiosunun ofisində keçirilən debatlar bu mövzuya həsr olunub. Tədbir iştirakçıları azərbaycanlı həmkarlarını dəstəklədiklərini bildiriblər. Turan-ın ABŞ-dakı müxbiri məlumat verib.

Dövlət Departamenti və Senatın Xarici İşlər Komitəsi jurnalist Xədicə İsmayılovanın ABŞ Konqresinin nümayəndə heyəti ilə görüşündən sonra ona qarşı irəli sürülən “casusluq” ittihamları barədə hələ ki susurlar. 

Eyni zamanda bəzi ekspertlər ehtiyat edirlər ki, Bakının bu hərəkətləri ikitərəfli münasibətlərə zərər vurar.

“Hökumətin Konqresin ştatlı əməkdaşlarını casusluqda ittiham edərək Xədicəyə qarşı atdığı addımlar kimi cəfəng addımlar nə qədər çox olarsa, bu cür ölkə ilə strateji münasibətlər qurmaq daha da çətin olar”, ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri (1994-1997) Riçard Kozlaric bildirib.

Son bir neçə gündə X.İsmayılova bağlı baş verənlər Azərbaycanda azad və müstəqil KİV-in gələcəyini şübhə altına alır, - o vurğulayıb və əlavə edib ki, hələ onun Bakıda çalışdığı zamanlarda jurnalist araşdırması təqiblərə məruz qalırdı. Bu gün fərq ondadır ki, hökumət üçün informasiyanı cəmiyyətdən gizli saxlamaq çətindir.

Tədbir iştirakçıları əsasən araşdırma fəaliyyəti, peşə riski, hakimiyyətin şəxsi qisas amili kimi problemlərə toxunublar.

“Mən heç zaman korrpusiya faktını araşdıran jurnalist olmağı düşünməmişəm. Bu, mənim üçün maraqlı olmayıb. Mən sadəcə insanlar, onların problemləri haqda  əhvalatları xoşlayıram. Lakin mənim əhvalatlarımın çoxu korrupsiya haqqında oldu”, - ABŞ-da səfərdə olan “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan xidmətinin əməkdaşı Nüşabə Fətullayeva bildirib.

Onun son materiallarından biri öncə Gədəbəy rayonundakı kiçik kəndin sosial problemlərinə həsr olunub. Belə ki, sakinlər onların torpaqlarını zəbt etmiş İngiltərə şirkətindən şikayətləniblər. Bu mövzu üzərində işləyərkən reportyora məlum olub ki, Londonda qeydiyyatdan  keçmiş şirkət prezident Əliyevin qızına aiddir. 

“Material dərc olunduqdan sonra parlament qanunu dəyişərək bu cür şirkətlərin səhmdarlarına çatımlılığı qadağan etdi”, - o deyib.

Mütəşəkkil cinayətkarlıq və korrupsiya haqqında hesabat layihəsinin (OCCRP) redaktoru Dryo Sallivana görə onların materiallarının Azərbaycandakı daxili siyasətə necə təsir etdiyini başa düşmək çətindir. 

“Məsələn, Bosniya ilə bağlı materiallardan biri baş nazirin istefasına səbəb oldu. Lakin Azərbaycanda belə şeylər baş vermir. Odur ki,  OCCRP 2012-ci ildə İlham Əliyevi mütəşəkkil cinayətkarlıq və korrupsiya məsələsində ilin adamı adlandırıb”,- o qeyd edib. 

Cari vəziyyətdən danışan Sallivan deyib ki, Azərbaycanda hakim ailə iqtisadiyyata və pul axınına nəzarət edir.

“Azərbaycan, Rusiya və digər ölkələrdə iri müəssisələr bir çox halda bilavasitə hakimiyyətlə bağlıdır. Rejimlər öz avtoritarizmi ilə fərqlənir və nəzarətdə olan KİV vasitəsilə ictimai rəyə təsir göstərir, ölkədə öz biznesini koordinasiya etmək üçün millətçiliyə və digər taktikaya çağırırlar”, - Sallivan vurğulayıb.

Əliyevlər ailəsi neft, telekommunikasiya, bank və digər sənaye sahələrinə, faktiki olaraq bütün ölkə iqtisadiyyatına nəzarət edir, - o deyib.

Hökumətin azsaylı jurnalist araşdırmalarına hücum etdiyi vaxtda Azərbaycandakı bir çox yerli KİV onları dərc etməyəcək.

Beynəlxalq Jurnalistlər Mərkəzinin proqram məsləhətçisi Hans Stayger hesab edir ki, Azərbaycanda korrupsiya haqqında nəsə dərc etmək çox çətindir.

Diskussiya iştirakçıları ölkədə şəffaflığın artırılmasının vacibliyini qeyd ediblər, Azərbaycan jurnalistlərini və ictimaiyyəti daha fəal olmağa çağırıblar.

“İşıq yanırsa nəsə gizlətmək mümkün deyil və bu, həm sizə, həm də bizə lazımdır”, - Sallivan bildirib.25В-