Sülh sazişi: cavabdan çox sual var

Bakı/10.11.20/Turan:  Ötən gecə bağlanmış sülh sazişi bir çox suallar yaradıb ki, hələlik onların cavabı aydın deyil. Onlar ilk növbədə Rusiya sülhməramlılarına, onların statusuna və səlahiyyətlərinə aiddir. Bu, Azərbaycanı ən narahat edən məqamdır.

Belə ki, əvvəlcə sülhməramlılar məsələsi erməni qüvvələrinin çıxarılmasından, bütün rayonların və Qarabağın özünün azad edilməsindən sonra həll edilməli idi.

İndi belə vəziyyət mümkündür ki, sülhməramlılar Qarabağa daxil olsun, ancaq erməni qüvvələri çıxmaqdan imtina etsin. Erməni qüvvələrinin çıxarılmasına təminat verən mexanizm yoxdur.

Bundan əlavə, Ermənistan bəyan edə bilər ki, öz qoşunlarını çıxardı, qalanları isə qarabağlılardır, onlarla özünüz razılaşın.

Daha bir məsələ təmas xəttinə aiddir: əgər tərəflər indiki mövqelərdə qalırsa, sülhməramlılar onlar arasında olacaqlar. Bəs ermənilər öz qüvvələrini çıxarırlarsa, onlar harada olacaqlar? Bundan əlavə, Kəlbəcər və Laçın qaytarıldıqdan sonra təmas xətti avtomatik olaraq bu rayonlarla Qarabağın  arasından keçəcək. Deməli, orada da əgər qoşunların olmasa, əhalinin təmas xətti yaranacaq. Oradamı sülhməramlılar olacaq?

Əgər belədirsə, sülhməramlılar keçmiş Dağlıq Qarabağ vilayətini bütün perimetr boyunca tutacaqlar.

Əgər ermənilər atəşkəs rejimini pozarsa, Azərbaycan da onları atəşə tutursa, sülhməramlılar nə edəcəklər?

Digər siyasi mövzu: Azərbaycan hakimiyyəti Qarabağda kimlərlə danışacaq? Orada hansı qanunlar işləyəcək? Ermənilər buna gedəcəklərmi? Onların vətəndaşlığı necə olacaq? Əgər Azərbaycan vətəndaşlığı olacaqsa, Qarabağ erməniləri orduda xidmət edəcəklərmi?

Laçında sərhəd rejimi necə olacaq?

Əgər o, Azərbaycanın ərazisidirsə, Qarabağın bütün qanunları ləğv edilir və onlar avtomatik olaraq yeni qanunlarla yaşamalıdırlar.

Qarabağ elektrik və qazla necə təchiz olunacaq? Əgər Azərbaycandan təchiz ediləcəksə dövlət büdcəsinə pul, eyni zamanda vergiləri ödəmək lazımdır.

Bunlar avtomatik ortaya çıxan sualların yalnız bir hissəsidir, lakin hələ ki cavab yoxdur.

Lakin heç bir şübhə yoxdur ki, Azərbaycana hərbi iştirakı qayıdan və Naxçıvana yola nəzarət edən Rusiyanın mövqeyi kəskin şəkildə möhkəmlənir. Bu zaman Türkiyənin öncə gözlənilən rolu xeyli azalır.-02B-