Transparency İnternational ölkələrdə korrupsiya səviyyəsi reytinqini dərc edib

Bakı/22.02.18/Turan: Transparency International korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə beynəlxalq hüquq müdafiə təşkilatı illik ölkələrdə şəffaflıq reytinqini dərc edib. Fevralın 21-də Berlində təqdim edilmiş məruzədə dövlətlər korrupsiya indeksinə görə sıralanıb. Azərbaycam 2017-ci ilin yekunlarına görə 122-ci yeri tutub.

Transparency International-ın metodologiyasına əsasən, ölkələr və ərazilər dövlət sektorunda korrupsiya səviyyəsi əsasında 0 (ən yüksək korrupsiya səviyyəsi) -100 (ən aşağı korrupsiya səviyyəsi) ballıq cədvəl üzrə qiymətləndirilir.

Araşdırma dünyanın 180 ölkəsində aparılıb.

Ötən ilin yekunlarına görə, reytinqin liderləri müvafiq olaraq 89 və 88 balla Yeni Zelandiya və Danimarka olub. İlk mövqələrdə orta göstəriciləri 66 bal olmaqla, Qərbi Avropa ölkələri üstünlük təşkil edir. ABŞ 75 balla 16-cı yerdə yerləşib. Təşkilatın məlumatına görə, Latın Amerikası ölkələri arasında 2017-ci ildə Uruqvay (70 bal) və Çili (69) ən müsbət nəticə əldə edib.

Azərbaycan 100 mümkün baldan 31 bal toplayaraq, dünya reytinqində 122-ci yeri tutub və 2016-cı illə müqayisədə bir pillə yüksəlib. Digər qonşu ölkələrin nəticələri daha yüksəkdir: Ermənistan 107-ci, Türkiyə 81-ci, Gürcüstan 46-cı, Macarıstan 66-cı, Belarus 68-ci yerdədir.

Araşdırmaçılar Əfqanıstanı (15 bal), Suriyanı (14), Cənubi Sudanı (12) və Somalini (9) reytinqin autsayderləri hesab ediblər.

Təşkilatın direktoru Deliya Ferreyra bildirib ki, "korrupsiya səviyyəsinin ən yüksək olduğu dövlətlərdə mətbuat və ifadə azadlığı məkanı, eləcə də informasiya əldə edilməsi imkanları tamamilə məhdudlaşdırılıb".

Müstəqil iqtisadçı Natiq Cəfərli qeyd edir ki, ölkədə korrupsiyaya qarşı mübarizədə müəyyən irəliləyişlər müşahidə olunur. Bu, əsasən dövlət qurumlarının alt halqalarına - MİS-də, VQŞ-də və DİN-in rayon polis şöbələrinin qeydiyyat şöbələrində, miqrasiya və vergi xidmətlərində sənədlərin alınmasına aiddir. Aztəminatlı vətəndaşlara ünvanlı sosial yardım təyin edilməsinin elektron sistemi tətbiq edilib. Dövlət və vətəndaş arasında vasitəçiyə çevrilən ASAN xidmət fəaliyyət göstərir. O, bürokratik prosedurların minimuma endirilməsinə şərait yaradır. Bunun sayəsində rüşvət alınması imkanları azalır.

Amma dövlət fəaliyyəti və biznesin qalan sahələrində korrupsiya sxemləri hələ də fəaliyyət göstərir. Nazirliklərin, dövlət şirkətlərinin, ölkə banklarının rəhbər heyəti səviyyəsində korrupsiyanın miqyası insanı heyrətə gətirir. Ötən il 2,9 mlrd. dolların yuyulmasını üzə çıxaran Azərbaycan Laundromat-ı korrupsiyanın apofeozu oldu.

Hüquqşünas Əkrəm Həsənovun sözlərinə görə, dövlət səviyyəsində korrupsiyaya qarşı ciddi mübarizə görmək çətindir. Bu cinayət növü, demək olar ki, bütün dövlət sahələrində hökm sürür. Əlbəttə, hüquq-mühafizə orqanları rüşvətdə əli olan insanları məsuliyyətə cəlb edir, amma, bir qayda olaraq, bu, ümumi vəziyyətdə nəzərəçarpan rol oynamayan kiçik məmurlardır.

"Oliqarxların əsas gəlir mənbəyi olan bank və tikinti biznesində korrupsiyanın payı böyükdür. Onlar büdcə vəsaitlərinin xərclənməsi, prioritet inkişaf proqramları ilə məşğul olurlar və kapitalın qanunsuz çıxarılması sxemlərindən istifadə edərək, bu sahədə sui-istifadələrə yol verirlər", deyə Həsənov qeyd edib. -0-