Vaşinqton Boltonun Qafqaz səfərindən nə gözləyir?

Vaşinqton/19.10.18/Turan: ABŞ Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstanla strateji münasibətlərini möhkəmləndirməyə çalışır, bu barədə cümə axşamı Vaşinqtonda ABŞ dövlət katibinin Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə köməkçisi Vess Mitçell Ağ Evin rəsmi nümayəndəsinin Qafqaza qarşıda duran səfərini şərh edərkən bildirib.

ABŞ prezidentinin milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Con Boltonun oktyabrın 22-də Bakıya səfəri gözlənilir.

Turan-ın Vaşinqton müxbirinin Cənubi Qafqaz paytaxtların qarşıda duran görüşlərdə müzakirə mövzusunun nə olacağı haqqında sualına cavabda Mitçell deyib: "Hər üç region ölkəsi zəifdir və Rusiyanın böyük təzyiqi ilə üzləşir, bundan başqa, Çin iqtisadi cəhətdən oraya nüfuz edir".

"Qərbin enerji təhlükəsizliyi üçün Qafqaz kritik əhəmiyyətə malikdir, bu regionun sabitliyinin təmin edilməsi bizim üçün mühüm prioritetdir", deyə o əlavə edib.

Cümə axşamı Atlantik Şurada çıxışı zamanı Mitçel Qərbi Avropanın "Şimal Axını - 2" qaz kəməri layihəsini dəstəkləsə, Rusiyadan asılılıqdan qurtulamayacağına eyham edib.

ABŞ-ın regionla bağlı hazırki strategiyasını ümimiləşdirən Mitçell hazırda "dünyada təsir üçün yeni mərhələnin başladığına" işarə edib.

Vaşinqton üçün böyük energetika mübarizəsinə qayıdış ABŞ-ın iqtisadi gücünün əsaslarının bərpa edilməsindən, milli müdafiə yeni investisiyalardan başlayır.

Xaricdə bu, "yükün müttəfiqlər arasında yenidən bölünməsi və strateji reallığa uyğun olmayan beynəlxalq institutların yenidən formalaşdırılması..." deməkdir, deyən ABŞ nümayəndəsi qeyd edib ki, Baltikadan Qafqaza qədər "Amerikanın rəqibləri öz siyasi, hərbi və iqtisadi təsirini genişləndirir".

ABŞ-ın Qafqaz, Balkan və Şərqi Avropa ilə hazırki siyasətinə toxunan Mitçel deyib ki, Vaşinqton suverenliyi, demokratik islahatları, Avropa meyllərini dəstəkləyəcək və ərazi iddialarını qəbul etmir.

"NATO-dan olan müttəfiqlərimiz üçün mesajımız aydındır: Amerika 5-ci maddəyə ciddi şəkildə sadiqdir. NATO-ya daxil olmayan tərəfdaşlarımız üçün... sizin tanrı tərəfindən verilmiş milli müstəqillik hüququnuzu dəstəkləyəcəyik... Amerika əvvəlki kimi azadlıq uğrunda mübarizədə özünə kömək edənlərə kömək edir", deyə o bildirib.

Mitçell deyib ki, Qərb uzun müddət rəqabətə qeyri-ciddi yanaşıb. "Soyuq müharibə"dən sonra Qərbdə çoxları belə qənaətə gəliblər ki, tarix başa çatıb və coğrafiya, tarix və millət kimi anlayışların artıq mənası yoxdur.

"Amma Rusiya Gürcüstana və Ukraynaya hücum etdikdən sonra yenidən regionda hərbi amilə döndü. Rusiya öz sərhədlərindən kənarda energetika, korrupsiya və təbliğatdan Qərb ölkələrinin ABŞ ilə əlaqələrini pozmaq məqsədilə zəiflətmək üçün istifadə edir".

ABŞ-ın hazırki strategiyası aşağıdakı prinsipləri rəhbər tutur: aktiv diplomatiya ilə müsbət təsir göstərmək; regionu Rusiyadan asılılıqdan qurtarmaq üçün kömək etmək.

AMerika milli müstəqilliyə və suverenliyə hörmət edəcək və dövlətin öz qonşularının hüquqlarına hörmət edəcəyini gözləyir.

Demokratiyaya gəlincə, Vaşinqton ondan öz milli maraqlarını təşviq etmək üçün fəal şəkildə istifadə edəcək, deyə Mitçel qeyd edib.

Onun ardınca çıxış edən Devid Kramer, dövlət katibinin insan hüquqları üzrə köməkçisinin müavini Vaşinqtonu regionda demokratik qüvvələrə dəstəyi fəallaşdırmağa çağırıb. "Demokratiya və insan hüquqları mərkəzi məsələlər olmalıdır", deyə o bildirib.

Regionda Rusiya təhlükəsinə qarşı mübarizədən danışan Kramer deyib ki, Rusiyanın qonşularına dəstək "edə biləcəyimiz ən yaxşı şeydir". "Biz əmin olmalıyıq ki, Putin nə isə edərsə, bizim cavab verəcəyimizi başa düşür", deyə o qeyd edib.

Bu günlərdə Qafqaz regionuna səfər edən ABŞ dövlət katibinin müavini Corc Kent öz növbəsində deyib ki, bütün ölkələr demokratik və iqtisadi dəyişikliklərinin hədsiz dərəcədə mühüm komponenti olan etibarlı ədalətli mühakimə sisteminin olmamasından əziyyət çəkir.

"Korrupsiyanın məhdudlaşdırılması üzrə təsirli ədalətli mühakimə yoxdursa, kənardan təsir, o cümlədən, Rusiya kimi mənfi oyunçuların təsiri üçün imkanı yaranır".

Kent həmçinin regionun demokratik inkişafının əsas amilləri kimi müstəqil kütləvi informasiya vasitələrinin və vətəndaş cəmiyyətinin əhəmiyyətini qeyd edib. -25B-