Xəzərin hüquqi statusu ilə bağlı 6 bənd üzrə razılıq əldə edilib: dənizin dibi, gəmiçilik və kəmər məsələsi açıq qalır

Martın 4-5-də Xəzər dənizinin hüquqi statusunun müəyyən edilməsinə dair Konvensiyanın hazırlanması üçün Xəzəryanı dövlətlərin xarici işlər nazirlərinin müavinləri səviyyəsində xüsusi işçi qrupunun 39-cu iclası keçirilib. İclasda bütün sahil dövlətlərinin nümayəndə heyətləri təmsil olunub.

Nümayəndə heyətləri Xəzəryanı dövlət başçılarının ötən il Həştərxanda keçirilən sammitində əldə edilmiş razılaşmalar ətrafında müzakirələr aparıblar.

“Xəzər dənizinin hüquqi statusunun müəyyən edilməsinə dair  konvensiya layihəsinin 80 faizə yaxını artıq razılaşdırılıb. Bakı iclasını hüququ statusla bağlı yekun mərhələnin başlanğıcı kimi  də qiymətləndirmək olar. Ümid edirik ki, əldə olunmuş razılaşmalar hüququ statusla bağlı konvensiyanın başa çatdırlması üçün əsas verəcək və yekun sənəd 2016-ci ildə dövlət başçılarının Astanada keçiriləcək sammitində qəbul edilıəcək”, - Azərbaycan xarici işlər nazirinin müavini Xələf Xələfov iclasdan sonra keçirilən mətbuat konfransında bildirib.     

Onun sözlərinə görə, açıq qalan bəzi maddələrin razılaşdırılması üzrə Astana sammitinə qədər işlər davam etdiriləcək.

X.Xələfov deyib ki, Xəzəryanı ölkələr arasındakı etimad və sabitlik mühütinin mövcudluğu məsələlərin danışıqlar yolu ilə həllinə imkan verir. 

Su səthinin bölünməsi, hüquqi rejim, bir sıra hüquqi məsələlər, bioresurslar, balıqçılıq, ümumi su səthindən istifadə, fövqəladə hallar, təhlükəsizlik, gəmiçilik, hidrometeorologiya sahələri razılaşdırılıb. Bununla yanaşı X.Xələfov deyib ki, razılaşdırılmamış müddəalar üzrə Astana sammitinədək müzakirələrin davam etdirilməsinə start verilib.

Müzakirələr əsasən bazis nöqtələrinin tapılması, gəmiçilik (ticarət, hərbi, elmi-tədqiqat gəmiləri) və kəmər məsələlərini əhatə edəcək. 

“Xəzərdə dostluq, əməkdaşlıq və sabitlik davamlıdır. Biz bütün məsələləri danışıqlar yolu ilə həll edəcəyik.”, -X. Xələvov vurğulayıb. 

İranın xarici işlər nazirinin müavini İbrahim Rəhimpur da Xəzər dənizinin hüquqi statusunun müəyyən edilməsinə dair  Konvensiyanın hazırlanması üzrə Bakı iclasında müəyyən irəliləyişlərin baş verdiyini bildirib.

Onun sözlərinə görə, ötən 20 ildə aparılan danışıqlar yekun razılaşmanın əldə olunmasına münbit şərait yaradacaq.

“Konvensiya layihəsinin 6 maddəsi üzrə tam razılığa gəlmişik.  Həştərxan sammitində əldə edilmiş razılaşmalar konvensiyanın yekun layihəsində əksini tapacaq”.

İ.Rəhimpur hesab edir ki, Xəzər sülh, sabitlik dənizi olmalıdır:  “İndi regionda bir sıra böhranlar baş verir. Biz bu böhranların Xəzərə  keçməsinə imkan verməməliyik. Tərəflər arasında qarşılıqlı etimad, mövcud sabitlik mühüti məsələlərin damışıqlar yolu ilə həllinə imkan yaradır”. 

İ.Rəhimpur İran və Azərbaycanın Xəzərlə bağlı ikitərəfli  danışıqlar apardığını da diqqətə çatdırıb.

“Bakıda ikitərəfli məsələlərləı bağlı fikir mübadiləsi apardıq. İran və Azərbaycan prezidentlərinin əldə etdiyi razılaşmanın təmin ediləcəyinə ümidlə baxırıq. Artıq mövqelərdə yaxınlaşmalar özünü biruzə verir”, - İ.Rəhimpur qeyd edib.   

Rusiya nümayəndəsi İ.Bratçikov konvensiya layihəsinin bir müddəasının neft və  qaz kəmərlərini əhatə etdiyini diqqətə çatdırıb.

Bu zaman Qazaxıstan nümayəndə heyətinin rəhbəri Z.Amanjolova neft-qaz kəmərləri ilə bağlı müxtəlif mövqelərin olduğunu deyib.

”Ümid edirik ki, Astana sammitinədək  bu sahədə də razılıq əldə ediləcək”, - o vurğulayıb.

İran tərəfi isə bütün sənədlərdə ekologiya məsələlərinin önə çıxarılmasını xüsusi olaraq diqqətə çatdırıb. 

İclasın sonunda kommunike qəbul olunub. Həmin sənədə görə, işçi qrupun növbəti iclası yaxın bir- iki ay ərzində Tehranda keçiriləcək. -03C-