AD GÜNÜNƏ ELEGİYA

Nəcəf Nəcəfovun ölümünün 10 illiyinə həsr olunur
`Məndən sonra uşaqları götürüb, çıx get, bu ölkədən`. Ölüm qaçılmaz olanda qızlarının anasına demişdi. Qızlarının anası ondan sonra Nəcəfin uşaqlarını götürüb çıxıb getdi bu ölkədən. Övladlarının gələcəyini bu ölkəyə etibar eləmirdi. Qızınmaq mümkün deyildi bu məmləkətin insanlarına. Mənə, sizə, hamıya Dostuna da, düşməninə də. Ona göstərdiyimiz münasibətə görə bizə irəli sürdüyü yeganə ittiham idi bu qərar.
Ağır ittihamdır, dostuna da, düşməninə də Dost saydığı, silahdaş saydığı insanlar bilə-bilə, şüurlu olaraq ona qarşı dəfələrlə haqsızlıq etdilər. Qısqanclıqdan, dar siyasi maraqlardan. Haqsızlıq, səhv, xəyanət- necə istəyirsən adlandır. Mahiyyətcə dəyişmir. Həyatda bizi girdablara sürükləyib aparan bütün səhvlərimiz yaxşı tanıdığımız insanlara münasibətdəki şüurlu `səhv`lərimizdən mayalanır Ölümündən qabaq namaz qılmağa, Quran oxumağa meyl etmişdi.
Əvvəllər təəccüblənirdim. Sonralar anlamışdım ki, əli insanlardan üzülənin içində istinad nöqtəsi uçub dağılır. Ömrünün son günlərini toxtaq yaşamaq üçün Allaha tapınmışdı. Əlacsızlığın, sonsuz ümidsizliyin yaratdığı çolaq möminlik Dəhşətlidir dəhşətli bir cəmiyyətdə yaşayırıq, düşünə bilsək Zəmanə adamı deyildi, deyirlər onun haqqında. Yalandır! Yaxşı insanlar üçün dözülməz olan `zəmanə`ni biz özümüz yaradırıq, cəmiyyətdəki insanlar, onların müti çoxluğu yaradır. Salman Mümtaz, Hüseyn Cavid zəmanə adamı deyildilər? Kimlər idi onda zəmanə adamı,onları güdaza verənlər, güdaza verənlərin önündə boynunu bükənlər, kimlər?!
`Üzr istəyirəm, bu adam yalan danışır.` Mərkəzi Komitənin birinci katibinin yanında dayanıb nəzakətlə, səbrlə dinləyəndən sonra onun üzünə demişdi. İclas zalında, yüzlərlə insanın, telekameraların qabağında. Şəxsi maraqları, karyerası bir yana, öz həyatı üçün risqə getmişdi. Həqiqətə görə, həqiqət naminə! Qəribədir, hətta pafos da Nəcəfdəki ucalığa yaxın dura bilmirdi. Bu gün də dura bilmir. `Zəmanə` anlayışını zamanın mütiləri, mənsəb, şöhrət və komfort yaşamaq üçün hər cür rəzilliyə, əclaflığa can qoyanlar yaradıb, düşünürəm.
Bu mənada Nəcəf, əlbəttə, zəmanə adamı ola bilməzdi. Nəcəflər öz zamanlarının adamı olurlar, `zəmanə`lərinin yox. Hikmət Hacızadə `Nəcəf getdi, Nəcəflər gələcək` düşünür. Mən onun kimi optimist ola bilmirəm. Bacarmıram. Bəlkə, Hikmət bəy daha uzağı görür. Kaş elə olaydı. Amma son on ildə bəşəri dəyərlərin sürətli aşınmasını, cılızlaşmasını hamı görür, hamı hiss edir. Sinizm hörmətə minib, dəbə düşüb. Sinizmi hörmətə mindirənlər özlərindən razıdırlar. `Neft hələ var, bizə bəs eləyənədək hələ olacaq... Ondan sonra nə olur, cəhənnəmə olsun...`
İnsanın şüuraltısı at oynadır, cövlan eyləyir. Yırtıcılaşmaq, canavar kimi yaşamaq canavarlara `şərəf` gətirir. Cavanlar romantikaya tüpürmək belə istəmirlər. Mədəniyyətdə, incəsənətdə postmodern, həyata baxışda postmodern... Antimusiqi, antimədəniyyət deyilən anlayışlar, cərəyanlar yaranıb. Məhəbbət deyilən nəsnə ilə indi yalnız ayaqqabı parıldatmaq olar. Romantik duyğuların göylərində uçmaq söhbəti salana rişxənd edib gülürlər. İnsan hətta həşərat kimi yaşamağı eyib saymır.
Az-çox kitaba yaxınlar arasında latent Freydlə öz iç təzadlarının qurbanı Nitsşe hörmətdədir. Sizifin 18-ci əsrdən bəri əziyyətlə qaldırdığı daşın gumbultu ilə aşağı düşən əsri yetişib. Nəcəflər hara gəlsin, Hikmət bəy ?!