Ekspert: “Aviasiya sektorunun problemi AZAL-ın inhisarçı siyasətindədir”

Bakı/14.08.20/Turan: Nə qədər ki aeroportlar və milli aviadaşıyıcı bir şirkətin əlində cəmləşib, Azərbaycanın aviasiya sahəsində irəliləyiş gözləməyə dəyməz. Bu barədə iqtisadi ekspert Emil Quliyev “Amerikanın səsi” radiosunun Azərbaycan xidmətinə müsahibəsində bildirib.

Bu yaxınlarda prezident İlham Əliyev dövlət şirkətlərinin, o cümlədən AZAL-ın ("Azərbaycan Hava Yolları" QSC) fəaliyyətini iqtisadi səmərəsizliyə görə kəskin tənqid edib.

“Əgər AZAL-ın böyük vergi borcları toplanırsa və bu borclar maliyyə amnistiyası hesabına ləğv edilirsə,  deməli, bu şirkətin fəaliyyətində sistemli problem var və onun işi düzgün qurulmayıb”, - o deyib.

Şirkətdə islahatlar aeroportların milli aviadaşıyıcıdan ayrılması ilə başlamalıdır. AZAL-ın nümayəndələri öz inhisarçılıqlarını nə qədər inkar etsələr də, bütün aviaşirkətlər üçün bərabər şərtlərin olduğuna iddia etsələr də bu, belə deyil.

“Biz AZAL-ın Bakıya uçuşlar həyata keçirmək istəyən aviaşirkətlərin qarşısında hansı şərtlər irəli sürdüyünü bilmirik, lakin danışıqların nəticələrinin olmaması əsasında nəticə çıxarmaq olar. Gürcüstan, Ermənistan, Azərbaycan və Ukraynadan Rumıniyaya birbaşa aviareyslərə başlamaq istəyən Rumıniyanın “Tarom” aviaşirkəti ilə baş verənləri göstərmək olar.

Bir neçə aydan sonra şirkət  Tbilisi, Yerevan və Odessadan Buxarestə uçuşlara başladı. Bu siyahıda təkcə Bakı olmadı.  Təkcə bu faktın özü artıq nəticələr barədə danışmağa imkan verir”, - ekspert deyib.

Prezident İlham Əliyev öz çıxışında bəzi dövlət şirkətlərinin özəlləşdirilməsinin mümkünlüyünə işarə edib və bu siyahıda ilk olaraq AZAL olmalıdır, E.Quliyev hesab edir.

“Başlanğıc üçün aviadaşıyıcını aeroportlardan ayırmaq lazımdır, onlar ayrıca kommersiya strukturu kimi fəaliyyət göstərməlidir. Bundan sonra AZAL rəqabət şəraitində olmaq və öz işini bazar iqtisadiyyatı prinsipləri üzrə qurmaq məcburiyyətində qalacaq”, - E.Quliyev bildirib.

O qeyd edib ki, sərnişinlərin əsas narazılığı AZAL-ın reyslərinə biletlərin bahalılığından və Azərbaycan bazarında kiçik büdcəli şirkətlərin (loukosterlərin) az sayda olmasından ibarətdir.

Mümkün variantlardan biri aeroportların qonşu Gürcüstanda olduğu kimi, xarici şirkətlərin idarəsinə verilməsidir.  Tbilisi və Batumi hava limanlarını Türkiyə şirkəti idarə edir.

“Bu təcrübə uğurlu oldu, aviaşirkətlərin sayı və uçuş coğrafiyası genişləndi. Hətta Azərbaycan vətəndaşları da xaricə uçmaq üçün tez-tez Gürcüstanın aeroportlarından istfadə edirlər”, -  E.Quliyev deyib.

Daha bir vacib məqam Azərbaycanla Aİ arasında aviasiya sazişinin imzalanmasının zəruriliyidir.

“Ceyhun Bayramovu XİN rəhbəri vəzifəyə təyin edərkən ölkə prezidenti ona Aİ ilə saziş üzrə danışıqları başa çatdırmağı tapşırıb. Orada iki sazişdən söhbət gedir. Birincisi, Aİ ilə yeni müqavilədir, ikincisi aviasiya sazişidir. Bu saziş olmadan aviasiya sahəsində yaxşılaşma baş verməyəcək. Aİ nümayəndələri tez - tez təkrar edirlər ki, Azərbaycan nəqliyyat mərkəzinə çevrilmək istəyir, lakin aviasiya ilə bağlı problemlər həll olunmadan bu, mümkün deyil”, - E.Quliyev fikrini yekunlaşdırıb.71D-