Milli Şura vahid namizəd olaraq təşkilatın sədri Rüstəm Ibrahimbəyovu müəyyənləşdirəndən sonra, bir çox ekspertlər müxalifətin bu qərarının seçkidə qələbə şanslarını artırdığını bildirdilər. Elə “Azadlıq radiosu”nun keçirdiyi kiçik sorğu da demokratik qüvvələrin vahid namizədi R.Ibrahimbəyovun seçkidə I.Əliyev üzərində asanlıqla qələbə çalacağını deməyə əsas verir. Müsahibimiz Milli Şuranın sədri, demokratik qüvvələrin 2013-cü ildə vahid namizədi olacaq şəxs Rüstəm Ibrahimbəyovdur. Elə ilk sualımız da seçkidə qələbə şanslarını necə qiymətləndirdiyi ilə bağlı oldu:
- Sorğunun nəticələrinin məhz bu cür olması çox sevindiricidir. Qələbəmə əmin olmasaydım bu işə qol qoymazdım. Mən də ümidvaram ki, seçkiləri udmaq imkanım var. Amma məsələ burasındadır ki, hakimiyyətin seçkilərin nəticələrini saxtalaşdıracağı bəllidir. Iqtidar heç zaman seçkilərdə məğlubiyyətlə razı olmayacaq. Ona görə hakimiyyətin seçki öncəsi durumu daha da ağırlaşdıracağı, nəticələri saxtalaşdıracaqları gözləniləndir. Ona görə sonda təhlükə ola bilər ki, saxtalaşdırma nəticəsində vətəndaşlar öz narazılıqını fəal şəkildə bildirsin və nəticədə cəmiyyətdə xaos yarana bilər. Iqtidarın bu dəfə seçkini saxtalaşdırması xoşagəlməz hadisələrə səbəb ola bilər. Amma seçki azad və ədalətli keçərsə, mən inanıram ki, daha çox səs yığaram, nəinki indiki prezident.
- Amma bununla belə bir qənaət də var ki, seçkilər həmişə olduğu kimi YAP namizədinin xeyrinə saxtalaşdırılacaq. Rüstəm bəy, belə bir gözləntilərin olduğunu siz də dilə gətirmisiniz. Indiyə qədər sizin xaricdə keçirdiyiniz görüşlər hansı qənaəti yaradır? Beynəlxalq aləm Ukraynadakı seçki saxtakarlığına göstərdiyi sərt münasibəti Azərbaycanda da təkrarlaya bilərmi?
- Mən beynəlxalq ictimaiyyətin Azərbaycandakı saxtakarlığa münasibətinin sərt olacağına inanıram. Hazırda ABŞ konqressmenləri Bakıda səfərdədirlər. Mənim ABŞ Konqressində görüşlərim zamanı saxtakarlıqla bağlı problemləri müzakirə etdiyim şəxslər saxtakarlığa göz yummayacaqlarını söyləmişdilər.
“Çətinlikləri aydın görürəm və onlara hazıram”
- Postsovet məkanında seçkilərin saxtalaşdırıldığını üzə çıxarılmasında müstəqil “exit-pool”arın rolu böyük oldu. Müstəqil “exit-pool”ın Azərbaycandakı seçkiləri də izləməsi üçün addımlar atılacaqmı?
- Bu mütləq olmalıdır. MSK sədrinin elə Azərbaycana beynəlxalq müşahidəçinin lazım olmadığı ilə bağlı bəyanatı da təsadüfi deyil. Ona görə biz əlimizdən gələni edirik ki, seçkilərdə “exit-poll”, beynəlxalq müşahidəçilər də yüksək səviyyədə təmsil olunsunlar. Məhz bu üzdən Bakıya dönüşüm bir qədər ləngiyir. Mən heç nədən çəkinmirəm, çətinlikləri görürəm. Bu yolu sona qədər gedəcəyəm. Necə ola bilər ki, bir şəxs bu cür ciddi və böyük prosesə başçılıq edəndən sonra Bakıya gəlməsin. Bu çox gülməlidir. Mən heç nədən və heç kəsdən qorxmuram. Çətinlikləri aydın görürəm və onlara hazıram.
- Cəmiyyətdə belə bir narahatçılıq da var ki, sizin namizədliyinizi qeydə almaya bilərlər. Belə olan halda hansı addımları atacaqsınız? Hakimiyyətin bu addımının hansı fəsadları ola bilər?
- İqtidar hər bir real namizədi qeydə almamağa çalışacaq. Burada söhbət tək məndən getmir. Amma mənim qeydə alınmamağım üçün heç bir əsas yoxdur. Çünki Konstitusiyada prezidentliyə namizəd üçün yazılan şərtlərin heç birini pozmuram. Əgər demokratik qüvvələrin namizədi qeydə alınmazsa və buna görə yalan arqumentlər gətirilərsə, düşünürəm ki, beynəlxalq aləm və Azərbaycan ictimaiyyəti buna sərt reaksiyasın verməlidir.
“İlham Əliyev seçki prosesini pozur”
- İlham Əliyev bir neçə gün əvvəl polislərlə görüşündə müxalifəti ünsür adlandıraraq, demokratik qüvvələri özlərinə böyük qardaş axtarmaqda ittiham etdi. Ilham Əliyev daha sonra vurğulayıb ki, beynəlxalq təşkilatlar kütləvi aksiyalarda əhaliyə qarşı adekvat olmayan güc tətbiq edən polislərin cəzalandırılmasını tələb etsələr də, o bunu etmir. Dövlət başçısının bu açıqlamalarını necə dəyərləndirirsiniz?
- Bunu çox mənfi dəyərləndirirəm. Özünü demokratik sayan hakimiyyətin başçısı belə şeyləri bəyan edirsə, deməli o, demokratiyanın mahiyyətini başa düşmür. Çünki seçkidə hər bir adam namizəd ola bilər. Seçkiyə qatılan şəxsi düşmən adlandırmaq seçki prosesini pozmaqdır. Ona görə indidən demək olar ki, Azərbaycanda seçki keçirmək çox çətindir. Hakimiyyətin məntiqindən belə çıxır ki, bizi dəstəkləyən, bizə səs verənlər düşmənlərə səs verirlər. Hakimiyyət belə üsullarla cəmiyyəti qorxutmağa çalışır. Bu çıxışlar qanunları, Konstitusiyanın əsas maddələrini pozur.
- Dövlət başçısı Avropa Birliyində görüşlər keçirən zaman prezident seçkilərində bütün namizədlərə bərabər şəraitin yaradılacağını bəyan edib. Amma hazırkı dönəmdə belə bir bəyanatla çıxış edir?
- Görün təzad necə qabarıq formada görünür. Ilham Əliyev bəyan edirdi ki, bütün namizədlərə seçkilərdə bərabər imkan yaradılacaq. Amma digər tərəfdən Ilhm Əliyev bildirir ki, məndən başqa namizədlər xalqın düşmənidir və onlara səs verənlər də düşmən mövqeyindən çıxış edir. Belə olan halda hansı bərabər imkanlardan danışmaq olar. Ilham Əliyev bu addımları ilə əslində Brüsseldə verdiyi açıqlamanı təkzib edir.
“Vətəndaş hakimiyyətə səs verməyəcək”
- YAP sədrinin yeni seçilən müavini Mehriban Əliyevanın namizədliyi haqqında mövzu yenidən gündəmdədir. Sizcə, bu müzakirələr nəyin görsənişidir? Seçkilərdə kimlə yarışacaqsınız?
- Mən bu məsələyə konkret cavab verə bilmərəm. Bu çox dolaşıq məsələdir. Hakimiyyət namizədini özü müəyyənləşdirməlidir. Bəlkə də hakimiyyət özü də seçkilərdə hansı mövqedən çıxış edəcəyini bilmir.
- Belə ehtimallar da var ki, Mehriban Əliyevanın seçkidə namizəd olacağı ilə bağlı informasiyanın dövriyəyə buraxılmasında məqsəd Bakı-Şirvan elektoratını parçalayaraq hakimiyyəti dəstəkləməyə yönəltməkdir?
- Azərbaycan xalqı bütöv bir xalqdır. Mən onu bölgələrə bölmək istəmirəm. Azərbaycanın bütün əyalətlərində əhalinin durumu ağırdır. Hazırda həyat Naxçıvanlıya, Şamaxılıya, Qazaxda yaşayana da ağırdır. Bu iqtidar Azərbaycan vətəndaşlarına böyük narazılıq gətirib. Hakimiyyət vətəndaşlara yaşamağa imkan vermir. Ona görə mən düşünmürəm ki, kimsə belə addımlara fikir verib iqtidara səs verə.
- Siz hazırkı hakimiyyətin elitasını tanıyırsınız. Sabiq səhiyyə naziri Əli Insanov Milli Şuranın 2-ci sessiyasında təşkilatı və onun vahid namizədini dəstəklədiyini bəyan edib. Iqtidar daxilindən dəstək gözləyirsinizmi? Çünki hakimiyyətin hazırda yürütdüyü siyasət, korrupsiya elə bir həddə çatıb ki, iqtidar daxilindəki bəzi qüvvələr də mövcud durumdan narazıdırlar?
- Mən bilirəm ki, Əli Insanov görkəmli alimdir və günahsız yerə tutulub. Mən ürəkdən istəyirəm ki, Əli Insanov və başqa siyasi məhbuslar azadlığa çıxsınlar. Və biz bir yerdə iqtidara qarşı seçki, dinc yol ilə mübarizə aparaq. Mən də o fikirdəyəm ki, hazırda hakimiyyətdəki məhdud bir dairə mövcud vəziyyətdən razıdır. Məmurların çoxu, orta və kiçik məmurlar hazırkı idarəçilikdən narazıdırlar. Amma öz mövqelərini, fikirlərini açıq formada ifadə etməkdən çəkinirlər. Amma düşünürəm ki, situasiya bir qədər dəyişərsə, hakimiyyət daxilindəki qüvvələr açıq şəkildə mövqelərini ifadə edəcəklər.
“Seçkilərin nəticələrinin necə olacağı xalqın əlindədir”
- ABŞ Konqressinin Helsinki Komissiyasında Azərbaycanla bağlı dinləmələr olacaq. Müzakirələrin Azərbaycanda demokratiyanın durumu, seçki öncəsi vəziyyətlə bağlı olacağı bildirilib. Bu dinləmələrdən nə gözləyirsiniz?
- Bu dinləmələr çox mühümdür və seçki öncəsi keçirilməsi yüksək qiymətləndirilir. Azərbaycan hakimiyyətinin xaricdə lobbisi fəaliyyət göstərir və bu yol ilə Azərbaycanla bağlı məlumatlar beynəlxalq aləmə dürüst formada çatdırılmır. Ona görə bu dinləmələrdə Azərbaycanla bağlı reallıqların ortaya çıxacağı və ölkəmizdə demokratiyanın acınacaqlı durumda olduğu açıq görünəcək.
- ABŞ səfiri Morninqstar Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasının vahid namizədlə çıxış etməsinə münasibət bildirib. Səfir bir daha vurğulayıb ki, ABŞ Azərbaycanda demokratik, azad seçkilərin tərəfdarıdır və bu istiqamətdə Amerikanın mövqeyi qəti olacaq. Bu açıqlamanı necə dəyərləndirirsiniz?
- ABŞ-da görüşlərimdə də vurğulanıb ki, Vaşinqton konkret heç kəsi dəstəkləməyəcək. ABŞ çalışacaq ki, seçkilərin şəffaf və azad keçirilməsi üçün əlindən gələni etsin. Bu dəstəyə görə sağ olsunlar. Amma Azərbaycandakı seçkilərin nəticələrinin necə olacağı xalqdan asılıdır. Seçkilərin nəticələrini nə ABŞ, nə də başqa bir ölkə həll edəcək. Yalnız xalqımız öz qəti mövqeyini bildirməli və seçkilərin taleyini həll etməlidir.
- Rüstəm bəy, sizin Türkiyəyə də səfəriniz nəzərdə tutulub. Bəllidir ki, Türkiyə hazırda Yaxın Şərqdə gedən demokratikləşmə prosesində fəal iştirak edir. Amma bundan əvvəlki seçkilərdə yol verilən saxtakarlığa Türkiyənin mövqeyi loyal idi. Bu dəfə Türkiyədən Azərbaycandakı seçkilərlə bağlı sərt yanaşmanın şahidi ola bilərikmi?
- Mən elə bu üzdən Türkiyəyə səfər etmək istəyirəm. Türkiyədə Azərbaycana qarşı olan münasibəti görürəm. Hazırda Türkiyənin Azərbaycandakı gözlənilən seçkilərlə bağlı hansı mövqedə olduğunu bilmirəm. Bu üzdən dəqiq informasiyaya sahib olmaq üçün Türkiyəyə səfər edəcəm.
- Görüşəcəyiniz şəxslərə Azərbaycandakı seçki saxtakarlığına sərt reaksiya vermələri üçün müraciətiniz olacaqmı?
- Əlbəttə. Görüşün məqsədi elə budur ki, Azərbaycandakı seçki öncəsi durum Türkiyənin də gündəminə gətirilsin.
Sual-cavab
-
Dövlət Departamentinin nümayəndəsi, Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə Büronun Avropa təhlükəsizliyi və siyasi məsələlər İdarəsinin direktoru Liam Uesli Turan-ın Vaşinqtondakı müxbiri Aleks Raufoğlu ilə müsahibəsində NATO-nun Ukraynanın müdafiəsi ilə bağlı planları haqqında danışıb.
-
Ölkənin ən təcrübəli dövlət və siyasət adamlarından biri Sadettin Tantan Turan İnformasiya Agentliyinin suallarını cavablandırdı
-
Al-Jazeera kanalı Türkiyə bürosunun əməkdaşı Yılmaz Akıncı “Peşimdeki melek” adlı xatirələr kitabının işıq üzü görməsindən sonra Turan İnformasiya Agentliyinin suallarını cavablandırdı
-
Sahibkarlığın və Bazar İqtisadiyyatının İnkişafına Yardım Fonduna rəhbərlik edən nüfuzlu ekspert Sabit Bağırov Turan agentliyinə eksklüziv müsahibəsində BMT-nin İqlim Dəyişikliyi haqqında Çərçivə Konvensiyasının tərəflərin 29-cu Konfransının (KX29) ev sahibi kimi ölkənin qarşıdakı roluna işıq salır.
Rəy yaz