Solovyov Jirinovskini təkrar edəcəkmi?

Suriya dramına qoşulmuş Rusiyanın ətrafında fırtınalar baş verir. Azərbaycan istər-istəməz Rusiyaya bağlanıb və öz problemlərinin həllində onun maraqlarını və problemlərini nəzərə almağa məhkumdur, - bu barədə İlham Əliyev moskvalı teleaparıcı V.Solovyova bildirib.

Rusiya hara gedir? Və bununla da ölkə ilə sıx bağlı olan Azərbaycanı nələr gözləyir? “Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Elxan Şahinoğlu Turan agentliyinə müsahibəsində bu barədə danışıb.

- Müşahidəçilər gözləyirdilər ki, Amerika dövlət katibinin Moskvaya səfərilə Suriyada mühabirə dayandırılacaq. Ancaq bu, baş vermədi? Niyə?

- ABŞ dövlət katibi Reks Tillersonun Rusiyaya səfəri iki ölkə arasındakı fundamental məsələlərin heç birini həll etmədi. Bununla belə, Putin və Tramp administrasiyaları arasında rəsmi dialoq başlandı, RF prezidenti amerikalı diplomatı qəbul etdi, halbuki, son dəqiqəyə qədər heç kim bilmirdi ki, bu görüş olacaq. Ancaq görüşdən fayda olmadı. Rusiya Bəşər Əsədi dəstəkləməkdə davam etdi. Amerika isə Suriya prezidentini devirmək niyyətindədir.

Əsədi saxlamaq Moskvaya baha başa gələcək. Suriya müharibəsində 21 nəfər rusiyalı hərbçi həlak olub, milyardlar xərclənib, RF ilə Qərb arasında münasibətlər pişləşir.  Mənə belə gəlir ki, Kreml Əsədin digər suriyalı siyasi fiqurla əvəzlənməsinin mümkünlüyü üzərində düşünməlidir. Moskvada Tillerson bir ifadə ilə işarə etdi ki, Əsədin digər siyasi xadimlə əvəz edilməsinin əleyhinə deyil. Moskva Rusiya bazalarının Suriyada qalması üçün özünə sadiq suriyalı tapmalıdır. Vaşinqton isə fikrimcə, etiraz etməyəcək.

- Suriya münaqişəsində Moskva və Vaşinqtonun güzəştə getməməsinin Azərbaycana nə kimi təsiri ola bilər?

-  ABŞ-ın Azərbaycandakı səfiri Robert Sekutanın "Azərbaycanla bağlı gözləntilərə gəlincə, düşünürəm ki, istənilən sivil ölkə kimi,  Suriyada dinc nizamlanmaya nail olunmasında dünya birliyinin səylərinin dəstəkləməsidir və Əsəd rejimi tərəfindən atılan  addımarın  məqbul olmadığını  nümayiş etdirməkdir" bəyanatı anlaşılmazdır. Hansı səbəbdən Azərbaycan ABŞ-ın Suriya ilə bağlı siyasətini dəstəkləməlidir? Bu cür hərəkət Azərbaycanın təhlükəsizliyinə ziddir. Rusiyanın xarici siyasətini düzgün hesab etmirəm. Ancaq amerikalıların xətri üçün niyə Rusiyaya düşmən olmalıyıq? Axı Azərbaycanın Suriyada öz maraqları yoxdur. Əlbəttə, Əsədin hərəkətlərini mən də qəbul etmirəm, hesab edirəm ki, o, öz legitimliyini çoxdan itirib və onun hakimiyyətdən kənarlaşdırılmasını dəstəkləyirəm.

Ancaq mən müstəqil siyasi ekspert kimi fikir yürüdürəm, rəsmi Bakı mənim istədiyim kimi hərəkət edə bilməz ki.

Azərbaycanın Yaxın Şərqdə və Suriyada maraqları yoxdur.   Bizim yeganə istəyimiz odur ki, Suriyada sülh olsun, bu dövlətin ərazi bütövlüyü təmin edilsin. Rəsmi Bakıya başqa bir şey lazım deyil.

Yaxşı olardı ki, ABŞ-ın Ermənistandakı səfiri Amerikanın Suriyada Bəşər əleyhinə siyasətinə Yerevanın yardım etməsini istəsin. ABŞ Qarabağın işğalının əleyhinə çıxış etməyərək ermənilərin əhvalını pozmaq istəmir, ancaq Suriyada amerikalılara Azərbaycanın yardımı lazım olur. Niyə? Bizim başımıza yeni problemlər açmaq üçünmü?

- İ.Əliyev və N.Patruşev Bakı görüşündə nədən danışıblar?

- Bütün bunlar Rusiyadan Azərbaycana qonaqların səfərləri fonunda baş verir. Aprelin 10-da İlham Əliyev RF Təhlükəsizlik Şurasının katibi Nikolay Patruşevi qəbul edib. Söhbət zamanı ikitərəfli siyasi, iqtisadi, humanitar əlaqələr, təhlükəsizlik məsələləri müzakirə edilib. Bu görüşdə Patruşev maraqlı fikir söyləyib, deyib ki, ikitərəfli münasibətlərin inkişafında təhlükəsizlik məsələsi mühüm əhəmiyyət daşıyır.  “Əgər təhlükəsizliyi təmin etsək, mədəni, iqtisadi və digər sahələrdə əlaqələrin inkişafında problem olmaz”.

Patruşevin səfərindən bir gün öncə İ.Əliyev rusiyalı telejurnalist Vladimir Solovyovu qəbul edib.  Bu, onun Bakıya ilk gəlişidir. Azərbaycan və Türkiyəni sevmir. Öz proqramlarında qəti antitürk mövqeyi nümayiş etdirir, Ermənistanı və Qarabağ separatçılarını dəstəkləyir. Bu aspektdə Solovyovun Azərbaycana gəlişi çox sual doğurur. Çünki o, dəfələrlə Dağlıq Qarabağda olub. Belə şəxslər isə Azərbaycan XİN-in “qara siyahı”sına daxil edilir və üzr istəməyincə bizim ölkəyə buraxılmır. Solovyov Moskvaya qayıtdıqdan sonra deyib ki, Qarabağa səfərlərinə  görə Azərbaycandan üzr istəməyib.

Göründüyü kimi, Solovyovu Azərbaycana dəvət etməklə ölkə rəhbərliyi onun Azərbaycan əleyhinə televiziya çıxışlarını neytrallaşdırmaq istəyib. Yəni, Bakıya gəlib Azərbaycan prezidenti ilə görüşən şəxs bu ölkəni tənqid etməyəcək və Qarabağ məsələsinin müzakirəsində balans saxlayacaq. Hər halda Azərbaycan Prezident Administrasiyasında belə hesab edirlər. Bakının gözləntiləri özünü doğruldacaqmı? Biz bunu Solovyovun növbəti tok-şousunda görəcəyik. Baxaq, görək Solovyov da Jirinovski kimi edəcəkmi? O da Azərbaycan haqda çox xoşagəlməz şeylər danışmışdı, ancaq Bakıya gələndən sonra belə etmir.