İkitərəfli münasibətləri tərsindən oxumağın zamanı...

21,5 ildən bəri ölkəni idarə edən partiyanın 31 martdakı bələdiyyə seçkisindən qalib çıxa bilməməsi xarici siyasətdəki addımların yavaşlamasına səbəb oldu-bunu görməmək mümkün deyil.

Kəşfiyyat idarəsinin keçmiş rəisi, indiki xarici işlər naziri Hakan Fidanın təhlükəsizlik sahəsindəki təcrübələrini tədavülə daxil etməsi nəticəsində İraq ilə imzalanan sazişlərdən başqa konkret addımlar görünməzkən Rusiya-Ukrayna savaşında hansı mövqedə durulacağına dair  işarələr də gözə dəymir.

Qərbdən edilən  təlqinlər (bəzən isə təzyiqlər) Moskva ilə həm ticarət, həm bank əməliyyatları sahəsində limitləri  özüylə gətirib-gələrkən NATO-nun da Türkiyədən hər hansı konkret tələbi  görünmür.

Ona görə Ankara daha çox öz meydançasında və ya top  rəqibin meydançasına keçəndə, dar sahədə paslaşmaqla məşğuldur. Durumun bu şəkildə davam edəcəyini gözləmək sadəlövhlük olardı. Xüsusilə, müharibədə Rusiyaya qarşı Qərbin silahlarından  istifadəyə  icazə verilməsi əvvəl-axır Türkiyənin də bu və ya digər şəkildə  bu proseslərin içinə girməsinə səbəb olacaq.

Krım və ətrafındakı bölgələrdə cərəyan edən gəlişmələr Ankara tərəfindən yaxından izlənməklə qalmayıb, eyni zamanda bu istiqamətdə  müəyyən planların hazırlanmasından təbii də heç nə ola bilməz.

Baş nazir Nikol Paşinyanın həm Moskvaya qarşı kəskin addımlarını, həm də Türkiyə ilə bağlı mülayim açıqlamalarını Ankaranın təhlil etmədiyini sananlar, əlbəttə ki, yanılırlar.

Ermənistan ilə münasibətlərin  normallaşmasını böyük ölçüdə Bakının iradəsinə tabe edən Ankaranın günün birində və Bakı ilə yeni umu-küsüyə səbəb olmadan özünün planlarını tədavülə daxil edə biləcəyi ehtimalını da dəftərin kənarına qeyd etmək realist iş olacaq.

Hələlik isə Türkiyə siyasi islamının gələcəyi baxımından məhəng daşı xarakterindəki Qəzza məsələsinə hökumətin uzaqdan-yaxından müdaxilə edə bilməməsi iqtidar partiyasının reytinqinə mənfi təsir göstərməsə də,  İsrail ilə yaxın münasibətlərini gücləndirən Azərbaycana qarşı kəskin reaksiyalara mediadan küçəyə sıçrama nümunələri əlavə olur.

Liderlərinin  çoxunun  indiki iqtidar partiyası  qurucularının övladları və ya qohum- əqrəbası olduğu  “Fələstin üçün min gənc”  təşkilatının aksiyalarının da bu çərçivədə analiz edilməsi lazımdır...

31 mart bələdiyyə seçkisinin üstündən iki aydan çox vaxt keçməsinə baxmayaraq, iqtidar partiyası hələ də özünü toplaya bilməyib. Ləğv edilmiş bir neçə rayonda yenidən keçirilən seçki 31 martın ümumi mənzərəsinə mühüm təsir göstərə bilməzkən iqtidar öz tərəfdarlarını dini motivləri diri saxlamaqla konsolidasiya etməyə çalışır.

Yeni konstitusiya  təklifi bunun örnəklərindən biri ikən milli Təhsil Nazirliyinin hazırladığı dərs proqramları qanununun parlamentdən keçməsi dünyəvi təbəqə arasındakı narahatlığı daha da artırıb.

Hökumətin ən aktiv üzvü, daxili işlər naziri Ali Yerlikaya  gecə  keçirilən polis əməliyyatları barədə hər gün səhər tezdən  sosial mediada məlumatlar  paylaşarkən, xüsusilə, Rusiya vətəndaşlarının yaşamaq üçün icazələrinin uzadılmamasının səbəbi də  müəmma kimi qalır.

Avropa İttifaqı, xüsusilə, Orta Şərq, İraq və Əfqanıstandan gələn qaçqınların İstanbulda qalması üçün bələdiyyə sədri Əkrəm İmamoğlu ilə əməkdaşlığı gücləndirərkən ölkənin cənub-şərq bölgələrindəki mal-qara sahibləri sürülərini otarmaq üçün ayda 3000 dollara çoban tapa bilməmələrindən şikayət edirlər.

Xəzinə və maliyyə naziri Mehmət  Şimşəkin rəhmsiz tədbirləri ölkənin milli gəlirinin  40%-ni nəzarətdə  saxlayan 1%-i daha da varlandırarkən yoxsulluq statistikalarının getdikcə artması ölkəni çıxılmaz nöqtələrə doğru sürükləyir.

Başda ana müxalifət partiyası olmaqla, digər müxalif partiyalarla da münasibətləri  “normallaşdırmaq”  tərəfdarı olduğunu hər fürsətdə açıqlayan AKP lideri və dövlət başçısı Ərdoğanın bu istiqamətdə konkret addımlar atması gözlənilir.

Bu addımların gecikməsi halında siyasi məhbusların azad edilməsi üçün beynəlxalq qurumlardan gələn təzyiqlərin daha da güclənəcəyini təxmin etmək çətin deyil. Təxminən 8 ildən bəri həbsdə olan siyasi məhbuslara  görə Avropa İttifaqı, ABŞ və beynəlxalq insan haqları təşkilatlarının təzyiqinə məruz qalan hökumətin bu məsələdəki təkidə son qoyacağı düşünülsə də (“yandaş media”nın bəzi jurnalistləri vasitəsilə tədavülə daxil edilən iddialar vardı) siyasi məhbislar həbsdə qalmağa davam edir.

Cənub-şərq bölgələrində   kürd təmayüllü partiyadan seçilmiş bələdiyyələrə Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən qəyyum təyin edilməsi prosesinə yenə start verilməsi hökumətin ənənəvi siyasətdən vaz keçməyəcəyini göstərsə də, 31 martdakı nəticələr ana müxalifət partiyasının bu məsələdə də səsinin daha güclü çıxmasına və sədr Özgür Özəlin “Qəyyum təyinatını rədd edirik!” deməsinə səbəb ola bilir.

Türkiyə  cəmiyyəti siyasi partiyalar arasındakı münasibətlərin normallaşmasını gözləyir, yoxsa əhalinin əksəriyyətini yaşayış problemləri maraqlandırır?

Sizcə?...