Ekspertlər Azərbaycan və Ermənistan rəhbərlərinin Moskva görüşü ilə bağlı pessimist əhval-ruhiyyədədir

Bakı/11.01.20/Turan: Azərbaycanda ekspertlər bu gün prezident İ.Əliyevin baş nazir Nikol Paşinyanla Moskva görüşündən gözləntilərini  Facebook-da açıqlayıblar. Vasitəçi prezident Vladimir Putin olacaq. 2020-ci ildə Qarabağ müharibəsindən sonra ilk dəfə 11 yanvar 2020-ci ildə münaqişə ölkələri arasında yüksək səviyyədə danışıqlar gözlənilir.

Politoloq Ərəstun Oruclu yazır ki, onun gözləntiləri bir o qədər də optimist deyil, çünki artıq 2 aydır baş verənlərdə, ümumiyyətlə, pozitiv dinamika müşahidə olunmur.

Əksinə, biz "sülhməramlı" adı altında ölkəyə yeridilənlərin qondarma rejimin tör-töküntülərini səfərbər edərək onu reanimasiya etməyə çalışdığını görürük. "Sülhməramlıların" özbaşınalığını 2 aylıq susqunluqdan sonra, nəhayət, İlham Əliyev də etiraf elədi. Amma belə etirafların zamanı artıq keçib və ümumiyyətlə etiraflar heç nəyi dəyişmir.

“İndi məncə, Rusiyanın başlıca vəzifəsi oz qoşunlarının statusunu rəsmiləşdirmək və eyni zamanda da digər ölkələrin silahlı qüvvələrinin istənilən keyfiyyətdə regiona yerləşdirilməsinin qarşısını alan hansısa bir sazişin əldə olunmasıdır.

Söhbət təxminən Xəzərin statusu haqda imzalanmış məlum anlaşmadan gedir. Qısaca xatrıladım ki, həmin anlaşmaya əsasən Xəzər hövzəsində yerləşməyən ölkələrin dənizin neytral sularında hərhansı fəaliyyəti üçün bütün Xəzəryanı ölkələrin razılığı lazımdır.

Bundan əlavə, Moskva Qarabağdakı qoşunlarının sayını artırmağa çalışır və bu gün də buna cəhd edəcək.

Fikrimcə, Rusiya üçün digər önəmli bir vəzifə də Qarabağın statusunun heç olmazsa müzakirə predmetinə çevirən müqavilənin imzalanmasıdır.

Bunlar əlbəttə ehtimallardır, amma eyni zamanda məntiqə söykənən və son iki ayda gördüklərimizdən, araşdırmalarımızdan ortaya çıxan ehtimallardır”,- Ə.Oruclu hesab edir.

Keçmiş xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov sosial şəbəkədə yazır ki, bugünkü görüşün formatı, daha doğrusu, Ermənistanın iştirakı, müzakirə olunmalı məsələlərin siyahısını müəyyən edir. Həmin məsələləri təyin etməyə çalışaq:

1- 10 noyabr bəyanatı ilə müəyyən edilmiş tədbirlərin icrasının gedişi və bunların praktiki cəhətdən reallaşdırılmasının vəziyyəti;

а) erməni qoşunların Ağdam, Kəlbəcər və Laçın rayonlarından çıxarılması;

b) atəşkəs rejiminin stabilləşdirilməsi üzrə tədbirlər;

c) əhalinin doğma yurdlarına qayıtmasını təmin etmək üçün tədbirlərin praktiki cəhətdən reallaşdırılması;

d) regionda kommunikasiyaların, o cümlədən prioritet kimi təyin edilmiş (Laçın, Mehri) kommunikasiyaların normallaşdırılması;

e) sülhün dəstəklənməsi əməliyyatının, o cümlədən onun yeni komponenti olan Rusiya-Türkiyə müşahidə missiyasının praktiki cəhətdən reallaşdırılması məsələləri.

2- 10 noyabr bəyanatının icrası zamanı bu sənəddə göstərilməyən məsələlərin həyata keçirilməsi zamanı yaranan problemlərin müzakirəsi;

а) Azərbaycan Respublikası və Ermənistan Respublikası arasında sərhədlərin ilkin delimitasiyası, prosesin gedişatı və praktiki cəhətdən mübahisəli məsələlərin həlli;

b) sülhməramlı missiyanın funksiyalarının (mandatının), o cümlədən sülhməramlıların Rusiya-Türkiyə Monitorinq Missiyası ilə qarşılıqlı əlaqələrinin konkretləşdirilməsi;

c)Sülhməramlıların və Monitorinq Missiyasının nəzarətində olan ərazilərdən Ermənistan Respublikasının silahlı qüvvələrinin çıxarılması və bunların müəyyən edilməsi;

d) Laçın və Mehri dəhlizlərinin işləməsi qaydalarınşın konkretləşdirilməsi;

e) Sülhməramlı əməliyyatının məsuliyyət zonasında fəaliyyət göstərməkdə davam edən tərksilah və qeyri-qanuni silahlı birləşmələrin buraxılması mexanizmlərinin müəyyən edilməsi;

е ) əsir və girovların mübadiləsi üzrə razılaşmaların həyata keçirilməsi.

Hesab edirəm ki, təxminən bu məsələlər ətrafında müzakirə aparıla bilər. Mətbuat üçün bəyanatdan əlavə hansısa sənədin qəbul olunması ehtimalı azdır. Çox güman ki, əldə olunmuş razılaşmalar şifahi olacaq və məxfi saxlanılacaq”, - T.Zülfüqarov ehtima edir.

 Hələlik bu qədər... Baxaq reallıqda nə baş verəcək, sonra isə irəli sürdüyüm fikirlərlə müqayisə edək...

Milli Məclisin deputatı Rasim Musabəyov qeyd edir ki, Ermənistan hərbi komandanlığının möhlətli hərbi xidmət əsgərlərini tərxisdən sonra Qarabağa qaytarmaq cəhdləri 10 noyabr üçtərəfli bəyanata ziddir və valideynlərin etirazına səbəb olur. Əgər Rusiya sülhməramlıları bu əməllərin qarşısını almasa, Azərbaycan erməni hərbçilərin öz ərazisinə girişinin qarşısını müstəqil şəkildə almaq hüququna malikdir.

Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin keçmiş əməkdaşı İlham İsmayıl V.Putinin Fransa prezidenti E.Makronla telefon söhbətindən narahatlığını bildirib.   Bu söhbət 11 yanvar danışıqlarından bir gün öncə baş tutub.

“Fransa prezidentinin, senatının birmənalı şəkildə Ermənistanın mövqeyini dəstəklədiyi, müdafiə etdiyi məlum məsələdir. Bu zəng Minsk Qrupu həmsədr ölkəsi olan Fransaya edilən zəng kimi qəbul oluna bilməz, olsaydı ABŞ rəsmilərindən biri ilə də formal olaraq danışılmalı idi. Fransa prezidentinin Azərbaycanın maraqlarının əleyhinə söhbət apardığına şübhəmiz yoxdur və sabah, necə deyərlər, tüstüsü çıxacaq”, - İ.İsmayıl yazıb. —0--