Media-icmal 06.06.19

Təmas xəttində zərər dəymiş evlərdə təmir-bərpa işləri, ARDNF-nin xaricdəki əmlaklara görə düşdüyü zərər, neftin qiymətinin enməsinin ölkəyə mümkün təsirləri və s. məsələlər bugünki (06 iyun 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Təmas xəttində təmir-bərpa işləri

"Ağdamda Ermənistan silahlı birləşmələrinin atəşi nəticəsində zərər dəymiş evlərin bərpası davam etdirilir" sərlövhəli məqalədə Ağdam rayonunun Ermənistan qoşunları ilə təmas xəttində zərər dəymiş evlərin bərpası dəyərləndirilir.

Müəllif deyir ki, təmas xəttinə yaxın bu evlərə erməni tərəfin iriçaplı silahlardan və artilleriya qurğularından intensiv atəşə məruz qoyması nəticəsində zərər dəyib və bərpa işləri Prezident İlham Əliyevin "Ağdam rayonunun erməni silahlı birləşmələri ilə təmas xəttində yerləşən yaşayış məntəqələrində əhalinin mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına dair əlavə tədbirlər haqqında" 2018-ci il 5 noyabr tarixli Sərəncamına əsasən aparılır.

Müəllif deyir ki, Ağdam Rayon İcra Hakimiyyətindən 121 evin bərpa ediləcəyi bildirilib: "Bərpa ediləcək 121 evdən 23-ü Çəmənli, 11-i Qaradağlı, 9-u Mahrızlı, 9-u Sarıcalı, 7-si Hacıməmmədli, 7-si Məmmədbağırlı, 7-si Orta Qərvənd, 7-si Təzəkənd, 6-sı Evoğlu, 6-sı İsalar, 5-i Ayaq Qərvənd, 5-i Əfətli, 4-ü Çıraxlı, 4-ü Rzalar, 3-ü Əhmədağalı, 3-ü Mirəşülli, 3-ü Zəngişalı, 1-i Kolqışlaq, 1-i Şükürağalı kəndlərindədir".

Müəllifin sözlərinə görə, artıq 85 evdə əsaslı bərpa işləri başa çatdırılıb, qalan 36 evdə isə təmir işlərinə başlanılıb.

Müəllif vuğulayır ki, zərər dəymiş evlərin sakinləri bərpa işlərindən razılıq edirlər.

"Kəndə düşən mərmilərin partlaması nəticəsində evimiz daha da qəzalı vəziyyətə düşmüşdü. Çətin şəraitdə yaşayırdıq. Dövlətimizin başçısına minnətdarıq. Evimiz yenidən tikildi. Bütün işlər yüksək keyfiyyətlə görülüb. Hazırda tamamlanma işləri aparılır. Tezliklə rahat, təmirli mənzildə yaşayacağız", deyə belə sakinlərdən biri bildirib".

Rzalar kənd sakini Həsən Şirinovun ailəsi isə artıq bərpa edilmiş mənzillərində yaşayır: "Prezidentimizin Sərəncamına əsasən bizim evimiz də yüksək səviyyədə bərpa edildi. Artıq ailəmlə birgə üç otaq və mətbəxdən ibarət evimizdə yaşayırıq. Ailəm adından Prezidentimizə minnətdarlığımı bildirirəm".

Müəllif vurğulayır ki, sərəncama əsasən Ağdam rayonunun təmas xəttinə yaxın 19 yaşayış məntəqəsində 121 fərdi yaşayış evinin bərpası üçün 2018-ci il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Prezidentinin Ehtiyat Fondundan 3 milyon manat ayrılıb.

Buna necə haqq qazandırmaq olar?

"YeniSabah.az"da isə "100 milyonlarla dollar itkisinə necə haqq qazandırmaq olar?" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Sayt iqtisadçı-alim Qubad İbadoğlunun Dövlət Neft Fondunun xaricdə aldığı daşınmaz əmlaklarla bağlı zərərə düşməsi barədə düşüncələrinə yer verib.

İqtisadçı deyir ki, bu yaxınlarda Dövlət Neft Fondunun bu əmlaklardan zərərə düşdüyü barədə rəqəmləri açıqlayıb, Fond isə bu deyilənləri təkzib etmək istəyib, amma bu təkzibin astarı üzündən betər olub.

Bundan irəli gələrək, müəllif diqqəti Fondun dünən (yəni iyunun 4-də) açıqladığı 3 məqama yönəldir.

Q.İbadoğlu deyir ki, açıqlamasında Fondun sahibi olduğu Londonun "West End" səmtində, Seynt Ceyms 78 ünvanında yerləşən 57,35 milyon funt sterlinq və ya 121 milyon dollar dəyər itirən 11 min kv metr sahəsi olan daşınmaz əmlak obyektinin istifadəsiz qaldığını bildirib.

Müəllifin sözlərinə görə, Fond isə cavabında bildirir ki, hazırda binada icarədar yoxdur, binanın təmirinə münbit şərait var. Bunun nəticəsində binanı daha əlverişli şərtlərlə icarəyə vermək imkanı yaranacaq və təmirin 2020-ci ilin sonuna yekunlaşması nəzərdə tutulub.

Q.İbadoğluna görə, daşınmaz əmlak obyektinin qısamüddətli dövrdə icarədarsız qalması 2018-ci ilin sonunda aparılan qiymətləndirmədə binanın dəyərini azaldıb.

İqtisadçı deyir ki, açıqlamasında Moskvanın Tverskaya 16 ünvanında yerləşən, 18 min kvadrat metr sahəsi, 84,5 milyon dollar dəyəri olan ofis və ticarət mərkəzindən Fondun 2018-ci ildə 1 rubl belə qazanmadığını bildirib.

Müəllifin sözlərinə görə, Fond isə bildirir ki, bu obyektdə də müvafiq təmir işləri gedir, təmir işləri başa çatdıqdan sonra tam olaraq H&M şirkətinə icarəyə verilib, hazırda isə obyektin ofis hissəsində təmir işləri aparılır.

Q.İbadoğlu deyir ki, daha bir açıqlaması Fondun son 2 ildə VTB bankına qoyduğu sərmayələrdən 216 milyon dollar itirməsilə bağlı olub.

İqtisadçı alimin sözlərinə görə, buna cavab olaraq Fond bildirir ki, 2018-ci il VTB Bank üçün mütləq rəqəmlər baxımından uğurlu il olsa da, təəssüf ki, bankın bazar dəyərində azalma tendensiyası müşahidə olunub, Rusiyaya tətbiq olunan beynəlxalq maliyyə sanksiyaları bu ölkənin maliyyə bazarlarından ucuz kapital cəlb etmə imkanını faktiki olaraq yoxa endirib.

Q.İbadoğlu deyir ki, bu açıqlamaya görə, Fondun VTB-yə qoyduğu sərmayələrdən itkilər bu il də davam edəcək, o zaman niyə sərmayələr geri çəkilmir, 3 idir ki, itkilərə məruz qalır.

"Müəllimi 180-200 dollar, həkimi 120-150 dollar məvacib alan, pensiyaçısı 100-120 dollar təqaüdlə dolanan, uşaq puluna, tibbi sığortaya, güvənli sosial təminata həsrət qalan, ağır yaşayış şərtləri ilə yoxsulluq və işsizlik girdabında çabalayan vətəndaşları təmsil edən dövlətin Neft Fondunun hər il 100 milyonlar dollar itkisinə necə haqq qazandırmaq olar?", deyə məllif qənaətini ifadə edir.

Əgər neft 40 dollara ensə...

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Bizim üçün neftin kritik qiyməti 40 dollardır - ekspert" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif dünya bazarında neftin ucuzlaşması və bunun Azərbaycana mümkün təsirlərini iqtisadçı-ekspert Pərviz Heydərovla müzakirə edir.

Yazı müəllifi neftin ucuzlaşdığını, hətta ABŞ-ın İrana qarşı sanksiyaları fonunda neft istehsalının mühüm hissəsini əhatə edən bölgədə münasibətlərin gərginləşməsinin bu ucuzlaşmanın qarşısını ala bilmədiyini bildirir.

Müəllif analitiklərə istinadən neftin ucuzlaşmasına səbəb kimi neft bazarında təklifin tələbi üstələməsini, ABŞ-Çin ticarət qarşıdurması nəticəsində dünyada neftə olan tələbatın yaxın və ortamüddətli dövrdə daha da azalmasını göstərir.

Müəllif deyir ki, ucuzlaşma Azərbaycan neftindən də yan ötmür, belə ki, iyunun 4-nə Azərbaycanın dünya bazarına çıxararaq satdığı "Azeri LT CIF" markalı xam neftin qiyməti 2,77 ABŞ dolları və yaxud 4,13 faiz azalaraq 64,32 dollara düşüb.

Yazıda vurğulanır ki, ixracatının 80 faizdən çoxunu təşkil edən neftin ucuzlaşması Azərbaycanın gəlirlərinin də kəskin azalması ilə müşayiət olunur.

Müəllifin qənatinə görə, qlobal səviyyədə baş verən proseslər daha çox neftin ucuzlaşmasının davamlı olacağından xəbər verir.

Müəllif bu ilin əvvəlindən ölkədə pensiya, minimum əmək haqqı və müavinətlərin artırılması istiqamətində mühüm addımlar atıldığını, ölkə rəhbərliyinin bu addımların davamlı olacağını bəyan etdiklərini xatırladır və

"Neft qiymətlərinin ucuzlaşması və: Gəlirlərin azalması şəraitində sosial xarakterli addımların davamlılığını təmin etmək mümkün olacaqmı? İndiyədək aparılan artımlar nəticəsində artan büdcə xərclərini qarşılamaqda çətinliklər yarana bilərmi?", deyə sosial islahatların perspektivinə də toxunur.

İqtisadçı-ekspert Pərviz Heydərov isə qəzetə bildirir ki, hazırda dünya bazarında neftin qiymətləri 60 dollar civarındadır və qiymətlərdəki ucuzlaşma Azərbaycanın dövlət büdcəsində nəzərdə tutulan xərclərin qarşılanması üçün kritik hədd deyil".

Ekspertə görə, Azərbaycanın dövlət büdcəsi üçün neftin qiymətinin 50 dollara enməsi büdcə gəlirlərinin təmin olunmasında müəyyən problemlər yarada bilər: "Azərbaycan manatının stabilliyinə, büdcə xərclərinin təmin olunmasına neftin qiymətinin ən təhlükəli həddi 40 dollar hesab olunur. Dünya neft bazarında qiymətlərin 40 dollara qədər ucuzlaşması isə yaxınmüddətli dövrdə gözlənilən deyil".

P.Heydərova görə, indiyədək olan qiymətlər bundan sonra ciddi ucuzlaşma olacağı təqdirdə belə, bu ilin büdcəsinə təsir göstərməyəcək, ölkədə kölgə iqtisadiyyatına qarşı həyata keçirilən tədbirlər, vergi siyasətindəki yeniliklər büdcə gəlirlərində ciddi artımlara səbəb olub.

Ekspert deyir ki, sosial müdafiə xarakterli tədbirlərin maliyyələşmə mənbələri arasında neft gəlirləri yeganə mənbə deyil və neftin kritik hədd olan 40 dollara qədər ucuzlaşması baş verərsə, bu, yalnız növbəti artımların reallaşmasının qarşısını ala bilər.