Media-icmal 17.10.18

Ölkədə itisadiyyatın inkişafı, korrupsiya hallarının baş verməsi, Badamdarda sürüşmənin səbəbləri və s. məsələlər bugünki (17 oktyabr, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Möhkəm sabitlik - davamlı inkişafın təminatçısı

"Azərbaycan" qəzeti "Davamlı inkişaf və möhkəm sabitlik" sərlövhəli məqalədə ölkədə iqtisadi inkişafı və ictimai sabitliyi dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Prezident İlham Əliyev idarəçiliyində hökumətin görmüş olduğu və görəcəyi işlərlə bağlı ictimaiyyəti məlumatlandırması əsas yer tutur, bu mənada hər rübün və ilin yekunlarına dair Nazirlər Kabinetinin iclaslarının keçirilməsi həm də iqtidarın xalq qarşısında hesabatıdır: "Belə iclaslar Azərbaycan iqtidarının fəaliyyətindəki şəffaflığın əyani sübutudur. Eyni zamanda, bu cür iclaslar təsdiqləyir ki, vətəndaşların iqtidara olan etimadını, həmçinin uğur və nailiyyətləri şərtləndirən mühüm amillərdən biri də sosial məsuliyyət prinsipidir".

Müəllif hesab edir ki, 2018-ci il hələ başa çatmasa da, artıq Azərbaycan üçün növbəti uğurlu il kimi tarixə düşəcəyini söyləmək olar, belə ki, bir neçə il əvvəlki çətinliklər artıq geridə qalıb: "2016-cı ildən başlanan yeni iqtisadi islahatlar ölkədə xüsusən qeyri-neft sektorunun inkişafını təmin edib. İqtisadiyyatdakı inkişaf 2018-ci ildə də artan templə davam edib. Ona görə də ötən 9 ay inkişaf templərinin sürətləndirilməsi istiqamətində növbəti uğurlu mərhələ kimi də səciyyələndirilə bilər".

Yazı müəllifi bu ilin uğurlu olmasını bu il oktyabrın 9-da keçirilmiş Nazrilər Kabinetinin iclasında dövlət başçısının çıxışından sitat gətirməklə qüvvətləndirir: "2018-ci il ölkəmiz üçün uğurlu il olmuşdur. İlin əvvəlindən qarşımıza qoyduğumuz bütün vəzifələr uğurla və vaxtında icra edilir. Azərbaycan 2018-ci ildə də öz dinamik inkişafını təmin etmişdir və ölkəmiz əmin-amanlıq, sabitlik, təhlükəsizlik şəraitində yaşamışdır".

Müəllif rəsmi statistikaya istinadən bu inkişafın rəqəmlərlə ifadəsinə toxunaraq, ümumi daxili məhsulun 0,8%, qeyri-neft sektorunun 1%, sənaye istehsalının 2%, qeyri-neft sənayesinin 10,8% artdığını bildirir.

Yazı müəllifi rəqəm sadalamasını davam etdirərək bu dövrdə əhalinin gəlirlərinin inflyasiyanı 3,6 dəfə üstələdiyini, ölkə iqtisadiyyatına 9 milyard dollar sərmayə qoyulduğunu, valyuta ehtiyatlarının 45 milyard dollara çatdığını və s. nəzərə çatdırır.

Müəllif deyir ki, dövlətin yüksəlişi, iqtisadi inkişaf daxili sabitlik və siyasi-ictimai asayişin təmin olunması ilə birbaşa bağlıdır, Azərbaycanda əldə edilən bütün uğurlar həm də sabitliyin nəticəsidir.

Məqalə müəllifi dövlət başçısından sitat gətirməklə bu ilki uğurların əsaslarını göstərir: "Bugünkü dünyada vəziyyəti nəzərə alsaq, deməliyik ki, bu gün sabitlik, təhlükəsizlik hər bir ölkə üçün əsas amillərdən biridir. Azərbaycanda isə təhlükəsizlik, əmin-amanlıq, sabitlik qorunur, möhkəmlənir. Sabitliyin, uğurlu inkişafımızın təməlində bizim düşünülmüş siyasətimiz dayanır, eyni zamanda, xalq tərəfindən bizim siyasətimizə göstərilən dəstək dayanır".

Kağız üstə olan müstəqillik

"Yeni Müsavat" qəzetində isə Rəşad Həsənov: Hesablama Palatasının müstəqilliyi kağız üzərindədir" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif ölkədə korrupsiya hallarına yol verilməsinin səbəblərini ekspert Rəşad Həsənovla müzakirəyə çıxarır.

Yazı müəllifi deyir ki, son günlər ölkədə hazırda həbdsə olan bankir Cahangir Hacıyevin xanımı Zamirə Hacıyevanın London xərcləmələrindən, bir də "Bakı lifttəmir" İstehsalat Birliyinin keçmiş direktoru Qüdrət Şükürovun yol verdiyi korrupsiyadan çox danışılır.

Bu iki korrupsiya fonunda müəllif iddia edir ki, bu hallar həm də Azərbaycanda dövlət vəsaitlərinin xərclənməsi üzərində nəzarətin yetərli səviyyədə olmamasının göstəricisidir.

Müəllif vurğulayır ki, ölkə rəhbərliyi nəzarəti gücləndirmək üçün Hesablama Palatasına əlavə səlahiyyətlər verdi və qurum haqqında yeni qanun artıq qüvvəyə minib.

Yazı müəllifi bu korrupsiya hallarından irəli gələrək deyir ki, indi dövlətin 100 milyonlarla manat vəsaitinin talanmasını önləyəcək maliyyə nəzarətini təmin etmək məsələsi aktuallaşır.

İqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov isə deyir ki, ölkədə dövlət vəsaitlərinin xərclənməsinə nəzarət iki istiqamətdə həyata keçirilir: "Birincisi, Maliyyə Nazirliyinin Dövlət Maliyyə Nəzarəti Xidmətidir, ikincisi isə Hesablama Palatasıdır. Bundan əlavə, dövlət satınalmaları ilə bağlı da nəzarət imkanları vardır. Azərbaycanda dövlət vəsaitləri üzərində ictimai nəzarət zəif inkişaf edib".

Ekspert bu sahədə informasiya çatışmazlığını, vətəndaş cəmiyyəti institutlarının nəzarət imkanlarının məhdudluğunu, xərcləmələr üzərində nəzarətin məhdudlaşdırılmasını nəzarətin zəifliyinin göstəriciləri kimi dəyərləndirir.

R.Həsənov deyir ki, buna görə də cəmiyyət əksər hallarda milyonlarla manat vəsaitin səmərəsiz xərclənməsini, yaxud da ki, mənimsənilməsini çox sonralar bilir.

Ekspertə görə, şəffaflığı təmin etmək dövlətin öhdəliyidir: "Dövlətin bu istiqamətdəki fəaliyyətlərinə nəzarət edəcək əsas qurum isə Hesablama Palatasıdır.

Düzdür, son illərdə bu qurumun işində irəliləyişlər var, amma müşahidə etdiyimiz budur ki, Hesablama Palatasının müstəqilliyi sadəcə kağız üzərindədir, praktikada bu qurum müstəqil deyil. Bu qurumun yanaşmasında, qiymətləndirməsində, auditlərin təyin olunmasında, auditlərin nəticələrinin ictimailəşdirilməsində subyektivlik, sifariş xarakterli yanaşmalar müşahidə olunur".

R.Həsənov hesab edir ki, dövlət vəsaitlərinin xərclənməsində neqativ halları aradan qaldırmaq üçün ilk növbədə ictimai nəzarət təmin edilməlidir, hökumət özü maraqlı olmalıdır ki, prosesdə ölkə vətəndaşı, media qurumları, ictimai təşkilatlar iştirak edə bilsinlər.

Ekspert deyir ki, ölkə qanunvericiliyinə görə, dövlət büdcəsi haqqında məlumatlar bütün detalları ilə ictimaiyyətə açıqlanmalıdır, amma bu tələbə əməl olunmur, nəticədə əksər dövlət qurumlarında qapalılıq yaranır.

R.Həsənov deyir ki, tenderlərin keçirilməsi sahəsində də ciddi problemlər var: "Tenderlər barədə çox qısa və məhdud məlumatlar açıqlanır. Tenderləri bir çox tender elanından 2-3 gün əvvəl yaradılmış, nizamnamə fondu 10 manat olan şirkətlər udur. Bu, nonsensdir, tenderi udan şirkətin hansı parametrlərinə görə seçildiyi açıqlanmır".

Ekspert iddia edir ki, dövlət satınalmaları sahəsində də çox ciddi nöqsanlar var, belə ki, tenderlərin nəticələrinin yerləşdirildiyi portalda xeyli sayda satınalmalar barədə məlumatlar əksini tapmır.

Bu evlər qanunsuzdur ya, yox: kim doğru deyir?

"Qafqazinfo.az"da isə "Bu evlərin heç biri qanunsuz deyil" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif son bir həftədə ölkədə gündəmin əsas mövzularından biri olan 20-ci Sahə-Badamdar yolu ərazisindəki torpaq sürüşməsi, bunun səbəbləri, bir sıra vəzifəli şəxslərin açıqlamalarına münasibətlər barədə sürüşmə zonasında evi olan Fərid Axundovla söhbətləşir.

Bu ərazidə fərdi evlərin qanunsuz, yəni dövlət qurumlarından icazə alınmadan tikilməsi barədə rəsmi iddilara cavab olaraq F.Axundov da öz iddiasını

ortaya qoyur: "24 ildir burada yaşayıram, həm mənim, həm də qonşularımın evinin, torpağının sənədləri tam qaydasındadır".

Fərid Axundov deyir ki, bu ərazilərdə məskunlaşma 24 ildir olsa da, hələ də ərazidə kanalizasiya sistemi yoxdur:

Ev sahibinin sözlərinə görə, 2013-cü ildə sürüşmə daha güclü idi, o zaman burada 7 quyu qazıldı.

Amma F.Axundovun sözlərinə görə, həmin quyular artıq iki ildir ki, təmizlənməyib.

F.Axundov hesab edir ki, problem ondadır ki, heç bir nasos işləmədyindən son iki ildə sadəcə yeraltı qrunt suları çəkilməyib və nəticədə indiki vəziyyət yaranıb.

Bu ərazilərdə evlərin qanunsuz tikilməsinə gəlincə isə, F.Axundov israrla deyir ki, burdakı heç bir ev qanunsuz deyil, sənədsiz mülkə heç kim pul qoymaz.

F.Axundov vurğulayıb ki, hələ ki, onlara yaxınlaşan, evlərinin vəziyyətilə maraqlanan olmayıb, sadəcə aşağıdan baxıb gedirlər.

Evlərinin dövlət qurumlarının verdikləri sənədlər əsasında tikilməsinə gəlincə isə, F.Axundov deyir ki, bu barədə müvafiq sənədlər Fövqəladə Hallar Nazirliyində də, İcra Hakimiyyətində də var".

Ev sahibi daha sonra indiki sürüşmə ilə bağlı problemlər yarandığını bildirib.

Onun sözlərinə göə, qrunt sularının çəkilməsi üçün qazılan quyulara qoyulan nasosların fəaliyyətinə görə işıq borcu yaranıb və buna görə də "Azərişıq" elektrik verilməsini dayandırıb.

F.Axundovun sözlərinə görə, bundan da irəli gələrək, quyular fəaliyyətsiz vəziyyətə düşüb.

Xatırladaq ki, oktyabrın 10-dan 20-ci Sahə-Badamdar yolunda sürüşmə aktiv fazaya keçib, sürüşmə zonası yaxınlığında 11fərdi evin sakinləri təxliyyə edilib, əraziyə qaz, su, elektirk verilməsi dayandırılıb. Mütəxəssislər və bır sıra rəsmilər sürüşmənin baş verməsinə səbəb kimi burada evlərin qanunsuz tikilməsini, kanalizasiya xəttinin olmamasını göstərirlər.