Media-icmal 19.09.19

Azərbaycanın yol infrastrukturu, sosial mənzillərin kommersiya mənzillərinə çevrilməsi təhlükəsi, kirayə mənzil bazarındakı vəziyyət və s. məsələlər bugünki (19 sentyabr 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Azərbaycanın yol infrasturkturu

"Azərbaycan" qəzeti "Azərbaycanın mükəmməl yol infrastrukturunu beynəlxalq təşkilatlar da yüksək qiymətləndirirlər" sərlövhəli məqalədə ölkənin yol infrastrukturunun inkişafını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanda mükəmməl nəqliyyat infrastrukturu formalaşıb, bunun nəticəsidir ki, hazırda Azərbaycanda yol infrastrukturu yüksək səviyyəyə çatıb: "Bu barədə Prezident İlham Əliyev demişdir: "Yol tikintisi də Azərbaycanda geniş vüsət alıb. Son 15 il ərzində 15 min kilometr yol çəkilib. Bu ildə də kənd yollarının, şəhərlərarası yolların çəkilişi nəzərdə tutulur. Təxminən min kilometrə yaxın yolun çəkilişi nəzərdə tutulur. Məndə olan məlumata görə, altı ayda təxminən 400 kilometrə yaxın avtomobil yolu çəkilib".

Yazıda vurğulanır ki, Prezident İlham Əliyev bu il sentyabrın 13-də Bakının Nərimanov rayonunda yenidən qurulan Aşıq Molla Cümə küçəsinin və ona bitişik yolların açılış mərasimində iştirak edib.

Müəllif deyir ki, paytaxtda yeni yolların salınması, yolötürücülərin, yeraltı və yerüstü piyada keçidlərinin, o cümlədən mövcud yol qurğularının təmiri və yenidən qurulması sahəsində mühüm işlər görülür.

Müəllif əlavə edir ki, ümumilikdə isə 2003-cü ildən bugünədək Azərbaycanda 15 min kilometrdən çox avtomobil yolu yenidən qurulub, bərpa və təmir edilib, həmin yolların 500 kilometrdən çox hissəsi cari ilin 8 ayında reallaşıb.

Müəllifin dediyinə görə, bu ilin sonuna yenidən qurulan, bərpa və təmir edilən yolların uzunluğu 17 min kilometrdən çox olacaq.

Məqalədə vurğulanır ki, ölkə təkcə beynəlxalq əhəmiyyətli avtomobil yollarının çəkilişi ilə kifayətlənmir, həm də beynəlxalq əhəmiyyətli dəmir yollarının tikintisi və yenidən qurulmasında da mühüm rol oynayır və buna misal olaraq Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmir yolunun açılışı göstərilir.

Müəllifə görə, bu layihələrin həm də Azərbaycana siyasi məsələlərdə böyük dividendlər qazandırması məlum həqiqətdir, hazırda "Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi"nin istifadəyə verilməsi də müzakirə edilir. Bu yeni transmilli layihənin istifadəyə verilməsi Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun əhəmiyyətini daha da artıracaq.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: "Azərbaycanın qarşıdakı illərdə bu layihələrin icrasından yüksək gəlir götürəcəyi məlumdur. Lakin həmin layihələrin əhəmiyyəti təkcə gəlir əldə etməklə bitmir. Bu, həmçinin ölkəmizin beynəlxalq aləmdə siyasi dividendlər qazanmasında da mühüm rol oynayacaq.

Sosial evlərin kommersiya evlərinə çevrilməsi təhlükəsi

"Moderator.az"da isə "İqtisadçı ekspertdən MİDA-ya çağırış: "Sosial evlər kommersiya evlərinə çevrilərək bəzilərinə əlavə gəlir gətirir" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Sayt iqtisadçı-ekspert, "Sosial və İqtisadi İnkişaf" Mərkəzinin rəhbəri Vüqar Bayramlının sosial mənzillər tikintisi sahəsindəki düşüncələrinə yer verib.

V.Bayramovun sözlərinə görə, son günlər mərkəzə olunan müraciətlərdə sosial evlərin bir qisminin kirayə kimi təklif edilməsi məsələsi üstünlük təşkil edir. "Belə ki, əmlak satışı və kirayəsi ilə məşğul olan internet səhifələrində sosial evlərin kirayə təklif edilməsi halları artıb. Sosial evi güzəştli şərtlər ilə əldə edən şəxslərin bir qismi onu daha baha qiymətə kirayə kimi təklif edərək qazanc əldə etməyə çalışır. Nəticədə, sosial evlər kommersiya evlərinə çevrilərək bəzilərinə əlavə gəlir gətirir", deyə mərkəz rəhbəri bildirir.

V.Bayramov deyir ki, sosial evlərin fəlsəfəsi evi olanlara əlavə mənzil vermək deyil, evsizləri mənzil ilə təmin etmək olduğundan bu evlərin kommersiya məqsədi ilə istifadə olunması nəinki arzuolunan deyil, həmçinin yolverilməz olmalıdır.

Ekspertə görə, nəticədə, belə hallarda evsiz vətəndaş mənzil sahib olmaqda çətinlik çəkir, başqası isə "ev kolleksiyası" yaradır, evlərinin sayını artıraraq kirayədən gəlir əldə edir.

V.Bayramov hesab edir ki, belə halların qarşısının alınması üçün evi olan şəxslərin sosial evlərə müraciəti məhdudlaşdırılmalıdır. Sosial evlər evi olana deyil, yalnız mənzili olmayana təklif olunmalıdır.

Ekspertə görə, bunun qarşısını almaq üçün təkcə müraciət edənin deyil, ailə üzvlərinin adına mənzil olub-olmamasına da baxılmalıdır.

V.Bayramova görə, daha bir üsul qanunvericiliklə agentliyə mənzillərin təyinatı üzrə istifadəsinə nəzarət hüququ verilməsi ola bilər.

Müəllif deyir ki, mənzildən necə istifadə etmək ev sahibinin haqqı sayılır, amma sosial evlər dövlət vəsaiti hesabına tikildiyi üçün bu evlərə sahiblik məsələsində sosial ədalət əsas prioritet olaraq qalmalıdır.

V.Bayramova görə, belə mexanizm isə sosial evlərin gəlir mənbəyinə çevrilməsini minimuma endirə, gələcəkdə sosial evlərin kirayə təklif edən internet səhifələrini "bəzəməsinin" qarşısını ala bilər.

Kirayə mənzil bazarında bahalıqdır

"Oxu.az"da isə "Tələb çox, təklif az - kirayə mənzil bazarında ucuzlaşma nə vaxt baş verəcək? sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif kirayə mənzil bazarındakı qiymətlərlə bağlı əmlak məsələləri üzrə ekspert, Əmlak Ekspert Mərkəzinin direktoru Ramil Osmanlı ilə söhbətləşir .

R.Osmanlı kirayə mənzil bazarında vəziyyəti şərh edərkən "oxu.az"a bildirir ki, ötən illə müqayisədə hazırda kirayə mənzil qiymətlərində təqribən 15-20 faiz artım mövcuddur.

Onun sözlərinə görə, qiymət artımı kirayə mənzil bazarında təklif portfelinin məhdudlaşması və həcminin daralması ilə bağlıdır: "Son iki il ərzində ölkədə sürətlə təklif portfelinin həcminin daralması baş verir. Çünki ildən-ilə şəhərsalma ilə bağlı infrastruktur lahiyələrinin icrası ilə əlaqədar paytaxtda söküntü işləri genişlənir. Son iki ildə "Sovetski", Keşlə, "Montin" və digər yerlərdə söküntü işləri çoxalıb. Bu da təklif portfelinin həcmini xeyli dərəcədə daraldıb. Təbii ki, bu proses kirayə mənzil bazarında təklifin həcminə mənfi təsir göstərir. Çünki sökülən bütün ərazilər bazardan çıxır".

R.Osmanlı deyir ki, bütün bunların nəticəsi olaraq bazarda qiymət artımı baş verir və hökm sürən proses bu il bir qədər qabarıq şəkildə hiss olundu. "Belə ki, əvvəllər təxminən 250 manata təklif olunan mənzillərin qiyməti artıq 300-320 manat arasında dəyişir. Hətta bəzi ərazilərdə qiymətlər daha artıqdır. Ümumilikdə bütün mənzillərin qiymətində, ərazidən asılı olaraq, 15-20 faizlik artım müşahidə edilir. Bahalaşma daha çox ümumi dəyərdə aylıq kirayə haqqı 400-450 manata kimi olan köhnə mənzillərdə baş verir".

Ekspertə görə, bu evlər nisbətən ucuz olduğuna görə tələbə auditoriyasının tələblərinə cavab verir.

Ucuzlaşmanın nə vaxt olacağına gəlincə, ekspert bildirib ki, hələ ki, bununla bağlı iqtisadi əsas yoxdur: "Ucuzlaşma, adətən, mövsümlə əlaqədar bazarda baş verən müəyyən tendensiyalarla bağlı olur. Məsələn, iyunda ucuzlaşma dərs ilinin yekunlaşmasına əsaslanırdı. Eyni proses növbəti dərs ilinin bitməsində olacaq".

R.Osmanlı mənzil satışında mövcud olan qiymətlərdə isə sabitliyin hökm sürdüyünü qeyd edib: "Hələlik bazarda ciddi əhəmiyyətli qiymət dəyişməsi müşahidə olunmur. Qiymətlər sabitdir. Yaxın dövrlərdə ipoteka kreditləşməsi istiqamətində müəyyən fundamental dəyişikliyin olması ehtimalı var".

Ekspert hesab edir ki, bu istiqamətdə müəyyən qərarlar qəbul olunsa, ipoteka kreditlərinin həcmi artsa, yay mövsümündə ipoteka kreditlərində mövcud durğunluq aradan qaldırılsa, yəqin ki, qarşıdakı aylarda bazarın fəallaşması müşahidə olunacaq. Qiymətlərdə dəyişiklik hiss ediləcək.