Media-icmal 20.06.20

Koronavirus pandemiyasına qarşı mübarizədə sərt karantin rejiminin tətbiqi, Operativ Qərargahın fəaliyyətinə baxış, ölkədə su ehtiyatlarının səviyyəsi və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır...

Sərt karantin rejiminin tətbiqi 

Rəsmi "Azərbaycan" qəzeti "Koronavirusa yoluxmaların artımı sərt karantin rejiminin tətbiqini qaçılmaz edir" sərlövhəli məqalədə müəllif  iyunun 21-dən iyulun 5-nə kimi ölkənin bəzi şəhər və rayonlarında sərt karantin reiminin tətbiq olunmasını şərh edir.

Müəllif hesab edir ki, Azərbaycan infeksiyanın xaricdən idxalının qarşısını almaq üçün dövlət sərhədlərini bağladı, qabaqlayıcı tədbirlər gördü, xüsusi karantin rejiminin tətbiqi ilkin mərhələdə ölkədə koronavirusa kütləvi yoluxma hallarının qarşısını ala bildi.

Müəllifə görə, karantin rejimi mərhələli şəkildə yumşaldıqca insanlar arasında infeksiyaya qarşı laqeydlik, inamsızlıq, xəstələnməyəcəyi arxayınlığı yarandı. "Laqeydlik, arxayınlıq məsuliyyətsizliyə gətirib çıxardı. Məsuliyyətsizlik isə yoluxma sayının artmasına rəvac verdi".

Yazı müəllifi hesab edir ki, bundan irəli gələrək, Operativ Qərargah iyunun 21-dən iyulun 5-nə kimi Bakı, Sumqayıt, Abşeron, Gəncə, Yevlax, Cəlilabad, Lənkəran və Masallıda sərt karantin rejiminin tətbiqinə qərar verdi.

Məqalədə vurğulanır ki, son günlər ölkədə yeni yoluxma sayının 300-dən aşağı olmaması səhiyyə sisteminin üzərinə düşən yükü artırır və elə bir vəziyyət yarana bilər ki, səhiyyə sistemi bu yükü daşıya bilməz.

Müəllif hesab edir ki, cəmiyyətin bir hissəsinin epidemioloji qaydalara əməl etməməsi hökuməti sərt qərarlar verməyə məcbur edib: "Xəstəxanada çarpayıların getdikcə məhdudlaşması, COVID-19-la mübarizədə yeni nəticələr bizi ciddi şəkildə qorxudur. İndi yaranmış vəziyyət Azərbaycan dövlətini yenidən sərt addımlar atmağa vadar edir".

Müəllifə görə, yalnız məsuliyyətli olmaqla, gərəksiz yerə evdən çölə çıxmamaqla, özünütəcrid qaydalarına əməl etməklə bu xəstəliyin geniş yayılmasının qarşısını almaq olar və durumun nə qədər riskli olduğunu anlamaq lazımdır.

Həm vətəndaş, həm də Operativ Qərargah

"Sfera.az"da yer alan "Operativ Qərargah günahkardır, onların səhvi ucbatından…" sərlövhəli məqalədə isə Operativ qərargahın fəaliyyəti dəyərləndirilir.

Ekspert Natiq Cəfərli deyir ki, ölkədə virusa yoluxma ilə bağlı yaranmış gərgin durumda Operativ Qərargahın atdığı bəzi məntiqsiz addımların da rolu olub.

İyunun 21-dən iyulun 5-dək tətbiq ediləcək iki həftəlik sərt karantin rejimi ilə bağlı isə ekspert bildirib: "Əslində karantin rejimi özlüyündə virusu yox etməyə yönəlik addım deyil. Karantin rejimi virusun yayılma sürətini azaltmaq üçün atılan addımdır. Sosial çarxların, ciddi ictimai müzakirələrin olmasına da ehtiyac var ki, yoluxma hallarının sayı azalsın".

İyun ayının 4-dən tətbiq olunan həftəsonu qadağalarına şərh verən N.Cəfərli bu addımın müsbət nəticələrinin görünmədiyini vurğulayıb. "Əslində şənbə və bazar qadağası artıq ciddi azalmaya səbəb olmalı idi. Ancaq bu, baş vermədi. Çünki hələ də davranış qaydalarını dəyişməmişik".

Ekspertə görə, davranış qaydalarının dəyişməsilə paralel sərt karantin tədbirləri effekt verə bilər, əks halda nəticə olmayacaq.

N.Cəfərli əlavə edir ki, iki həftəlik sərt karantin rejiminə qayıdış qərargahın bundan öncə yumşalma istiqamətində verdiyi qərarların səhv olduğunu üzə çıxardı: "Bu müstəvidə son günlər yoluxma sayının artmasında vətəndaşlarla yanaşı, Operativ Qərargahın həmin fəaliyyəti də öz mənfi rolunu oynayıb".

Ölkənin su ehtiyatları azalır

"Ovqat.com"da "Kritik vəziyyət: Tullantı suları təmizləyib istifadə etməliyik" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif Azərbaycanın su mənbələri və ehtiyatları barədə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Ekoloji siyasət şöbəsinin müdiri Rasim Səttarzadə ilə söhbətləşir.

"Azərbaycanın su ehtiyatları barədə sonuncu dəfə 70-ci illərdə dəqiq qiymətləndirmə aparılıb, o zaman təxminən 30 milyard kubmetrə yaxın yerüstü su olduğu müəyyən edilib. Bunun da təxminən 70 faizi transsərhəd, yəni ölkənin sərhədlərindən kənarda olan sulardı. Təxminən 8 milyard kubmetr yeraltı su ehtiyatı qeyd olunmuşdu… Çox güman ki, indi o rəqəmlər nisbətən az olacaq, azsulu illərdə yerüstü su ehtiyatları 22-24 milyard kubmetr ola bilər. Çoxsulu illərə nisbətən, az sulu illərdə yerüstü su ehtiyatları təxminən 20-30 faiz az ola bilər", deyə R.Səttarzadə bildirir.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın su mənbəyi əsasən yerüstü sular və bir də Xəzər dənizidir, alternativ su mənbəyi kimi, dağ çaylarını coğrafi relyef imkan verən yerlərdə təbii çökəkliklərə doldurmaq mümkündür.

R.Səttarzadə deyir ki, su əmələ gətirən amillər olan buz və qar ehtiyatları azalır ki, bu da çayların, göllərin suyunun azalmasına səbəb olur, nəticədə anbarlarda su ehtiyatlarının həcminə təsir göstərir.

Şöbə müdiri deyir ki, Salyan rayonunun Xıdırlı kəndində dəniz suyunu duzsuzlaşdıran zavod tikilib, gələcəkdə su ilə bağlı hər hansı problem yaranarsa, ondan alternativ su mənbəyi kimi istifadə etmək nəzərdə tutulub, zavodun gündəlik istehsal gücü 2000 kubmetrdir.

R.Səttarzadəyə görə, belə mənbələrdən biri tullantı sularının təmizlənib təkrar istifadə olunmasıdır, çünki külli miqdarda tullantı suyu var, bu su həcmləri təmizləmədən keçirildikdən sonra texniki və digər məqsədlər üçün istifadə edilə bilər.

Şöbə müdiri vurğulayır ki, su istehlakına münasibət dəyişilməli, su istehlak mədəniyyəti olmalı, israfçılığa yol verilməməlidir.