Media-icmal 24.08.17

Qeyri-neft sahəsinin ölkəboyu inkişafı, "ikili mühasibat"ın iqtisadiyyata vurduğu zərbələr, bəzi texniki bitkilər üzrə proqramlara inamsızlıq bugünkü medianın (24 avqust, 2017-ci il) aparıcı mövzularındandır.

Qeyri-neft sektoru-ölkəboyu inkişaf edən sahə

"Azərbaycan" qəzeti "Qeyri-neft sektorunun inkişafı Azərbaycanın bütün bölgələrini əhatə edir" sərlövhəli məqalədə adı çəkilən sahənin inkişafı ilə bağlı dövlət siyasətini dəyərləndirir. (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=128651).

Müəllif deyir ki, qeyri-neft sektoru ölkə iqtisadiyyatında getdikcə özünə daha geniş yer alır, ölkənin hər tərəfində çoxlu sayda yeni müəssisələr açılır ki, bu da həmin sektorun inkişafına təkan verir: "Dövlət başçısı İlham Əliyevin Göygöl, Samux, Şəmkir, Gədəbəy rayonlarına səfəri zamanı açılan yeni müəssisələr bunun daha bir təsdiqidir".

Müəllif adı çəkilən rayonlara səfəri zamanı açılan müəssisələri qeyri-neft sektorunun, çoxşaxəli şəkildə inkişaf etməsi göstəricisi adlandırır və bu sırada

Göygöl Zona Baytarlıq Laboratoriyasının, Süni Mayalanma Mərkəzinin, Gədəbəy rayonunda limonad zavodunun, Şəmkir rayonunda "Azərxalça"nın rayon filialının adlarını xüsusi qeyd edir.

Müəllif diqqəti dövlət başçısının getdiyi rayonlarda yol infrastrukturunun yaradılmasına da yönəldir, vurğulayır ki, yol insanların rahatlığı, həm də iqtisadiyyatın inkişafının amillərindən biridir, yol varsa ticarət də, turizm də, digər sahələr də inkişaf edəcək.

Müəllif yol tikintisi ilə bağlı prezident İlham Əliyevdən sitat da gətirir: "Bu il ölkəmizdə yüzlərlə kəndə yol çəkilir, bu ümumi layihənin şərti adı "Qırx yol" layihəsidir. Bu, qırx layihədən ibarətdir, amma hər bir layihə bir neçə kəndi əhatə edir. Misal üçün, bir layihə 11 kəndi, digər layihə isə 5 kəndi əhatə edir. Yəni, "Qırx yol" layihəsi bir il ərzində yüzlərlə kəndi əhatə edir. Gələn il biz daha çox kəndi əhatə edəcəyik. Beləliklə, ölkəmizdə bir dənə də olsun təmirsiz kənd yolu qalmamalıdır".

Müəllif ölkənin bütün bölgələrində təkcə istehsalyönlü deyil, həm də məktəblər, səhiyyə ocaqları, uşaq bağçaları, elektrik stansiyaları kimi sosial obyektlərin tikintisini dövlət siyasətinin mərkəzində vətəndaşların dayandığı məqsədinə sadiq qalması kimi dəyərləndirir.

Müəllifə görə, bütün bu tikintilər, son 14 ildə tikilən onlarca elektrik stansiyaları və yarımstansiyaları, eyni zamanda başdan-başa nura boyanan Azərbaycanın rəmzləridir.

2,4 milyard vergi borcu və ya büdcəyə şərik-"ikili mühasibat"

"Exo" qəzeti "Azərbaycanda dövlət xəzinəsi "ikili mühasibat" üzündən külli mirdarda məbləğ itirir" (http://ru.echo.az/?p=62050) sərlövhəli məqalə oxumaq olar. Müəllif vergi ödənilməsinin tələblərə uyğun olub-olmamasını ekspertlərlə müzakirəyə çıxarır.

Müəllif deyir ki, hər bir vətəndaşın dövlət qarşısında hüquqları olduğu kimi öhdəlikləri də var və bunlardan biri də müntəzəm ödənilməli olan vergi öhdəliyidir.

Ekspert Seyfəl Əliyev bu mövzu ilə bağlı deyir ki, 2016-cı ilin statistikasına inanılsa Azərbaycanda vergi orqanlarına borclular o qədər də çox deyil: "Rəsmi məlumatlara görə, keçən il dövlət vergi orqanlarına cəmi 10 min borclu olan qeydə alınıb. Vergi borclarının faiz həcminə gəlincə, bu, bütün daxil olan vergi həcminin 5%-i qədər olub. Vergi borclarının həcmi isə 2016-cı ildə 2,4 milyard manat olub, amma bunu da nəzərə almaq lazımdır ki, bu məbləğin yarısı dövlət müəssisələrinin vaxtında ödəmədikləri vergilərdir".

S.Əliyev deyir ki, qalan 1,2 milyard manat Azərbaycan əhalisi arasında bölünsə o zaman belə çıxır ki, hər vətəndaşın vergi orqanları qarşısında 120 manat vergi borcu var.

Müəllif deyir ki, 2017-ci ildə Vergilər Nazirliyi xəttilə büdcəyə 7,645 milyard manat vəsait daxil olması gözlənilir ki, bu da bütün büdcənin 45,6%-i deməkdir.

Məqalə müəllifi xatırladır ki, bu il büdcənin gəlirləri 16,766 milyard manat, xərcləri isə 17,941 milyard manat müəyyən edilib.

Ekspert Vüqar Bayramov isə deyir ki, Azərbaycanda fiziki şəxslərdən vergi borclarının yığılması kəskin şəkildə dayanır: "Bu səbəbdən dövlət xəzinəsi iri həcmdə vəsaitlər itirir. Belə durumun yaranmasının əsas səbəblərindən biri indiyə kimi geniş yayılan "ikili" mühasibat olmasıdır".

V.Bayramov deyir ki, çox vaxt vətəndaşlar real gəlirlərini dövlətin ziyanına böyük məbləğdə gizlədərək vergi ödənişlərindən yayınırlar.

Ekspert deyir ki, bu yayınmalar nəticəsində dövlətin nə qədər vergi ödənişi almamasını söyləmək mümkün olmasa da bu yayınmanın əhəmiyyətli dərəcədə olduğu dəqiqdir.