Media-icmal 26.08.19

Ölkədə sənaye məhəllələrinin inkişafı, buğda idxalı, Alatava qəsəbəsini su basması, hərbi təyyarənin vurulması ehtimalı və s. məsələlər bugünki (26 avqust 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Sahibkarlığın inkişaf imkanları - sənaye məhəllələri

"Azərbaycan" qəzeti "Sənaye məhəllələri yerli sahibkarlara geniş imkan yaradır" sərlövhəli məqalədə sənaye məhəllələrinin inkişafını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, sənayeni inkişaf etdirmək məqsədilə ölkədə yüzlərlə kiçik, orta və iri müəssisə yaradılıb, bununla yanaşı, nəhəng sənaye istehsal sahələri olan texnoparklar da fəaliyyət göstərir.

Müəllif texnoparkları ərazisinə və burada yerləşən müəssisələrin sayına və istehsal etdiyi məhsulların növlərinə görə sənaye nəhəngi adlandırır, həm də deyir ki, digər sənaye birlikləri - sənaye məhəllələri texnoparklardan fərqli olaraq, kiçik və yığcamdır.

Yazıda vurğulanır ki, bu məhəllələrin bir üstün cəhəti də bölgələrdə yerləşməsidir, bu, yerli sahibkarlara az məbləğdə investisiya qoymaqla dövlətin verdiyi güzəştlərdən istifadə etmək imkanı yaradır: "Beləliklə, regionlarda yaradılan 9 sənaye parkı və məhəllələrində 78 rezident qeydiyyatdan keçib, 45 rezident artıq fəaliyyətə başlayıb. Nəzərdə tutulan 6,4 milyard manat sərmayədən artıq 5,7 milyard manatı faktiki olaraq qoyulub. Həmin layihələrin yerinə yetirilməsi nəticəsində 11 mindən çox yeni iş yeri açılıb. Eyni zamanda, bu layihələrin fəaliyyətə başlaması sayəsində həmin müəssisələrdə 1,5 milyard manatlıq məhsul istehsal olunub ki, onun da 300 milyon manatlığı xarici bazara göndərilib", deyə müəllif sənaye sahələrinin fəaliyyətlərini qiymətləndirir.

Müəllif deyir ki, investisiya təşviqi sayəsində görülən işlər də regionların inkişafına müsbət təsir göstərir, bu günə kimi 400-ə yaxın layihə təşviq olunub və bunun sayəsində ölkə iqtisadiyyatına 3,4 milyard manat sərmayə qoyulub, nəticədə 16 mindən çox yeni iş yerinin açılması mümkün olub.

Müəllifə görə, aparılan islahatlar sayəsində ölkənin qeyri-neft sektorunun inkişafı istiqamətində çox mühüm layihələr icra olunub və bu proses davamlı xarakter alıb, xüsusilə sənayenin inkişafına böyük diqqət göstərilir.

Daha sonra müəllif Neftçala Sənaye Məhəlləsinin fəaliyyəti, burada hətta "Xəzər" avtomobillərinin istehsalı, həmin avtomobillərin artıq satışa buraxılması, sənaye məhəlləsi tərkibindəki sənaye müəssisələri haqda danışır.

Müəllif vurğulayır ki, Hacıqabul Sənaye Məhəlləsi də istifadəyə verilmək ərəfəsindədir, Sabirabad Sənaye Məhəlləsi üzrə də tikinti işlərinə başlanılıb.

Masallı Sənaye Məhəlləsi barədə danışan müəllif deyir ki, ümumiyyətlə, bu sənaye məhəlləsində sahibkarlıq subyektləri tərəfindən 5 milyon 230 min manat dəyərində 10 layihə təqdim edilib, reallaşdırılan bu layihələr çərçivəsində 200 yeni iş yeri açılıb.

İdxaldan asılı sahə

"Modern.az"da isə "Azərbaycanın idxaldan ən asılı olduğu sahə... - Ekspert rəsmi statistikaya inanmır - şişirdilib" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Azərbaycana buğda idxalının artması səbəbləri barədə Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin (ATM) direktoru Firdovsi Fikrətzadə və kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Vahid Məhərrəmovla söhbətləşir.

Müəllif öncə 2019-ci ilin ilk yarısında Azərbaycana buğda idxalının həcmini nəzərə çatdıraraq bildirir: "Bu ilin yanvar-iyul aylarında Azərbaycan 145,789 milyon ABŞ dolları dəyərində 653,228 min ton buğda idxal edib. Gömrük Komitəsinin məlumatına görə, bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 39,743 milyon ton, yaxud 54,803 ton çoxdur".

ATM direktoru F.Fikrətzadə "modern.az"a deyir ki, ölkədə taxıl istehsalı 7 faiz artsa da, özünü təminetmə baxımından ən axsayan sahələrdən biri buğda istehsalı ilə bağlıdır.

F.Fikrətzadənin dediyinə görə, yerli emal müəssisələrinin yerli taxılın tədarükünü böyük miqyasda artırması ilin əlamətdar hadisəsidir, bu isə ərzaq təyinatlı yerli buğdanın yerli istehsal hesabına istifadəsi göstəricisinin daha da yüksələcəyinə əsas verir.

ATM direktoru deyir ki, burada trendlərdə artım var, belə ki, 2016-cı ildə buğda ilə özünü təminat göstəricisi 53 faiz idisə, 2018-ci ildə bu göstərici 65 faizə çatıb, bu il bu göstəricinin daha yüksək olacağını gözləyirik.

F.Fikrətzadə deyir ki, buğda idxaldan ən çox asılı sahədir, 2016-cı ildə 1,5 milyon ton, 2017-ci ildə 1,2 milyon ton 2018-ci ildə 1 milyon ton buğda idxal edilib, idxal rəqəmləri ildən-ilə aşağı düşüb, buna səbəb isə buğdanın məhsuldarlığı və keyfiyyət göstəricilərinin yüksəlməsidir, hazırkı göstəricilərə görə buğda idxalında artım gözlənilmir.

Ekspert Vahid Məhərrəmova görə isə, Azərbaycan buğdaya tələbatının 20 faizini kənar ölkələr hesabına ödədiyini deyir, rəsmi statistikadan fərqli olaraq, reallıqda buğda istehsalı azalıb: "Buğda istehsalı ilə bağlı, çox təəssüf olsun ki, rəqəmlər şişirdilib. 2018-ci ildə belə bir açıqlama verildi ki, 2017-ci ilə nisbətən 360 min ton çox taxıl istehsal olunub. Belə artım olması bu ilki idxalın qarşısını almalı yəni onu əvəzləməli idi. Eyni zamanda, taxıl istehsalı artsaydı süd, kərə yağının da istehsalı artardı. Lakin, göründüyü kimi, bu il buğda idxalı daha da artıb", deyə V.Məhərrəmli bildirir.

Ekspertə görə, növbəli əkin sistemi yaratmadan eyni yerdə taxıl əkilərsə, hər il həmin yerlərdən götürülən məhsulun səviyyəsi daha da aşağı düşür, bu isə birbaşa olaraq istehsalın aşağı düşməsilə nəticələnir, istehsal azaldıqda isə idxalın artması qaçılmazdır.

Ekspert ölkədə taxıl istehsalının artması ilə bağlı rəqəmləri şübhə altına alaraq deyir: "Əgər istehsal artıbsa, niyə daxildə olan buğdadan istifadə olunmur. Eyni zamanda, istehsal artıbsa, niyə keçən il 22 qəpiyə təklif olunan buğda bu il 44 qəpiyə qədər yüksəlib? Bu səbəblərdən aydın olur ki, istehsalda artım yoxdur, əksinə azalma var", V.Məhərrəmov belə deyir.

Sabiq prezident: təyyarənin vurulma ehtimalı var

"Demokrat.az"da isə "Təyyarənin vurulma ehtimalı var-qəzaya uğrayan "MiQ-29"la bağlı AZAL-ın eks-prezidentindən sensasion aşıqlamalar" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif bu il iyulun 24-də Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus "Miq-29" təyyarəsinin qəzaya uğramasının səbəbləri barədə "Azərbaycan Hava Yolları" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin (AZAL) sabiq prezidenti Ədalət Əliyevlə müzakirə aparır.

Ədalət Əliyev Demokrat.az-a açıqlamasında bildirib ki, sözügedən təyyarənin quş dəstəsilə toqquşması versiyası reallığa uyğun deyil: "İndi Xəzər dənizinin üzərində quş dəstəsi qətiyyən ola bilməz. Xəzərdə quşlar əsasən payız aylarında köç edən zaman görünürlər. Yəni, payız aylarında quşlar isti ölkələrə köç edirlər. Digər dövrlərdə isə quş dəstəsi olmur. Köç edən zaman isə quşlar təqribən 10 min metr hündürlükdə uçurlar. Ona görə də "MiQ-29"un quş dəstəsilə toqquşması inandırıcı deyil".

AZAL-ın sabiq prezidenti ehtimal edir ki, "MiQ-29" təyyarəsi təlim uçuşları həyata keçirən zaman kənar müdaxilə ilə üzləşib:

"Bu hadisə ilə bağlı düşünürəm ki, təyyarənin həm vurulma ehtimalı, həm də köhnə olma ehtimalı ola bilər. Hətta, qəza təyyarənin mühərrikinin partlamasından da baş verə bilərdi. Təyyarənin qəzaya uğraması üçün ciddi texniki səbəb olmalıdır. Mən "MiQ-29"un quşla toqquşması səbəbindən qəzaya uğradığını düşünmürəm".

Ə.Əliyevə görə, hətta, quşla toqquşaraq təyyarənin mühərriki sıradan çıxsaydı belə, pilotun katapultdan istifadə edərək xilas olmaq imkanı var idi.

AZAL-ın keçmiş rəhbəri deyir ki, tutaq ki, təyyarə havada uçan zaman mühərriki qəfil xarab oldu, bu zaman pilot dərhal xəbər verir ki, təyyarənin mühərriki çalışmır və katapultdan istifadə edir.

Onun dediyinə görə, pilotun bütün son danışıqları isə təyyarənin "qara qutu"suna qeyd olunur.

Alatavanı su basdı və ...

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Alatavanı su basdı, "Azərsu" səbəbini açıqladı: Texniki nasazlıq yaranıb..." sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif ötən gecə Bakının Yasamal rayonundakı II Alatava qəsəbəsində su anbarının daşmasının az qala böyük fəlakətlə nəticələnəcəyini bildirir.

"Gecə saatlarında anbarın daşması məhəlləni su altında qoyub, evləri, həyətləri su basıb, mənzillər palçıqla dolub, bərbad vəziyyətə düşüb və vətəndaşların elektron avadanlıqlarına ciddi şəkildə ziyan dəyib", müəllif belə deyir.

Müəllif hadisə barədə danışan sakinlərin sözlərinə əsasən deyir ki, anbarla evləri ayıran istinad divarı uçmaq təhlükəsi ilə üzləşib, çəpər zədələnib, divarın bəzi hissələri ovularaq tökülüb və güclü su şırnağı evləri vurub.

"Su anbarının daşması iki səbəbdən ola bilər: ya "Azərsu" ASC-nin əməkdaşları səhlənkarlıq edərək anbara gələn suyu bağlamağı yaddan çıxarıblar, ya da anbarda sızma olub", deyə müəllif kənd sakinlərinin sözlərinə əsasən bildirir.

Yazı müəllifinin sözlərinə görə, zərər çəkən sakinlər ASC-nin ərazidəki məsul şəxslərini günahlandırırlar.

Sakinlərin sözlərinə görə, yalnız gecə saat 3 radələrində suyun həyətlərə, evlərə dolmasının qarşısını almaq mümkün olub: "Nəticədə onlarla ev ziyan görüb, həyətlər indiyə qədər palçıq içindədir, məişət avadanlıqları sıradan çıxıb. Sakinlər "Azərsu" ASC-dən kompensasiya tələb edirlər", deyə müəllif vurğulayır.

Müəllif deyir ki, məhəllə sakinləri su idarəsi işçilərini anbarın ağzını bağlamamaqda qınayırlar: "Allah bilir ki, həmin vaxt harada olublar. Bu qədər məsuliyyətsizlik, səhlənkarlıq olmaz, burada yüzlərlə ev var. Bir-iki adamın diqqətsizliyi ucbatından bütün Alatava su altında qalacaqdı. Onlar su anbarı dolanda su borularını bağlamalıdırlar. Ancaq görünür ki, yaddan çıxıb, anbar daşıb və divarı keçib, həyətləri su basıb".

Yazı müəllifinin dediyinə görə, II Alatavada ən çox zərər çəkənlərdən biri - Mehman adlı şəxs deyir ki, evinin divarı çat verib, palçıq evin içinə girib: "Hamam, tualetin divarı çöküb, otaqların hamısı palçıq içindədir. Əgər 5-10 dəqiqə gec gəlsəydilər, evlər gedəcəkdi".

Müəllif müşahidələrə istinadən deyir ki, hələ də həyətlər palçıq içindədir, zərər çəkən sakinlər həftənin bazar ertəsi günü "Azərsu" ASC-yə getməyə hazırlaşırlar və dəyən ziyanın qarşılanmasını tələb edəcəklər, çünki su anbarı işçilərin səhlənkarlığı ucbatından daşıb.

Müəlif deyir ki, "Azərsu" ASC-nin mətbuat xidmətinin rəhbəri Anar Cəbrayıllı musavat.com-a bildirib ki, hadisə gecə saat 00:30-da olub, su qəbulu zamanı xətdə texniki nasazlıq yaranıb, amma qısa müddətdə texniki nasazlıq aradan qaldırılıb.