Media-icmal 29.06.17

Qaçqın və köçkün probleminin dünyaya doğurduğu fəsadlar, təhlükəli qidaların bazara ayaq açması, "dedovşina" ilə bağlı Avropa Məhkəməsinin Azərbaycanla bağlı qərarı bugünki medianın aparıcı mövzularındandır.

Laqeydlyin doğurduğu bəlalar

"Azərbaycan" qəzeti "Avropada qaçqınlarla bağlı böhranın şiddətlənməsi səbəblərindən biri Avropa Şurasının vaxtında Azərbaycanın səsinə səs verməməsidir" (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=125039) sərlövhəli məqalədə hazırda dünyanın və elə Azərbaycanın da əsas problemlərindən olan qaçqın və köçkünlər problemi barədə danışılır.

Müəllif deyir ki, AŞPA-nın yay sessiyasının üçüncü iş günü qaçqın və məcburi köçkünlərin müxtəlif problemlərinə həsr edilib.

Müəllif bu istiqamətdə təhlili "Qaçqınların kəskin böhranlar zamanı inteqrasiyası: mövcud vəziyyətin öyrənilməsi və yaxşı təcrübə nümunələri" adlı məruzənin müzakirəsində Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü Rafael Hüseynovun çıxışı üzərində qurub.

Müəllif vurğulayır ki, R.Hüseynov qaçqın və məcburi köçkün faciəsi ilə bağlı Azərbaycanın Avropa Şurasında mütəmadi çıxışlar etdiyini, təkliflər irəli sürdüyünü diqqətə çatdırıb: "Təəssüf olsun ki, insanların köhnə və sağalmayan pis vərdişlərindəndir - öz başına gəlməyincə faciənin, dərdin, ağrının haqqında tam dolğunluğu ilə fikirləşə bilmir".

Müəllif vurğulayır ki, deputat hazırda qaçqın və miqrant probleminin Avropanın qapılarını döydüyünü, artıq hamını bu haqda ardıcıl müzakirələr aparmağa vadar etdiyini bildirib.

Deputat deyir ki, hələ 2001-ci ildən Azərbaycan AŞPA-da bu problemin həllini qaldıranda digər üzv dövlətlər buna diqqətlə yanaşmadılar: "Hər sessiyadakı çıxışlarda, hazırlanan sənədlərdə dəfələrlə bəyan edirdik ki, ayıq olaq, qarşısını almasaq, bir neçə il sonra bu xoşagəlməz nümunə digər üzv ölkələrə sıçrayacaq. Beş, on il keçdi və Avropa Şurasının çağırışlarımızla bağlı təsirli tədbirlər görməməsi kədərli bəhrələrini verdi".

Deputat hesab edir ki, vaxtında problemin ciddiyə alınmaması qaçqınlıq, terrorizm, separatçılığın belə geniş miqyasa gəlib çıxmasının əsas səbəbidir: "Bu gün Avropa qaçqın və köçkünlərin fasiləsiz axınının doğurduğu problemlərlə, terrorizmlə, separatizm meylləri ilə qarşı-qarşıyadır. Vaxtilə başqalarında müşahidə edilən fəlakətlər asta-asta Avropanın üstünə axır".

Müəllif deyir ki, deputat bu problemlər bütünlüklə həllini tapmadığı halda

Avropanı gələcəkdə daha ciddi problemlər gözlədiyi xəbərdarlığı edib və Azərbaycanın bu problemi 25 ildir ki, yaşadığını diqqətə çatdırıb.

Avropa Məhkəməsinə çıxan "dedovşina"

"Exo" qəzetində ""Дедовщина" Avropa məhkəməsinin hədəfində" sərlövhəli (http://ru.echo.az/?p=60478) məqalə oxumaq olar.

Müəllif "dedovşina" problemini izah edərək deyir ki, bu, sovet rejimindən qalan bəladır, mənası da hərbi müddəti başa vurmaqda olan əsgərlərin yeni əsgərliyə başlayanlar üzərində həqarəti deməkdir.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, əsgəri xidmətdə bu qeyri-Nizamnamə münasibətləri ölümlərlə başa çatır və bu haqda "Xəzər" hərbi təqdiqatlar institununun montorinqlərinə istinadən 2016-cı ildə qeyri-döyüş şəraitində hərbi itkilərə dair rəqəmlər göstərir.

Müəllif orduda olan belə ölüm hallarını hüquq müdaiəçisi Eldar Zeynalovla müzakirə edir və ayrı-ayrı əsgərlərin ölümlərinə səbəb olan hallar barədə Avropa Məhkəməsindəki proseslər barədə məlumatlar verir.

E.Zeynalov deyir ki, çox zaman bu məsələlərin üstü açılmır və bu intiharlara "ailə problemləri", "uğursuz sevgi" damğaları vurulur.

Hüquq müdafiəçisi iddia edir ki, çox zaman da olur ki, aparılan istintaq bu qeyri-Nizamnamə münasibətlərindən doğan ölümlərin üstünü açmaq istəmir.

Daha sonra hüquq müdafiəçisi 2009-cu ildə baş vermiş konkret ölüm faktı ilə bağlı aparılan istintaq barədə danışır, bu ölümün təsadüfi olduğu barədə istintaqın qərar qəbul etdiyini bildirir: "2009-cu ilin noyabrında hərbi hissənin əks-kəşfiyyatından verilən məktubda isə deyilir ki, ölüm günü bu əsgəri əsgər Q.S. və serjant S.X. döyüblər".

Hüquq müdafiəçisi vurğulayır ki, bu məsələ Avropa Məhkəməsinə gedib çıxıb.

E.Zeynalov deyir ki, Avropa Məhkəməsi bu faktla bağlı istinatq işinin keyfiyyətli aparılmadığı üçün şikayətçi tərəfə mənəvi ziyana görə15 min avro təzminat verilməsi qərarı çıxarıb.

Hüquq müdafiəçisi bildirir ki, 2015-ci ildə BMT-nin İşgəncələr Əleyhinə Komitəsi Azərbaycana dair hesabatında "dedovşina" və intiharlar da daxil olmaqla, çağırışçıların müəmmalı ölümlərindən narahatlıq ifadə edib: "Komitə qeyri-döyüş şəratində baş verən hər ölüm halının tez və səmərəli araşdırılması, günahkarların cəzalandırılması, gələcəkdə isə belə insidentlərin qarşısının alınması tələbi qoyub".

E.Zeynalov deyir ki, Avorpa Məhkəməsinin qərarı ilə yaranan presedent Azərbaycanın istintaq orqanlarını BMT-nin bu tövsiyyəsinə məsuliyyətlə yanaşmağa vadar edəcək.

Avropa Məhkəməsinin bu il sentyabrın 1-dən qüvvəyə minəcək qərarı məcburi xarakter daşıyır, təkcə kompensasiya verilməsini deyil, habelə,

Azərbaycan məhkəmələrinin qəbul etdikləri qərarları ləğv etməyi də nəzərdə tutur.

Təhlükəli qidalar bazara çıxanda...

"Bizim Yol" qəzetində dərc edilən "Bazar həyat üçün təhlükəli qarpızla doludur" sərlövhəli məqalədə (http://www.bizimyol.info/az/news/5419.html) təhlükəli qida məhsullarının satış nöqtələrinə ayaq açmasını ekspert Eyyub Hüseynovla müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, iyun ayının əvvəlindən qarpızdan zəhərlənmə ilə bağlı xəstəxanalara 4 müraciət olub və əksər hallarda bu zəhərlənmələr ölümlə bitir.

Müəllifə görə, çox zaman da zəhərlənmələr qarpızı tez yetişdirmək üçün istifadə edilən dərmanlarla bağlı olur: "Baxmayaraq ki, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Dövlət Fitosanitar Nəzarət Xidməti mövsümdə digər məhsullar kimi qarpızı da yoxlayır, məhsulun üzərində kimyəvi və toksikoloji müayinələr aparır. Qəribədir ki, hər dəfə də qarpızda toksiki birləşmələr, nitrat və pestisid qalıqlarının norma həddində olduğu bildirilir".

Yazı müəllifi bu zəhərlənmələrin səbəbləri barədə Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynovla söhbət edir və ekspert hazırda satışda olan qarpızlardan zəhərlənmə ehtimalının yüksək olduğunu iddia edir: "Hətta məhsulda dərmanların miqdarı normadan dəfələrlə artıq olduğundan ölüm təhlükəsi də var. Təşkilatımızın mütəxəssisləri, hər il olduğu kimi, bu il də bazarda monitorinq keçirib, satışda olan qarpızlarda nitratın miqdarı normadan 300-500 dəfə artıqdır", - deyə E.Hüseynov qeyd edib.

Ekspert deyir ki, qarpızın tərkibi xüsusi cihazla yoxlanılır, bu cihaz vasitəsilə dərmanların miqdarını müəyyənləşdirmək mümkün olur.

E.Hüseynov bildirir ki, qarpızın tərkibindəki nitratın miqdarı hər kiloqrama görə norma ilə 60 milliqram olmalıdır, bazarlarda isə olan qarpızların tərkibində bu miqdar 200-250 milliqramdan artıqdır və bu da zəhərlənmə ehtimalını artırır.

Həkim İradə Məmmədova isə təbii yetişən qarpızdan da zəhərlənmənin mümkünlüyünü söyləyir: "Zəhərlənmə diaqnozu ilə gələnlərin əksəriyyəti qarpız yediyini söyləyir, halbuki zəhərlənmə qarpızdan əvvəl qəbul edilmiş qidadan da ola bilər, sadəcə qarpız zəhərlənmə prosesini sürətləndirir".

Həkimin sözlərinə görə, yol kənarında, günəş altında saxlanılan qarpızları almaq olmaz, eyni zamanda kəsilərək soyuducuda saxlanılan soyuq qarpızı yağlı yeməkdən sonra qəbul etmək də doğru deyil.