Ölkə mediası nədən yazır? Media-icmal 23.12.20

"Azərbaycan" qəzeti "Dünyanın gözlədiyi peyvənd" sərlövhəli məqalədə koronavirus infeksiyasına qarşı vaksinasiyanın başlanacağı mərhələsini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, koronavirus infeksiyasına qarşı mübarizə artıq bir ildir ki, bəşərəyyətin 1 saylı probleminə dönüb, dünya tibb elminin biliciləri bunun qarşısını almaq üçün səfərbər edilib: "Bütün ilboyu hamını bu sual daha çox maraqlandırdı: peyvənd nə vaxt hazır olacaq?", deyə müəllif bütün insanlığın bu qayğı ilə yaşadığını vurğulayır.

Müəllif ona da diqqət çəkir ki, artıq bəzi ölkələr peyvənd hazırlığı barədə müsbət fikirlər ifadə edirlər, Pfizer/BioNTech vaksininin ilk dozası ilə bu günlərdə ABŞ-ın yeni seçilən Prezidenti Co Bayden və xanımı peyvənd edilib.

Müəllif deyir ki, Rusiya istehsalı olan "Sputnik" vaksini Böyük Britaniyada ortaya çıxan yeni virus da daxil olmaqla, bütün koronavirus mutasiyalarına qarşı təsirli olacaqdır.

Azərbaycana gəlincə, müəllif deyir ki, dünyada vaksinləmə prosesinin başlandığı vaxtda Azərbaycan da bu prosesə qoşulur, vaksin istehsalçısı olan bir neçə firmalarla danışıqlar aparıb: "İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi və GAVI təşkilatı arasında imzalanmış sazişə əsasən, ÜST tərəfindən təsdiqlənmiş və tələblərə cavab verən peyvənd istehsal olunduqda tez bir zamanda təşkilatın başqa üzv ölkələri ilə bərabər, Azərbaycan da təsdiqlənmiş peyvəndlə təmin olunacaq", deyə müəllif bildirir. 

Müəllifə görə, əsas meyar həmin vaksinlərin elmi cəhətdən əsaslandırılmış təhlükəsizliyi olacaq, vaksinləmə proqramı 2021-ci ilin əvvəlində başlanacaq, könüllü və dövlət hesabına həyata keçiriləcək.

"Sfera.az" saytında "Qarabağın bərpası üçün 2,2 milyard manat - Hansı işlər görülməlidir?" sərlövhəli məqalədə işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpası üçün görülməli olan fəaliyyət barədə danışılır.

Müəllif deyir ki,2021-ci ilin dövlət büdcəsinin layihəsində işğaldan azad olunan ərazilərə böyük qayıdışın təmin edilməsi üçün 2,2 milyard manat vəsait ayrılması nəzərdə tutulur.

Onun sözlərinə görə,  Milli Məclisə təqdim olunan layihədə həmin ərazilərin bərapsı, yenidən qurulması, infrastrukturun yaradılması əksini tapır.

Müəllifə görə, ayrılan vəsait həcmcə iri olsa da, onunla nəzərdə tutulan bütün işləri görmək olmaz, ən azı 150 min yaşayış evi tikilməlidir ki, bunun da inşaat dəyəri 5,5-6 milyard manatdır.

Müəllif əlavə edir ki, infrastrktur inşası da nəzərdə tutulsa bu işlərin icrası üçün təxminən 8-10 milyard manat vəsait lazım ola bilər.

İqtisadçı eskpertlər isə deyirlər ki, həmin ərazilərdə görüləcək işlər çoxdur və bu işləri 1-2 il ərzində həyata keçirmək mümkün deyil: "...işğaldan azad edilən ərazilərdə işlərin görülməsi üçün yaxın 5-8 il ərzində dövlət büdcəsindən vəsaitin ayrılmasının şahidi olacağıq" deyə ekspertlər qənaətlərini ifadə edirlər. 

Ekspertlərə görə, ilkin olaraq görüləcək işlər sırasına təhlükəsizlik və infrastruktur məsələləri daxildir.

Ekspertlər haqqında bəhs olunan ərazilərdə 2021-ci ildə yaşayış evləri tikilməsini az ehtimal edirlər, amma bunun simvolik ola biləcəyini də istisna etmirlər.

Onlar hesab edirlər ki, qarşıdakı ildə hökumət əsas diqqəti sərhəd bölgəsinin qurulmasına sərf edəcək, təxribatlar olduqca əraziyə əhalinin köçürülməsi düzgün olmaz.

"Müsavat.com" saytı "Pandemiyanın "yediyi" oliqarxiya - gəlirsiz restoranlar, hotellər" sərlövhəli məqalədə COVİD-19 pandeiyasının iaçə və xidmət sisteminə vurdğu ziyanı dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, 2020-ci ilin martından bu yana oliqarxlar milyonlar itiriblər, bundan sonra kapitalın Azərbaycandan çıxarılmasına üstünlük verəcəklər.

Ekspertlər deyirlər ki, Azərbaycanda oliqarxlar bizneslərini şadlıq sarayları, restoranlar, istirahət mərkəzləri, turizm üzərində qurdular, amma 2020-ci ilin martından başlayan pandemiya onların "belini qırdı".

Ekspertə görə, çıxış yolu kimi oliqarxlar ya daha gəlirli sahələrə girişməli, ya da uzunmüddətli böhrana hazırlaşmalıdırlar, hər halda bu ilin yaz aylarına qədər pandemiyanın və onun təsirlərinin aradan qalxacağı gözlənilmir: "Nəzərə alsaq ki, virusun mutasiyaya uğraması, yeni növ epidemiyanın gələcəyi haqda danışırlar, o zaman oliqarxların biznesinin komadan tezliklə ayılacağını gözləmək olmaz. Nəticədə xüsusən böyük gəlir gətirən toy biznesi - şadlıq evləri, turizm zonası - hotel, istirahət mərkəzləri bir müddət də bağlı qalacaqlar", deyə ekspertlər real vəziyyəti izah edirlər.

İqtisadçılara görə, epidemiya turizm sahəsini elə günə salıb ki, yaxın gələcəkdə dirçəlməsi proqnozlaşdırılmır.

Ekspert yada salır ki, vəzifəli şəxslərin biznes modelləri birtərəfli deyil,

müxtəlif sahələrə yatırımlar ediblər. Ekspert hesab edir ki, əgər oliqarxlar görsələr ki, əlverişli mühit yoxdur, o zaman kapitalı ölkədən çıxarmağa üstünlük verəcəklər.

"Yeniavaz.com" saytında "Azərbaycan əhalisinin rus sülhməramlılarına münasibəti  açıqlandı" sərlövhəli məqalədə

Qarabağa "sülhməramlı" kimi daxil olan rus hərbiçilərinə Azərbaycan əhalisinin münasibəti dəyərləndirilir.

Müəllif deyir ki, bu münasibəti müəyyən etmək üçün Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi (STM) sorğu keçirib, sorğuya görə, əhalinin yarıdan çoxu (54.7%) hesab edir ki, bölgədə sülh həm Rusiya, həm də Türkiyə sülhməramlıları tərəfindən təmin edilə bilər.

Müəllif deyir ki, əhalinin 29%-i bölgədə sülhün təminatçısı rolunda yalnız Türkiyə sülhməramlılarını görür. Bu missiyanı beynəlxalq sülhməramlıların təmin edəcəyini düşünən 4.5%-dir. Bunu yalnız Rusiya sülhməramlılarının təmin edə biləcəyini 1% düşünür.

Respondentlərin 35.5%-i hesab edir ki, Rusiya sülhməramlılarının bölgəyə gəlişinin nəticələri müsbət, 44.6% respondent isə mənfi olacaq: "Həmin respondentlərin əksəriyyəti (84.7%) Rusiya sülhyaradıcılarının daha çox ermənilərin maraqlarına xidmət edəcəyindən narahatdır".

Sorğuya görə, respondentlərin 43%-ə qədəri hesab edir ki, Rusiya sülhməramlılar adı altında Qarabağda hərbi baza yarada bilər.

Respondentlərin 57.0%-i hesab edir ki, Türkiyə sülhməramlılarının bölgədəki postlarda Rusiya sülhməramlıları ilə birlikdə olması ilə ermənilərin qanunsuz fəaliyyətinin qarşısı ala bilər.