Pilot Layihə qurbanlarının şikayəti Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə göndəriləcək

Azərbaycanın Konstitusiya Məhkəməsi 11 dekabr 2018-ci il tarixli iddialarında vətəndaşların Bakının Nəsimi rayon İcra Hakimiyyətinin 21 oktyabr 2016-cı il tarixli 196 nömrəli sərəncamının qanunsuz hesab edilməsi haqqında xahişini təmin etməkdən imtina edən Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin qərarını ləğv etməyi tələb edən bir qrup Bakı sakininin şikayəti ilə bağlı qərar çıxarıb. Sakinlər Viktor Sapunkov, Maksim Tyuşin və digərləri Bakıda mənzil fondunun yenilənməsi üzrə Pilot Layihə çərçivəsində tikinti həyata keçirən Gloria Palace tikinti şirkəti ilə məhkəmədə çəkişirlər. 1,2 ha sahəsi olan mübahisəli yaşayış məhəlləsi Nərimanov rayonunda Xan Şuşinski, Azadlıq, Abbas Səhhət, Nəsib bəy Yusifbəyli küçələrinin kəsişməsində yerləşir.

http://www.turan.az/ext/news/2018/10/free/Want%20to%20Say/ru/76039.htm

Konstitusiya Məhkəməsi (KM) şikayətin məhkəmə icraatına qəbulundan imtina edib, bu qərarın izahı isə tənqidə belə layiq deyil, iddiaçılar belə hesab edirlər.

Turan-a müraciətində Viktor Sapunkov KM-nin dəlillərini təqdim edir: Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi haqqında Qanuna əsasən, Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən hüquq və azadlıqların pozulmasına baxılmasına aşağıdakı hallarda yol verilir: tətbiq edilməli olan normativ hüquqi akt məhkəmə tərəfindən tətbiq edilmədikdə; tətbiq edilməli olmayan normativ hüquqi akt məhkəmə tərəfindən tətbiq edildikdə; normativ hüquqi akt məhkəmə tərəfindən düzgün şərh edilmədikdə (Qanunun 34.2.1, 34.2.2, 34.2.3-cü maddələri). Daha sonra məhkəmə sakinlərin şikayətinin KM-nin səlahiyyətlərinə daxil olmadığını qeyd edir!

Bundan başqa, KM palatası şikayətə və V.Sapunkovun və başqalarının şikayətə əlavə edilmiş sənədlərinə baxdıqdan sonra, Məhkəmənin işə baxılması haqqında qərar qəbul etməsi üçün kifayət qədər əsas görməyib, belə ki, yuxarıda qeyd edilən Qanunun müddəalarının pozulduğunu aşkar etməyib, həmçinin, şikayətin dəlillərinin bir hissəsi işin hal və şərtlərinin araşdırılması ilə bağlıdır.

Bu, cəfəngiyyat deyilmi? Bizim halda 1, 2 və 3-cü instansiya məhkəmələri normativ-hüquqi aktı - Nazirlər Kabinetinin 25 fevral 2016-cı il tarixli 86 nömrəli "Bakı şəhərinin Suraxanı, Nəsimi, Xətai, Nərimanov, Nizami, Yasamal, Səbail, Pirallahı, Xəzər rayonlarının sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi üzrə əlavə tədbirlər haqqında" Qərarını düzgün şərh etməyib.

Şikayət Konstitusiya və Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik normaları çərçivəsində verilib, kifayət qədər əsaslandırılıb. Şikayət tərtib edilərkən Konstitusiya Məhkəməsi haqqında Qanunun 34-cü maddəsinə ciddi şəkildə riayət olunub, deyə Sapunkov izah edir.

Bu da maraqlıdır ki, şikayət 2018-ci il dekabrın 11-də göndərilib, amma ona 2019-cu il fevralın 25-də baxılıb. Biz şikayəti 2019-cu il martın 3-də aldıq. Qanuna əsasən, şikayətə 30 gün ərzində baxılmalı idi. Bu, KM-dəkilərin bu şikayəti nə edəcəkləri haqqında uzun-uzun düşündüklərini göstərir və nəhayət ərizəçini mədəni şəkildə başlarından elədilər.

Adekvat sual yaranır: Mövcud və KM haqqında Qanunda və Konstitusiyada təsvir edildiyi şəkildə KM bizim nəyimizə lazımdır? Məhkəmələr tərəfindən hüquqları pozulubsa və məhkəmələr hüquqi aktı düzgün şərh etməyibsə, niyə sadə vətəndaş sərbəst şəkildə və ya vəkilin köməyilə KM-yə müraciət edə bilmir? Niyə ədaləti Azərbaycanın hüdudları daxilində deyil, yalnız AİHM vasitəsilə bərpa etmək lazımdır?

Məsələn, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 7-ci fəslində deyilir: Hər kəs onun hüquq və azadlıqlarını pozan qanunvericilik və icra hakimiyyəti orqanlarının normativ aktlarından, bələdiyyə və məhkəmə aktlarından qanunla müəyyən edilmiş qaydada bu maddənin III hissəsinin 1-7-ci bəndlərində göstərilən məsələlərin Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən həll edilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsinə pozulmuş insan hüquq və azadlıqlarının bərpa edilməsi məqsədi ilə şikayət verə bilər.

Bəs niyə yalnız III hissənin 1-7-ci bəndlərində göstərilən məsələlərin?

Və ya, KM haqqında Qanunun 34.5-ci maddəsində qeyd edilir ki, hüquq və azadlıqların pozulması nəticəsində ərizəçiyə ağır və bərpaedilməz zərərin vurulmasının digər məhkəmələr vasitəsi ilə qarşısının alınması mümkün olmadıqda şikayət bilavasitə Konstitusiya Məhkəməsinə verilə bilər.

Məgər qarşısının alınması mümkün olmayan zərərin vurulmasını gözləmək lazımdır? Məgər "başlanğıc" mərhələsində ağır və qarşısının alınması mümkün olmayan zərərin vurulmasının qarşısını almaq olmaz?, deyə Sapunkov sual edir.

Konstitusiya Məhkəməsinin əsas məqsədləri Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının aliliyini təmin etmək, hər bir vətəndaşın əsas hüquq və azadlıqlarını müdafiə etməkdir. Konstitusiya Məhkəməsinin fəaliyyəti Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının aliliyi, müstəqillik, kollegiallıq və aşkarlıq prinsipləri əsasında qurulur. Konstitusiya Məhkəməsində həyata keçirilən icraat zamanı hakimlər işlərə müstəqil, qərəzsiz və ədalətli baxırlar.

Əslində isə, belə çıxır ki, bizim məhkəmələr birinci instansiyadan başlayaraq, Konstitusiya Məhkəməsinə qədər, yuxarıdan zəng və göstəriş prinsipi ilə işləyir.

Konstitusiya Məhkəməsinin vətəndaşların şikayətini təmin etməməsi nəticəsində Ali Məhkəmənin qərarı qüvvədə qalır, deməli, Nəsimi rayon İH başçısının sərəncamı da qüvvədə qalır. Bu isə mülkiyyət hüquqlarının ciddi pozuntusudur və vətəndaşların mülkiyyətinin qanunusuz sökülməsi üçün ciddi riskin qalmasına səbəb olur.

Bakı sakinlərinin şikayəti Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə göndəriləcək. Bu, uzun yoldur, amma bizə başqa seçim yolu qoymayıblar - deyə Bakı sakini Viktor Sapunkov Azərbaycanda məhkəmə mübarizəsinə yekun vurub.