SOCAR-ın Turan agentliyinə ziddiyyətli cavabı

Bakı/17.10.23/Turan:  Sentyabrın 5-də Turan İnformasiya Agentliyi "Azəriqaz İB-nin başqa binanın divarına sayğac quraşdırmaqla bağlı qəribə qaydası" məqaləsini dərc edib.

Məqalədə Bakının Mir Cəlal küçəsi, 129A ünvanında yerləşən evin sakinləri başqa ikimərtəbəli fərdi binaya aid qaz sayğacının onların çoxmənzilli binasının divarına quraşdırılmasından narazılıqlarını bildirirlər.

“Azəriqaz” israr edir ki, sayğac müəyyən normativ qaydalara uyğun olaraq qanuni şəkildə quraşdırılıb.

Lakin  sakinlərin şikayətini öyrənən Turan öz araşdırmasını aparıb və belə qənaətə gəlib ki, sayğac qanunvericiliyin pozulması ilə quraşdırılıb.

SOCAR və “Azəriqaz” İB tərəfindən yazıya hər hansı reaksiya verilmədiyi üçün sentyabrın 15-də SOCAR-a açıq və yazılı informasiya sorğuları göndərilib.

Cavab üçün qanunla müəyyən edilmiş müddət – 7 gün bitdikdən sonra cavabın  olmaması səbəbindən Turan kömək üçün ombudsmana müraciət edib. Bundan sonra oktyabrın 4-də SOCAR-dan cavab gəlib.

Vitse-prezident Elşad Nəsirovun cavabı bu məsələ ilə bağlı “Azəriqaz”ın hərəkətlərinin müdafiəsi üzərində qurulub.

İlk növbədə, informasiya sahibinə göndərilən ən vacib məsələdən başlamaq istərdim.

Biz soruşduq ki, qaz təchizatı sahəsində dövlətin siyasətini tənzimləyən bütün qanunvericilik və normativ sənədlərin “Azəriqaz” İB-nin veb-səhifəsində yerləşdirilməsi üçün tədbirlər hansı müddətdə görüləcək?

E.Nəsirovun cavabı: “Azəriqaz” İB-nin rəsmi İnternet səhifəsində sahə üzrə münasibətləri tənzimləyən bütün qanunvericilik aktlarının yerləşdirilməsi nəzərdə tutulmayıb. Əlaqədar məlumatlar açıq İnternet resurslarından əldə edilə bilər. Bununla belə, abonentlərimizin maarifləndirilməsi üçün ardıcıl tədbirlər həyata keçirilməkdədir.

Belə ki, qanunvericilik aktları ilə tənzimlənməsi nəzərdə tutulan aktual məsələlər barədə mütəmadi olaraq Birlik tərəfindən həyata keçirilən “Açıqmikrofon”, “Abonentin qaz anı” radio və televiziya proqramı verilişlərində, media və QHT nümayəndələri üçün nəzərdə tutulan “Açıqqapı” aksiyalarında və istehlakçılarla yerlərdə keçirilən görüşlərdə əhalinin diqqətinə çatdırılır. İstehlakçılarımızın təhlükəsizliyi ilə əlaqədar müxtəlif sosial roliklər hazırlanır və KlV-də yayımlanması təmin edilir. Facebook səhifəsində canlı yayımlanan görüşlərdə istehlakçıları maraqlandıran suallara cavab verilir.

Təqdirəlayiqdir ki, əhali üçün müxtəlif informasiya-maarifləndirmə tədbirləri həyata keçirilir. Ancaq bunun məlumat əldə etmək azadlığı qanununun tələblərinə məhəl qoymamaq üçün əsas ola biləcəyilə tamamən razı deyilik.

Maddə 29.İnformasiya sahibinin informasiyanı açıqlamaq vəzifəsi qanunvericilik və normativ aktların məcburi yerləşdirilməsini tələb edir. Və təkcə bunu yox. Təkcə “Azəriqaz”ın saytında yox, həm də SOCAR-ın saytında olmayanları. Bu isə sözügedən qanunun kobud pozulması və “Korrupsiyaya qarşı mübarizə” haqqında qanunun 9.3.8-ci maddəsinə əsasən korrupsiya əməlidir. Bununla əlaqədar deyim ki, məlumat əldə etmək haqqında qanuna əsasən bütün məlumatların hər iki saytda yerləşdirilməsində israr edirik. İnformasiyanın açıqlanması ilə bağlı konkret maddələr göstərilmədən Cənab Nəsirovun müvafiq normativ aktlara istinadları qəbul edilə bilməz. Bu, sadəcə, “Azəriqaz” İB-nin  üzrə qanunsuz hərəkətlərini ört-basdır etmək cəhdidir. Problemin obyektiv mənzərəsini təsvir etməkdən ötrü Turan-ın direktoru müxtəlif mənbələr vasitəsilə qanunvericilik və normativ aktlara əsaslanan əsaslandırmaları tapmaq üçün xeyli vaxt sərf edib. Bu, belə olmamalıdır. Bundan ötrü məlumat əldə etmək azadlığı haqqında qanun qəbul edilib ki, vətəndaşların məlumat əldə etməsi asanlaşdırılsın.

Maddə 10. İnformasiya sahibinin vəzifələri

10.1. İnformasiya sahibi bu qanunla müəyyən edilmiş qaydada öz informasiya ehtiyatlarından hər kəsin sərbəst, maneəsiz və hamı üçün bərabər şərtlərlə informasiya əldə etmək hüququnu  təmin etməyə borcludur;

10.2. Bu məqsədlə informasiya sahibi informasiya məsələləri üzrə vəzifəli şəxs təyin edir və ya struktur bölmə yaradır, informasiya xidmətləri göstərir;

10.3. İnformasiya məsələləri üzrə vəzifəli şəxsin təyin edilməməsi və ya struktur bölmənin yaradılmaması informasiya xidmətlərinin göstərilməsindən imtina üçün əsas ola bilməz;

10.4. İnformasiya sahibi:

10.4.1. informasiya sorğusunu ən qısa zamanda və sorğuçu üçün ən münasib üsulla təmin etməlidir;

10.4.2. sənədlərin reyestrini aparmalıdır;

10.4.3. ictimai vəzifələrin yerinə yetirilməsi haqqında ictimaiyyətə müntəzəm məlumat verməlidir;

10.4.4. açıqlamalı olduğu ictimai informasiyanı bu qanunla müəyyənləşdirilmiş qaydada və müddətdə açıqlamalıdır;

10.4.5.sorğuçuya kömək etməlidir;

10.4.6.informasiyanın əldə olunmasına qoyulan məhdudiyyətlər barədə sorğuçuya məlumat verməlidir;

10.4.7. əldə olunması qanunla məhdudlaşdırılan informasiyaları qorumalıdır;

10.4.8. həqiqətə uyğun olmayan, natamam və ya qeyri-dəqiq informasiya verməməli, şübhə yarandığı hallarda informasiyanın düzgünlüyünü və mötəbərliyini yoxlamalıdır;

10.5. İnformasiya məsələləri üzrə vəzifəli şəxs və ya struktur bölmə aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:

10.5.1. sorğuları diqqətlə araşdırıb qərarlar qəbul edir;

10.5.2. sorğuları bu qanunla nəzərdə tutulmuş qaydada təmin edir;

10.5.3. informasiya xidmətlərinin göstərilməsinə nəzarət edir;

Maddə 29. İnformasiya sahibinin informasiyanı açıqlamaq vəzifəsi

29.1. İnformasiya sahibi ictimai vəzifələrini yerinə yetirməsi nəticəsində yaratdığı və ya əldə etdiyi aşağıdakı məlumatları cəmiyyətin maraqlarını daha asan və daha operativ şəkildə təmin etmək, çoxsaylı informasiya sorğularını azaltmaq məqsədilə açıqlamalıdır:

29.1.1. mumiləşdirilmiş statistik məlumatlar, o cümlədən cinayətlərin və inzibati xətaların ümumiləşdirilmiş statistikası;

29.1.2.büdcə proqnozları;

29.1.3. dövlət orqanlarının struktur bölmələri haqqında əsasnamələr;

29.1.4. dövlət orqanlarının və bələdiyyələrin fəaliyyətlərilə bağlı hazırlanmış təlimatlar;

29.1.5. dövlət orqanlarının və bələdiyyələrin ştat cədvəlləri, həmin idarələrdə çalışan vəzifəli şəxslərin adları, soyadları, telefon nömrələri, elektron poçt ünvanları, həmçinin onların təhsili və ixtisasları barədə məlumatlar;

29.1.6. dövlət orqanlarının və bələdiyyələrin fəaliyyəti barədə hesabatlar;

29.1.7. ictimai funksiyaları yerinə yetirən hüquqi şəxslərin rəhbər orqanlarında çalışanların adları və soyadları, elektron poçt ünvanları; [16]

29.1.8. dövlət və bələdiyyə satınalmalarının şərtləri, nəticəsi, eləcə də dövlət və bələdiyyə əmlakının satılması, onun üzərində əmlak hüquqlarının dəyişməsi barədə məlumat;

29.1.9. bu qanunun 9.1-ci maddəsilə müəyyənləşdirilən informasiya sahiblərinin aldıqları kreditlər, qrantlar,  onların şərtləri və istifadəsi haqqında məlumatlar;

29.1.10. normativ hüquqi aktların layihələri-razılaşdırmaya və ya təsdiq olunmağa göndərildiyi andan;

29.1.11. normativ hüquqi aktlar-qüvvəyə mindiyi gündən;

29.1.12. ictimai funksiyaları yerinə yetirən hüquqi şəxslərin (o cümlədən publik hüquqi şəxslərin) fəaliyyətinə dair hesabatlar, onların gəlirləri və xərcləri barədə məlumatlar;

29.1.13. dövlət büdcəsinin icrası barədə hesabatlar və icmal büdcə;

29.1.14. ətraf mühitin vəziyyəti, ətraf mühitə ziyan vurulması və təhlükəli ekoloji təsirlər  və ətraf mühitə təsirlərin qiymətləndirilməsi barədə məlumatlar; [17]

29.1.15. dövlət orqanlarının və bələdiyyələrin əmr, sərəncam və qərarları - əmr, sərəncam və qərarlar qüvvəyə mindiyi gündən;

29.1.16. dövlətin ictimai əhəmiyyətli konsepsiyalarının, inkişaf planlarının və proqramlarının layihələri təsdiq olunmağa təqdim edilənədək;

29.1.17. dövlət orqanlarının və bələdiyyələrin vakansiyaları haqqında məlumatlar;

29.1.18. dövlət orqanlarının və bələdiyyələrin mal və xidmətlərinə dair məlumatlar;

29.1.19. dövlət orqanları və bələdiyyələr tərəfindən təsis edilmiş və ya onların iştirakı ilə fəaliyyət göstərən özəl hüquqi şəxslərə dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitlər barədə məlumatlar;

29.1.20. kütləvi tədbirlərin proqramları;

29.1.21. dövlət orqanlarının və bələdiyyələrin göstərdikləri xidmətlə bağlı dəyişikliklərə dair məlumatlar -bu dəyişiklik edildiyi vaxtdan on gündən gec olmayaraq;

29.1.22. dövlət və bələdiyyə orqanları rəhbərlərinin qəbul saatları barədə məlumatlar;

29.1.23. dövlət və bələdiyyə müəssisələrində qüvvədə olan əməkhaqqı tarifləri, əməyin ödənilməsi üzrə təlimatlar, habelə əlavə ödənişlər və xüsusi imtiyazların  ödənilməsi qaydaları haqqında məlumatlar;

29.1.24. ictimai funksiyaları yerinə yetirən hüquqi şəxslərin (o cümlədən publik hüquqi şəxslərin), həmçinin normativ hüquqi aktlarla və ya müqavilələr əsasında təhsil, səhiyyə, mədəniyyət və sosial sahələrdə xidmətlər göstərən özəl hüquqi və fiziki şəxslərin malik olduğu məlumatlar;

29.1.25. əmtəə bazarında hökmran mövqe tutan, xüsusi və ya müstəsna hüquqa və yaxud təbii inhisara malik olan hüquqi şəxslər, malların və xidmətlərin təklif  şərtləri və qiymətləri, həmin şərtlər və qiymətlərdəki dəyişikliklər barədə məlumat – həmin şərtlər və qiymətlərdəki dəyişikliklərdən ən azı 30 gün əvvəl;

29.1.26. tamamilə və ya qismən dövlət mülkiyyətində, yaxud asılılığında olan qeyri-kommersiya təşkilatlarına, büdcədənkənar fondlara, həmçinin dövlətin üzv  və ya iştirakçısı olduğu kommersiya birliklərinə dövlət büdcəsindən ayrılmış vəsaitin istifadəsi barədə məlumatlar;

29.1.27. əhaliyə göstərilən ictimai xidmətlər haqqında, habelə xidmət göstərilməsi zamanı onların qiymətlərində edilən dəyişikliklər barədə məlumatlar;

29.1.28. məhkəmə aktları;

29.1.29. qanunla nəzərdə tutulduğu həddə dövlət reyestrləri haqqında məlumatlar;

29.1.30. informasiya sahiblərinin reyestri;

29.1.31. ictimai rəy sorğusunun nəticələri;

29.1.32. informasiya sahibinin mülkiyyəti və mülkiyyət öhdəliyi haqqında məlumatlar;

29.1.33. dövlət sirri təşkil edən məlumatların siyahısı;

29.1.34. açıqlanması xüsusi qanunla, beynəlxalq müqavilələrlə və ya onların əsasında qəbul edilən normativ aktlarla müəyyən edilən məlumatlar və ya informasiya sahibinin açıqlamasını zəruri hesab etdiyi digər məlumatlar;

29.2. bu qanunun 29.1-ci maddəsində göstərilən ictimai inormasiya bu qanunun 22.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, informasiya sorğusunun predmeti ola bilməz.

Cavab məktubunda tələb etdiyimiz kimi, qaz sayğacının sahibinin ünvanı və adı göstərilib. Lakin obyektin daşınmaz əmlak reyestrinə daxil edilməsi şübhəlidir. Bununla əlaqədar, reyestrdən çıxarış təqdim etməyinizi xahiş edirəm.

SOCAR-ın cavab məktubunda bildirilir ki, sayğac qanunvericilik-normativ aktların tələblərinə uyğun quraşdırılıb. Ancaq elə həmin məktubda obyektin qaz təchizatını qanunsuz hesab etməyə əsas verən yeni məlumatlar var. Məktubda konkret olaraq göstərilir ki, bina "qeyri-yaşayış" yeridir. Başa düşdüyümüz qədərilə bu yer istehsalat obyekti deyil, çünki sayğac məişət sayğacıdır. Əgər istehsalat yeri deyilsə, o zaman təhlükəsizlik tələblərinə uyğun olaraq, qeyri-yaşayış ofis yerlərinin qazla təchizatı qadağandır. Məsələn, Turan-ın yaşayış binasında yerləşən ofisi qazlaşdırılıb, lakin “Azəriqaz” agentliyə qazdan istifadəni qadağan edib, çünki yerdən qeyri-yaşayış sahəsi kimi istifadə olunur. Və təxminən 10 ildir ki, agentlik istilik, yemək hazırlanması üçün elektrik cihazlarından istifadə edir.

İkincisi, Turan-ın direktoru Mehman Əliyevin evini qazpaylayıcı şəbəkəyə qoşarkən o xahiş edib ki, sayğacı  qonşunun hasarına quraşdırsınlar, qonşu buna etiraz etməyib. Lakin “Azəriqaz” İB podratçı şirkəti sizin eyni normativlərinizə uyğun olaraq sayğacın qazlaşdırılan obyektin hasarına  qoyulmasına israr edib. Və belə də quraşdırılıb.

Cavab məktubunda həmçinin deyilir ki, əhali kateqoriyasına aid olmayan istehlakçılara münasibətdə qaz sayğacı qazlaşdırılan obyektə  yaxın qaz mənbəyində quraşdırılır. Ancaq sual olunur, niyə qaz mənbəyi (ana xətt nəzərdə tutulur) “qazlaşdırılan obyektə" gətirilməyib. Mehman Əliyev "əhali" kateqoriyasından olan abunəçi kimi qaz mənbəyindən 20 metr məsafədə öz evinə qaz çəkmək istəyib. Lakin podratçı şirkət qaz mənbəyinin Əliyevin hasarına gətirilməli olduğunu və oradan 20 düymlük borunun qaz plitəsinə qədər davam edəcəyini əsas gətirərək imtina edib. Belədirsə, deməli, belə də olmalıdır. Elə də ediblər. Əliyev rəsmən bütün xərcləri ödəyib.

İndi də sual olunur ki, SOCAR sayğacın kimə və necə quraşdırılacağını hansı prinsiplərə əsasən müəyyən edir.

Turan  "Sayğac qanuna uyğun quraşdırılıbmı?", “SOCAR Mirvari Naibovanın qaldırdığı problemi həll etmək üçün hansı tədbirləri və nə vaxt görməyə hazırlaşır” suallarına ağlabatan cavablar almayıb, çünki qaz təchizatının normativ-hüquqi bazasında şəffaflıq yoxdur.

Agentliyin cənab Nəsirova da sualı var. Maraqlıdır,  cavab hazırlanarkən o, bütün normativ sənədləri öyrənibmi və ya cavab “Azəriqaz”İB-də hazırlanıb və imza üçün ona təqdim edilib. Keçən dəfə olduğu kimi, cavab yumşaq desək, qeyri-peşəkarcasına hazırlanıb və daha çox “Azəriqaz”ın kirli mundirinin şərəfini qorumaq məqsədi daşıyır.

Agentlik hələ də qaz təchizatının bütün normativ-hüquqi bazasının “Azəriqaz” İB-nin saytında yerləşdirilməsini gözləyir ki, yaranan suallara operativ və obyektiv cavab almaq imkanına malik ola bilsin. Bu, “Azəriqaz”ın bütün  abunəçiləri üçün vacibdir. Onların bu quruma çoxlu sualı var və  jurnalistlər resursların və vaxtın olmaması səbəbindən bunlara cavab verə bilmirlər.

Əlaqəli əvvəlki məqalələr:

SOCAR “Turan”ın suallarını cavablandırmaqdan yayınmaqda davam edir

SOCAR-ın struktur bölməsi məhkəmələrlə birlikdə vətəndaşların hüquqlarını necə pozur

Baxılan işləri oxumayan hakimlər haqqında eşitmişdik, amma ilk dəfə gördük

'Ağıllı' qaz sayğacları itki və müdaxilələrə son qoyacaqmı?

SOCAR informasiya əldə edilməsini bloklayır