Bolqarıstan və Rumıniya Şengen zonasında: Azərbaycanın Avropa ilə əlaqəsi üçün təsirləri

Bolqarıstan və Rumıniya rəsmi olaraq Şengen Zonasında tamhüquqlu üzv kimi iştirak etməyə başlayıb. Bu, Avropa İttifaqının sərhədsiz səyahət zonasını bu iki Balkan ölkəsini də əhatə etməklə genişləndirib. Bu inkişaf regionda dalğavari təsirlərə səbəb olacaq və Azərbaycanın Avropa ilə ticarət və nəqliyyat əlaqələrinə təsir göstərə bilər.

Avropa Şurasının 12 dekabr 2024-cü ildə yekunlaşdırdığı qərar bu gündən etibarən Bolqarıstan, Rumıniya və digər Şengen ölkələri arasında quru sərhəd yoxlamalarını ləğv edir. Bu, 31 mart 2024-cü ildə hava və dəniz sərhədlərində yoxlamaların ləğvini izləyən növbəti addımdır. Bu qərar, Bolqarıstan və Rumıniyanın 2007-ci ildə Aİ-yə qoşulduqdan sonra qismən tətbiq etdiyi Şengen çərçivəsinə tam inteqrasiyasını tamamlayır.

Avropa və Asiya arasında yük daşımaları üçün əsas tranzit qovşağı olan Azərbaycan, Şengen Zonasının genişləndirilməsini yaxından izləyir. Bolqarıstanın Avropaya göndərilən Azərbaycan malları üçün bir qapı rolu oynaması sərhəd prosedurlarının optimallaşdırılması ilə tranzit müddətlərini azalda və ticarət marşrutlarının səmərəliliyini artıra bilər.

“Bolqarıstan və Rumıniyanın Şengenə daxil edilməsi, xüsusilə Qara dəniz dəhlizindən asılı olan Azərbaycan ixracatçıları üçün müsbət bir inkişafdır,” – deyə Azərbaycanlı logistika eksperti bildirib. “Avropada daha sürətli və proqnozlaşdırıla bilən sərhəd keçidləri Azərbaycan mallarının rəqabət qabiliyyətini xeyli artıracaq.”

Azərbaycan, Gürcüstan və Qara dəniz üzərindən Avropaya uzanan Orta Dəhliz, ənənəvi marşrutlara alternativlər axtarışında olan qlobal təchizat zəncirləri üçün getdikcə daha vacib bir rol oynayır.

1995-ci ildə yaradılmış Şengen Zonası hazırda 29 ölkəni və 420 milyondan çox əhalini əhatə edir. Bu zona daxilində pasportsuz səyahət imkanını təmin etməklə yanaşı, xarici sərhədlərin idarə olunması üçün vahid qaydalar tətbiq edir. Bu müddəalar, xüsusilə biznes, turizm və təhsil üçün tez-tez Avropaya səyahət edən Azərbaycan vətəndaşları üçün əhəmiyyətlidir.

2024-cü ilin iyun ayında qəbul edilən Şengen sərhəd siyasətindəki son yeniliklər, xarici nəzarətin gücləndirilməsini və sərhədyanı polis əməkdaşlığının təkmilləşdirilməsini hədəfləyir. Azərbaycan üçün bu tədbirlər, Şengen zonasına daxil olan səyahətçilər və mallar üçün viza siyasətinə və sərhəd idarəçiliyinə təsir göstərə bilər.

Fürsətlərin mövcud olmasına baxmayaraq, bəzi çağırışlar da var. Şengen qaydaları təhlükəsizlik təhdidləri zamanı daxili sərhəd nəzarətlərinin müvəqqəti olaraq bərpasına imkan verir ki, bu da tranzit marşrutlarını poza bilər. Bundan əlavə, Azərbaycan Bolqarıstan və Rumıniya ilə strateji tərəfdaşlıqlarını inkişaf etdirmək üçün səylər göstərməlidir ki, ticarət və logistika sahələrində qarşılıqlı faydalar əldə edilsin.