Yenidən istifadə edilə bilən raketin ilk sınaq uçuşu təxminən 60 saniyə davam edib
GIZMODO: Kosmik uçuşların yeni dövrü orbitə mümkün qədər tez və ucuz çatmaqdan ibarətdir və təkrar istifadə edilə bilən raketlər sənayenin gələcəyini müəyyənləşdirdi. Buna görə də bir çox şirkət bu yaxınlarda təxminən bir dəqiqə davam edən təkrar istifadə edilə bilən birinci mərhələ prototipinin ilk uçuş sınağını keçirən Çin startapı da daxil olmaqla, aksiyaya qoşulmağa çalışır.
Çinin "Landscape" şirkəti cümə günü, yanvarın 19-da Monqolustanda yerləşən “Jiuquan” kosmodromunda özünün “Zhuque-3 VTVL-1” raketini sınaqdan keçirib. Şirkətdən bildiriblər ki, təkrar istifadə oluna bilən reaktiv daşıyıcı raket havaya qalxıb və şaquli olaraq buraxılış meydançasına enməzdən əvvəl təxminən 60 saniyə yerə yaxın havada qalıb. Raket təxminən 1000 fut (350 metr) hündürlüyə çatdı və təyin olunmuş eniş yerindən təxminən 7 fut (2,4 metr) aralıda yerə enib.
Çin özəl sektorunun təkrar istifadə ambisiyaları, LEO-ya 25 ton çatdıra bilən “SpaceX”in “Falcon 9” raketinin və 64 tonluq “Falcon Heavy” raketinin uğuru ilə müqayisə edilə bilər.
“SpaceX” təkrar istifadə edilən raketlər üzrə rəqabətdə xeyli irəlidədir. “Blue Origin”in əsas rəqibi özünün təkrar istifadə oluna bilən raketi olan “New Shepard”ı inkişaf etdirdi, lakin o, “SpaceX” kimi müntəzəm olaraq Yer orbitinə faydalı yükləri çatdırmaqla yanaşı, yalnız atmosferin kənarlarına çata bilir.
Çinin kosmik sənayesi isə yenicə başlayır. Çin hökumətinin bu sahədə dövlət müəssisələrinin davamlı hökmranlığındansa, kosmosa uçuş şirkətlərinə investisiya axınına icazə verməsindən sonra Çində özəl kosmik sektor son 10 il ərzində böyüyür.
“Landscape” Çində qurulan ilk özəl kosmik şirkətlərdən biri idi və qərbli həmkarları ilə yarışda nisbi uğur qazandı. 2023-cü ilin iyul ayında “Landscape” “SpaceX”i geridə qoyaraq dünyanın ilk metanla işləyən raketini orbitə çıxardı. İlon Maskın özəl kosmos şirkəti də gələcək nəsil “Starship” raketləri üçün maye metan yanacağından istifadə etməyə ümid edir. “SpaceX” kimi “Landspace” də “Starship” üçün tikinti materialı kimi paslanmayan poladdan istifadə edir.
Çin raketdən təkrar istifadə imkanları baxımından “SpaceX”ə çata bilməyəcək, lakin şirkət 2025-ci ildə orbitə çatmaq ümidi ilə öz buraxılış vasitəsi ilə irəliləyir.
Dünyada
-
Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan və Suriyanın yeni administrasiyasının rəhbəri Əhməd Əl-Şara Dəməşqdə keçirilən danışıqlardan sonra birgə mətbuat konfransında Suriyada "yeni dövr" elan etdilər. Fidan Suriyanın ən qaranlıq günlərinin geridə qaldığını vurğuladı və inklüzivlik və suriyalıların qətiyyəti üzərində qurulmuş parlaq bir gələcək vəd etdi.
-
Yeni Gallup sorğusu göstərir ki, iki ildən çox davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsinin tezliklə həllini istəyən amerikalıların sayı artmaqdadır. Respondentlərin yarısı münaqişənin tez bir zamanda bitməsini dəstəklədiyini bildirib, hətta bu, Ukraynanın bütün itirilmiş ərazilərini geri qaytarmayacağı anlamına gəlsə belə. Bu rəqəm 2024-cü ilin martı ilə müqayisədə 7 faiz artım deməkdir. Oktyabr 2023-dən bəri tez həllə dəstək 43 faiz səviyyəsində sabit qalmışdı.
-
ABŞ-ın yüksək rütbəli diplomatları cümə günü Dəməşqdə Suriyanın yeni faktiki lideri Əhməd əl-Şaraa ilə görüş keçirdi. Görüş ölkənin siyasi keçidi müzakirə etmək məqsədilə təşkil olunmuş və "yaxşı" və "çox məhsuldar" kimi qiymətləndirilmişdir. ABŞ nümayəndə heyəti, həmçinin, əl-Şaraa-nın başına qoyulmuş 10 milyon dollarlıq mükafatın ləğv edildiyini elan edib.
-
İran qadınlar üçün daha sərt hicab tələbləri ilə bağlı mübahisəli yeni qanunun tətbiqini dayandırıb. Bir çox müşahidəçilərin fikrincə, bu qanun Mahsa Əmininin 2022-ci ildə ölümündən sonra baş verən kütləvi etirazlara bənzər hadisələri təkrarlaya bilərdi, yüksək rütbəli rəsmi bildirib.
Rəy yaz