Rusiya müdafiəyə o qədər pul və işçi qüvvəsi xərcləyir ki, iqtisadiyyatın qalan hissəsini tükəndirir

BI: Rusiya Mərkəzi Bankının keçmiş əməkdaşı Aleksandra Prokopenkonun fikrincə, Rusiya Ukraynadakı müharibəyə o qədər pul xərcləyir ki, bu səylər iqtisadiyyatın qalan hissəsinin resurslarını tükəndirir.

"Rusiya sənayesi transformasiyaya məruz qalıb: müdafiə sektoru indi mülki sənayeni kölgədə qoyur", - deyə Prokopenko bazar ertəsi "Foreign Affairs" jurnalında yazıb.

Moskvanın hazırkı hərbi xərcləri Sovet İttifaqının dağılmasından sonra ilk dəfə olaraq sosial xərcləri üstələyib, Karnegi Rusiya Avrasiya Mərkəzinin tədqiqatçısı və Şərqi Avropa və Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzinin tədqiqatçısı Prokopenko yazır.

Rusiya 2024-cü il büdcəsinin, demək olar ki, üçdə birini müdafiə xərclərinə ayırıb. Rusiya federal büdcəsinə əsasən, əmək haqqı, pensiya və müavinətlər daxil olmaqla sosial xərclər büdcənin təxminən beşdə birini təşkil edəcək.

"İqtisadiyyatın hərbiləşməyə doğru bu dönüşü sosial və inkişaf tələblərini təhdid edir", deyə Prokopenko yazıb.

Ancaq söhbət təkcə puldan getmir. Hərbi sektor həmçinin mülki sektordan işçi qüvvəni özünə çəkir və bu da işsizliyi  "anormal dərəcədə aşağı" səviyyəyə -  2,9%-a endirir,  müharibədən əvvəl bu göstərici təxminən 4%-5% olub, Prokopenko “Foreign Policy” jurnalında yazır. 

Rusiya müharibə səbəbindən işçi qüvvəsi böhranı və kütləvi beyin axını ilə üzləşib.

Keçən ay Aleksandra Prokopenko Rusiya prezidenti Vladimir Putinin ölkə iqtisadiyyatının idarə olunmasında “trilemmanı” həll etməyə çalışdığını bildirib.

“Onun üç məqsədi var: Ukraynaya qarşı davam edən müharibəni maliyyələşdirməli, əhalisinin həyat səviyyəsini və makroiqtisadi sabitliyi qorumalıdır”, o bazar ertəsi “Foreign Policy” jurnalında bu fikri təkrarlayıb.

"Birinci və ikinci hədəflərə nail olmaq üçün xərclərin artırılması tələb olunacaq ki, bu da inflyasiyaya səbəb olacaq və bununla da üçüncü məqsədə nail olmağa mane olacaq", - Prokopenko əlavə edib.

Rusiyanın sanksiyalardan zərər çəkmiş iqtisadiyyatının Ukrayna ilə müharibənin başlamasından 22 ay sonra qeyri-adi dərəcədə dayanıqlı göründüyünə və həddindən artıq istiləşmə təhlükəsi qarşısında olduğunu hesab edən təkcə Prokopenko deyil.

Ötən ay Rusiya Mərkəzi Bankının rəhbəri Elvira Nabiullina da eyni şeyi deyib.

"İqtisadiyyat çox sürətlə böyüyür, çünki o, demək olar ki, bütün mövcud resurslardan istifadə edir", Nabiullina deyib.