BVF: Azərbaycanda təxirəsalınmaz məsələ bank sektorundakı zəifliyin aradan qaldırılmasıdır

Bakı/18.12.17/Turan: Azərbaycanın qarşısında duran birinci dərəcəli təxirəsalınmaz məsələ bank sektorundakı zəifliklərin aradan qaldırılması və kreditlərin verilməsi üzrə vasitəçilik prosesinin yenidən başlanmasıdır. Bu məqsədlə səlahiyyətli orqanlar Azərbaycanın maliyyə sistemini yükləyən pis aktivləri tam həcmdə etiraf etməlidirlər. Bu barədə Beynəlxalq Valyuta Fondunun (BVF) işçi heyətinin Azərbaycana səfərinin yekunları ilə bağlı açıqlamasında deyilir.

Məhəmməd əl-Korşinin başçılıq etdiyi Beynəlxalq Valyuta Fondunun işçi heyəti 2018-ci il üzrə IV Maddə Məsləhətləşmələri çərçivəsində müzakirələr aparmaq üçün bu il noyabrın 30-dan dekabrın 14-dək Bakıda səfərdə olub.

Səfərin yekununda əl-Korşi bildirib ki, maliyyə sistemində aktivlərlə bağlı müvafiq həllərin çevik həyata keçirilməsi iqtisadi artıma töhfə verəcək.

"Səlahiyyətli orqanlar maliyyə sabitliyinə rəvac vermək məqsədilə banklara nəzarət və onların sağlamlaşdırılması prosesini gücləndirməyə cəhd göstəriblər. Eyni zamanda, onlar bank sisteminin tənzimlənməsi sahəsindəki durğunluğun qısa müddətdə aradan qaldırılması və bankların maliyyə göstəricilərinin hesabatlarda bildirilməsi prosesinin etibarlılığının gücləndirilməsi ilə razılaşırlar", - o qeyd edib.

Missiya Azərbaycan Mərkəzi Bankı və maliyyə tənzimləyicisi (Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası) kimi təsisatların müstəqilliyini qorumağın vacibliyini vurğulayır.

"Missiya hökumətin struktur islahatları gündəliyinin icrasında əldə etdiyi nailiyyətləri təqdir edir. Sosial təminat və əmək bazarı sahələrində nəzərəçarpan nailiyyətlər əldə edilib. Bunlara yeni işsizliyin sığortası fondunun yaradılması, pensiya islahatının həyata keçirilməsi və passiv əmək bazarı proqramlarından aktiv proqramlara keçid daxildir. Bununla yanaşı, struktur islahatlarının davam etdirilməsi və həyata keçirilməsi çox zəruridir. Görülən tədbirlər tam və qətiyyətlə icra edilməsə onların təsiri də çox pərakəndə olacaq", - missiya rəhbəri belə hesab edir.

Əl-Korşinin fikrincə, fəal makroiqtisadi siyasət və daha üstün neft qiymətləri sayəsində iqtisadiyyat 2017-ci ildə stabilləşib.

Qeyri-neft iqtisadiyyatı əsasən xidmət və kənd təsərrüfatı sektorlarının canlanması nəticəsində artmağa başlayıb. Daha yüksək neft qiymətləri, qeyri-neft ixracının yaxşılaşması və idxalın daralması həmçinin cari hesabın profisitini bərpa edib. Lakin əsasən valyuta məzənnəsinin daxili qiymətlərə ötürücülüyü və tənzimlənən qiymətlərdə birdəfəlik artımlar nəticəsində illik istehlak inflyasiyası yüksək səviyyədə qərarlaşıb. Hazırda missiya 2017-ci il üzrə real ÜDM-in 0.3% azalmasını və orta illik inflyasiyanın 13% təşkil edəcəyini planlaşdırır.

Missiya hesab edir ki, yaxın gələcək üzrə ölkədə iqtisadi artım perspektivi müsbətdir.

2018-ci ildə dövlət investisiya xərclərinin və sosial xərclərin artdığı şəraitdə qeyri-neft sektorunun 4% yüksəlməsi gözlənilir. Digər tərəfdən, neft sektorunda azalma davam edəcək. Ümumiyyətlə, 2018-ci il üzrə iqtisadi artım 2% səviyyəsində proqnozlaşdırılır, ortamüddətli dövr ərzində isə qaz yataqlarının işlənməsinə başlandıqdan sonra 3.5-4% arasında olması planlaşdırılır. Baza ilinin təsirləri tükəndikcə inflyasiya dərəcəsi 2018-ci ildə 7%-dək, sonra isə tədricən daha aşağı düşəcək. Bank sektorunda restrukturizasiya tədbirlərinin tamamlanmamasına baxmayaraq, ümumi perspektivlə bağlı risklər əsasən neytraldır.

Əl-Korşi bildirib ki, neft qiyməti ilə bağlı sarsıntılar gerçəkləşdikdən sonra hökumət makroiqtisadi siyasəti müvafiq qaydada sərtləşdirib, məzənnə çevikliyi üçün şərait yaradıb və bank sistemindəki zəif bəndlərin aradan qaldırılmasına başlayıb.

"İqtisadi tənəzzülün tədricən səngidiyi və neft qiymətlərinin artdığı bir vaxtda qeyri-elastik valyuta məzənnəsinə və qeyri-dayanıqlı səviyyədə yüksək dövlət investisiyalarına qayıdışla əlaqədar təzyiqlər mövcud ola bilər. Buna müqavimət göstərmək lazımdır. Neft qiymətlərinin 2016-cı ilin əvvəlinə təsadüf edən ən aşağı səviyyədən yüksəlməsinə baxmayaraq, 2011-2014-cü illərdə müşahidə edilmiş olduqca yüksək səviyyəyə yenidən çatması gözlənilmir.

Missiya hesab edir ki, Azərbaycanda fiskal xərcləmənin, xüsusilə əsaslı kapital xərclərin 2018-ci ildə nəzərəçarpan dərəcədə artması nəzərdə tutulub.

"Lakin yüksək neft qiymətləri Azərbaycanın fiskal balansına ediləcək mənfi təsirin yayılmasının qarşısını alacaq. Bununla belə, dövlət investisiyasının keyfiyyəti, həmçinin iqtisadiyyatın əsaslı kapital xərclərində ciddi artımı "həzmetmə" qabiliyyəti ilə bağlı narahatlıq mövcuddur. Hökumət orta müddət ərzində siyasətin formalaşdırılmasını istiqamətləndirmək naminə 2019-cu ildə fiskal qaydalar toplusunu tətbiq etməklə bu narahatlığı aradan qaldırmağı düşünür. Bu qaydalar irəliyə aparan düzgün addım ola bilər və yaxşı tərtib edildikdə iqtisadi siyasətin gözlənilə bilən qaydada baş tutmasını və etimadlılığını yaxşılaşdıra bilər", - açıqlamada qeyd edilir. -03D-